Hüseyin GÖKÇE
Türkiye’de uzun süredir işgücünde arz ile talebin örtüşmemesi sorunu yaşanıyor. Sanayiciler, kalifiye elemanın yanı sıra artık düz işçi bulamamaktan yakınıyor. Birçok sanayici üniversiteden yeterli pratik eğitim almadan mezun olan mühendislerden yakınırken ara eleman olarak çalıştıracakları meslek lisesi mezunlarının da önemli bölümünün yetersiz olduğunun altını çiziyorlar.
Her platformda, mesleki eğitime önem verilmesi gerektiği dile gelirken, kamuoyunda meslek liselerinin tercih edilmediği yönünde algı oluşuyor. Oysa EKONOMİ’nin Milli Eğitim Bakanlığı verilerinden yaptığı derlemeye göre Türkiye’de meslek lisesinde öğrenim gören ve mezun olan öğrenci sayıları azımsanmayacak düzeyde. 2022- 2023 eğitim döneminde Türkiye’de lise öğrenci sayısı 6 milyon 789 bin 681’e ulaştı. Bunların yüzde 26,1’ine karşılık gelen 1 milyon 848 bin 236’sı meslek liselerinde okuyor. Bunların 1 milyon 381 bini mesleki ve teknik, 250 bini mesleki eğitim merkezi, 143 bini özel mesleki ve teknik Anadolu lisesinde öğretim görüyor. Meslek liseleri her yıl 400 bin civarında öğrenciyi mezun ediyor. Öte yandan sanayiciler uygulamalı eğitimi yetersiz bulurken, uzaktan eğitim veren mesleki açıköğretim liselerinde kayıtlı öğrenci sayısı ise sadece 72 bin 558.
En çok öğrenci elektrik elektronik teknolojisinde
Meslek lisesinde eğitim alan öğrencilerin en çok tercih ettiği dalların başında yüzde 11,99’a karşılık gelen 173 bin ile elektrik/ elektronik teknolojisi geliyor. bunu yüzde 11,34 ile (163 bin) bilişim teknolojileri, yüzde 9,73 ile sağlık hizmetleri (140 bin) takip ediyor. İlk 10 alan içinde çocuk gelişimi ve eğitimi, muhasebe ve finansman, yiyecek içecek hizmetleri, makine ve tasarım teknolojisi, güzellik hizmetleri, motorlu araçlar teknolojisi ile metal teknolojisi takip ediyor.
Öte yandan cam sektöründe faaliyet gösteren bir şirketi olan Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Seyit Ardıç da eleman sorunuyla ilgili hem üyelerinden gelen şikayetleri hem de kendi firmasında yaşadıklarını zaman zaman kamuoyuyla paylaşıyor. Bir konuşmasında, fabrikasının bulunduğu bölgede camide anons yaptırdığını ancak yine de başvuru gelmediğini söyleyen Ardıç, Geçen ay Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’ın katıldığı Meclis Toplantısında “Yeni yatırım yaptık ancak çalıştıracak usta, teknik eleman bulamıyoruz” sözleriyle milyonlarca liralık makinelerin boş yatmasından yakındı.
OSTİM Sanayici ve İşinsanları Derneği (OSİAD) Başkanı Süleyman Ekinci de geçtiğimiz günlerde mevcut mesleki eğitim sistemi sebebiyle meslek erbabının yetişmediği bir dönemde EYT ile tecrübeli bir kuşağın da üretimin dışına çıktığını vurgulamıştı.
ASO Teknik Koleji %1 ile öğrenci alıyor
Türkiye’de nitelikli eğitim veren meslek liseleri de bulunuyor. Örneğin Ankara Sanayi Odası (ASO) Teknik Koleji, Türkiye genelinde LGS sınavında yüzde 1’lik dilime giren öğrencileri kabul ediyor. Mezun olan öğrencilerin de önemli bir bölümü alanlarında mühendislik eğitimine geçiş yapıyor. Yanı sıra Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde sanayi ile işbirliği içinde olup, yeterli mesleki beceri kazandıran çok sayıda meslek lisesi bulunuyor. Ancak yılda ortalama 400 bin öğrencinin mezun olduğu meslek liselerinde, mezunların yeterlilik seviyesi tartışılıyor.