Esra ÖZARFAT
Türkiye’nin 2022 yılı kalıp ihracatı 306 milyon dolar oldu. Dış ticaret hacmi 642 milyon dolar olan sektörün ithalatı ise 336 milyon dolar. Sektör en fazla ithalatı plastik ve kauçuk enjeksiyon kalıplarında yaparken, en fazla ithalat yapılan ülke ise Çin oldu. Otomotiv endüstrisinin yoğun olarak kullandığı metal için kalıplarda ise sektörün ihracatı ithalatının 5 katı büyüklükte. Bu alanda en büyük pazar ise Almanya. Türk kalıp sektörünün özverilli ve yetkin iş gücüyle kaliteli işler ortaya koyduğuna, Avrupa’da özellikle Polonya ve Romanya ile rekabet ettiğine işaret eden Ulusal Kalıp Üreticileri Birliği (UKUB) Başkanı Şahan Eçin, son yıllarda Avrupa’nın Türk kalıp sektörüne ilgisinin arttığını söyledi.
Eçin, “Bazı OEM’ler stratejik kararlar gereği artık Çin’de üretime sıcak bakmıyorlar. Terminlerin yanı sıra ekonomik-siyasal olaylar ve pandeminin etkisini hala kaybetmemiş olması gibi nedenler bu yaklaşımda etkili. Şu anda Uzakdoğu daha az tercih ediliyor. Maliyette de eskisi kadar rekabetçi değiller. Avrupa ülkeleri, Türkiye ve Çin arasındaki ürün maliyeti makası kapanmaya başladı. Çin’de işçilik maliyetlerinin de artmış olmasının etkisi var. Pandemi ve dövizdeki artış kaynaklı ülkemiz cazibe merkezi haline geldi. Dünya ölçeğindeki otomotiv firmaları global projeleri için Türk kalıpçılarını resmi tedarikçileri olarak sistemlerine dahil ediyor” dedi.
2030 ciro hedefi 4,1 milyar dolar
Son yıllarda elektrikli ve otonom araç üretimini destekleyecek olan alt teknolojilerin etkili bir şekilde büyüdüğüne vurgu yapan Şahan Eçin, start-up seviyesindeki bu oluşumların devlet ve sektörün öncü kuruluşları tarafından desteklenmesi gerektiğini aktardı. Sektörün 2025 yılına kadar 5 farklı model ve 1 milyon araç üretimi hedefleyen Togg ile de ivme kazanacağına dikkati çeken Eçin, 2023 ilk çeyrek sonuna kadar sektördeki iş hacmi yoğunluğunun devam edeceğini, ardından yatay seyirde devam edecek olan kapasite kullanımının 2024 yılı ile yükselişe geçeceğini tahmin ettiklerini anlattı. Şahan Eçin, 2022’de 2,5 milyar dolar olan Türkiye’deki kalıpçılığın toplam cirosunun 2030 yılına kadar 4,1 milyar dolara ulaşmasını beklediklerinin altını çizdi. Türkiye kalıpçılık sektöründe 3 bin kadar firmada yaklaşık 55 bin kişi istihdam ediliyor. Firmaların yüzde 66’sı ortalama 30 kişinin altında çalışanı olan küçük ölçekli şirketlerden oluşuyor. Sektörün iç pazardaki payı geçen yıl 50-60 bandına yükselirken, dış pazar payı da yüzde 20-30 oranında bir artış gösterdi.
“Almanlar dahil olmak üzere Türkiye’ye ciddi bir giriş var”
Son dönemde özellikle yabancıların Türk kalıp sektörünü analiz ettiğine işaret eden Mubitek Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Bintaş, “Şu anda Almanlar dahil olmak üzere Türkiye’ye ciddi bir giriş var. Türk kalıp sektörünü analiz ediyorlar. Ama Uzakdoğu ve Çin maliyetler açısından hala ciddi anlamda rakip. Ama Türkiye’nin kalıp teknolojisi açısından eksiği yok. Kalite, çözüm, cevap verme açısından onlardan iyiyiz” dedi.
Doku-San Genel Müdürü Serkan Sarıbal, pek çok OEM’in gerek yurt içi gerekse yurt dışındaki projelerinde doğrudan tedarikçi olarak yer aldıklarını ve üretim merkezleri Avrupa’da olan çok sayıda firma ile çalıştıklarını belirterek, “İş hacmindeki artışa paralel olarak seri üretim yapmak üzere yatırım aşamasındayız. Sırbistan Serbest Bölgesi’nde toplam 18 bin metrekarelik alanda Mart ayında yeni fabrika inşaatına başlıyoruz. 2024’ün ilk çeyreğinde fabrika devreye alınacak” diye konuştu.
Otomotiv endüstrisine sac şekillendirme ve kalıp alanında üretim yapan Beyçelik Gestamp, kalıp bölümünü geçen yıl Bursa Teknoloji Organize Sanayi Bölgesi’ne (TEKNOSAB) taşıdı. Yapılan makine yatırımlarıyla iç kapasitesini yüzde 30 arttıran Beyçelik Gestamp, 2023 yılında planladığı iş yükünün yüzde 70’ini bugünden doldurdu. Firma, otomotiv endüstrisinde kullanılan yeni nesil malzemelerin şekillendirilmesi, dış görünüm parçaları ve elektrikli araçların battery box parçalarına yönelik çalışmalara odaklandı.
Genel merkezi İsviçre’de bulunan yüzey teknolojileri ve ince film kaplamalar alanında çalışan küresel bir firma olan Oerlikon Balzers de bu yıl yapacağı yeni yatırımlarla Türkiye’deki konumunu perçinlemeyi hedefliyor.
