Günlük yaşamımızın ayrılmaz parçası cep telefonundan, akıllı şehir uygulamalarına kadar her alanda veri merkezlerine ihtiyacımız var. Günümüzün en önemli sermayesi haline gelen verinin işlendiği, depolandığı ve korunduğu veri merkezlerinin kendisi de iyi korunmaya ihtiyaç duyuyor. İşletim sistemleri hızla büyüyor. Güçleri oranında ihtiyaçları da. Veri merkezlerinde en büyük ihtiyaçların başında soğutma sistemleri geliyor. Geçmişte m2 başına 1 birim soğutma gerektiren yerler artık m2 başına 10 birim soğutma ihtiyacına ulaştı. En önemlisi ise bir veri merkezinin enerji harcamasının yüzde 40’ı tek başına soğutma sistemlerinden kaynaklanıyor.
İşletim sistemlerinin hızı arttıkça, AI gibi kullanımlar geliştikçe bu veri merkezlerinin yükünün artmakta olduğunu dile getiren İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği (İSKİD) Yönetim Kurulu Başkanı Tunç Korun, bu nedenle bu sistemlerin kurulmasında doğru ve ekonomik soğutma sisteminin kurulmasının çok kritik olduğuna işaret etti. Korun, doğru soğutmanın sağlanamaması halinde ise ortaya çıkan maliyetin saniyede milyonlarca dolara ulaştığından da bahsetti.
Bu açıdan doğru, güvenli, verimli ve güçlü bir soğutma sistemi, verinin güvenliği için çok çok önem taşıyor. Veri merkezleri için doğru soğutma çözümünü belirlemek, enerji verimliliğini artırmak ve operasyonel maliyetleri düşürmek için kritik bir öneme sahip. Genellikle serbest soğutma (free cooling) sistemler, hassas klimalar, indirect evoperattif cooler, crac ,crah ve kabin arkası soğutma üniteleri ve chiller sistemler veri merkezlerinin soğutulmasında kullanılıyor.
Yakın zamanda gelişim gösteren yapay zeka uygulamaları halihazırda veri merkezini çevreleyen süreçleri farklı ve birçok yönden şekillendiriyor. Yapay zeka destekli ETL araçları tekrarlanan görevleri otomatikleştirebiliyor, performansı optimize edebiliyor ve insan hatası olasılığını azaltıyor. Yapay zekanın düşük seviyeli görevleri üstlenmesiyle veri mühendisleri veri modelleri tasarlama, makine öğrenmesi algoritmalarını eğitme ve veri görselleştirmeleri oluşturma gibi daha yüksek seviyeli görevlere odaklanabiliyor. Bu araçlar sayesinde, tedarik ve kaynak bulma süreçleri otomatikleşiyor ve veri entegrasyonu kolaylaşıyor, böylece iş süreçlerinde yüzde 30’a varan zaman tasarrufu sağlanıyor.
Yapay zeka ise veri merkezi endüstrisini dönüştürmeye devam ediyor. Kritik dijital altyapı ve süreklilik çözümlerinin küresel sağlayıcısı Vertiv, 2025 yılına dair veri merkezi trendlerinde bu dönüşümün belirgin bir şekilde hissedileceğini öngörüyor. Vertiv uzmanları, yüksek yoğunluklu bilgi işlemi desteklemek için sektörde hızla gelişen inovasyon ve entegrasyonun artmasının yanı sıra, yapay zekâ süreçlerine yönelik düzenleyici denetimlerin sıkılaşacağını ve sürdürülebilirlik ile siber güvenlik çabalarına daha fazla önem verileceğini belirtiyor.
4 YILDA İKİ KATTAN FAZLA BÜYÜDÜ
Uluslararası Enerji Ajansı’na göre 2022’de veri merkezleri yaklaşık 460 TWh enerji tüketerek dünya genelindeki toplam enerji tüketiminin yüzde 2’sini oluşturdu. 2026’da bu rakamın 1000 TWh’ye ulaşması bekleniyor.
Globalde yıllık yüzde 11,5 büyüme kaydedecek
Yeni nesil soğutma teknolojilerinin geliştirilmesi pazarın gelişimine önemli katkı sağlıyor. Veri depolama ve işleme yeteneklerine olan talebin giderek artmasıyla birlikte, geleneksel soğutma yöntemlerinin, modern yüksek yoğunluklu sunucu raflarının ürettiği ısıyı yönetmede yetersiz kaldığı bir gerçek. Enerji açısından verimli olan ve yoğun veri merkezi ortamlarında ısıyı etkili bir şekilde dağıtabilen yenilikçi soğutma çözümlerine yönelik talep artıyor. Küresel Veri Merkezi Soğutma Pazarı büyüklüğünün 2023 yılında 13,12 milyar ABD doları değerinde olduğu ve 2031 yılına kadar 31,49 milyar ABD dolarına ulaşarak 2024- 2031 yılları arasında %11,56’lık bir Bileşik Büyüme Oranı (CAGR) ile büyüyeceği öngörülüyor. Veri merkezi soğutma endüstrisi, sıvıya daldırmalı soğutma, doğrudan çipe soğutma ve gelişmiş hava bazlı soğutma sistemleri gibi çeşitli yeni nesil soğutma teknolojilerinin ortaya çıkışını deneyimliyor. Bu teknolojiler, veri merkezlerinde termal yönetimi geliştirmek için en ileri mühendislik ve malzemelerden yararlanır, bu da daha yüksek verimlilik ve daha düşük işletme maliyetleri sağlamış olur.
Türkiye’de 2024’te 1.1 milyar dolarlık soğutma sistemleri ihracatı gerçekleşti
Sektörün yapmış olduğu ihracat verilerini paylaşan İklimlendirme Sanayi İhracatçılar Birliği (İSİB) Başkanı Mehmet Hakkı Şanal, 2024 yılında iklimlendirme sanayisi olarak 7,1 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdiklerini söyledi. Şanal, “Bunun 1,14 milyar doları ise soğutma sistem ve elemanları alt ürün grubunda gerçekleşti. 2025’in ilk ayında ise sektörel ihracat geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 7,1 artarak 590 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu ihracatın 93,6 milyon doları da soğutma sistem ve elemanları alt ürün grubundan yapıldı. Alt ürün grupları arasında soğutma ürün grubu ihracat bazlı sıralamada 3. olarak yer alıyor” dedi
