MURAT KÜÇÜK
Türkiye, 2001 yılında 250 milyon dolarlık mobilya ihraç ederken 2022’de bu rakamı yaklaşık 5 milyar dolara ulaştırarak dünyanın en büyük 11’inci mobilya ihracatçısı oldu. Geçen yıllar içinde Türkiye’nin küresel mobilya ihracatındaki payı, binde 7’den yüzde 1,7’ye yükseldi. Sektör; 2023’ün ilk 9 ayında mobilya, kağıt ve orman ürünlerinde 5 milyar 945 milyon dolarlık ihracata imza attı. Sadece mobilyada ise 3 milyar 391 milyon dolarlık ihracata ulaşıldı. Sektörün sene sonu hedefi ise ihracatta 10 milyar doları aşmak.
Türk mobilya sektörü, genellikle küçük üreticilerin yoğun şekilde faaliyet gösterdiği bir sektör olma özelliği taşıyor. Mobilya ekosistemi içinde üretim yapan 43 bin firmanın büyük çoğunluğu, atölye ölçeğinde faaliyet göstererek piyasaya ürün arz ediyor. Son yıllarda fabrikasyon üretim yapan şirketlerin sayısı ve büyük tesis yatırımları da giderek artıyor. Gelişen güçlü perakende pazarı ve giderek yükselen ihracat rakamları, sektörün üretim gücüne de yansıyor. Türkiye, 2003 yılında dünya mobilya ihracatında 36’ncı sıradayken 2022 yılında 11’inci sıraya kadar yükseldi. Türk ekonomisinin ağır yara aldığı 2001 krizinde, 250 milyon dolar olan mobilya ihracatı, 2021 yılında 5,3 milyar dolara yükseldi. Geçen yıllar içerisinde Türkiye’nin dünya mobilya ihracat pazarından aldığı pay, binde 7’den yüzde 1,7’ye yükseldi. Şu bilgiyi de paylaşmakta da fayda var; dünya mobilya ihracatının yüzde 52’sini Çin, Almanya, Vietnam ve Polonya gerçekleştiriyor.
2022, ihracatta rekorların yılı oldu
Türkiye’nin mobilya, kağıt ve orman ürünleri ihracatı, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre 2022’de, önceki yıla göre yüzde 20,8 artarak 8,44 milyar dolara ulaştı. Bu rakamla tüm zamanların rekoru kırılmış oldu. Yine aynı dönemde mobilya sektörü de yüzde 11,2 artışla 4,7 milyar dolarlık ihracata imza attı. 2022’de mobilya, kağıt ve orman ürünleri ihracatında, lider pazarımız 1,04 milyar dolar ile Irak oldu. Irak’ı 483,6 milyon dolarla İsrail izledi. 450,8 milyon dolarlık ihracat yapılan Birleşik Krallık 3’üncü, 342,7 milyon dolarlık ihracat yapılan Almanya dördüncü ve 338,5 milyon dolarlık ihracat yapılan ABD ise 5’inci oldu. Libya, İran, Fransa, Bulgaristan ve Rusya da 2022’de en çok mobilya ihracat yapılan 10 pazar arasında yer aldı.
Yılın ilk 9 ayında mobilya ihracatı 3 milyar doları aştı
2023’e hızlı bir giriş yapan mobilya, kağıt ve orman ürünleri sektörü, yılın ilk 9 ayında 5 milyar 945 milyon dolarlık ihracata imza attı.
Yılın ocak-eylül döneminde, mobilya ihracatı ise 3 milyar 391 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. En çok ihracat yapılan 10 ülke ise şunlar oldu: Irak, Almanya, ABD, Fransa, Romanya, İsrail, Libya, Birleşik Krallık, Hollanda ve Suudi Arabistan. Her geçen yıl mobilya sektöründe hem üretimini hem de ihracatını artıran Türkiye, sektörde kalıcı rakamlar elde etmeyi hedefl iyor. Sektör temsilcilerinin 2023 sene sonu ihracat hedefi, 10 milyar doları aşmak. Sektörün 2026 ihracat hedefi ise 15 milyar dolara ulaşmak. Uzun vadeli hedef ise küresel ihracat pazarından yüzde 5 pay almak.
Kazancı artırmak için Türk tarzı oluşturulmalı
Dünya mobilya üretiminde, seri üretim yaparak fiyat odaklı rekabet edenlerin dışında bir de yarattığı tarz ile ürünlerini çok daha katma değerli hale getirerek pazara sunan üreticiler var. Küresel mobilya liginde bir ekol olan bu tarzlar, dünyanın birçok noktasında yüksek talep görüyor ve daha yüksek kar marjıyla satılıyor. İngiliz, İtalyan, İskandinav ve Federal (ABD) tarz şeklinde isimlendirilen bu stiller, dünyada öne çıkan tarzlar olarak biliniyor. Tasarımında kimliğini taşıyan bu ürünler, ülkedeki tüm üreticilerce benimseniyor ve bu kültüre sadık kalınarak üretim yapılıyor. Böylece yaratılan değerden tüm sektör besleniyor ve bu işten karlı çıkıyor. Türkiye’nin de ihracatta daha yüksek satış ve karlılık rakamlarına ulaşması için kendi üslubunu yaratması gerekiyor. Sektörün uzman isimleri de Türk mobilyasının kimliğinin oluşturulması gerektiğine her fırsatta dikkat çekiyor. Bir diğer konu da seri üretimde karlılığın ve verimliliğin artırılması… Bu noktada da devreye ölçek ekonomisi giriyor. Sektördeki çok fazla küçük üretici olması küresel rekabeti zorlaştırıyor.
