Mehmet Nabi BATUK
Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası’nın (ŞUTSO) 2022 yılı verilerine göre kayıtlı 16.700 firmanın faaliyet gösterdiği Şanlıurfa’da aile şirketlerindeki kurumsallaşma problemleri hem işbirliği projelerini hem de hem de yenilikçi entegre yatırımları olumsuz etkiliyor. Kentte ŞUTSO’ya kayıtlı aktif faaliyet gösteren firma sayısı yaklaşık 12.800 olurken, bu firmaların yüzde 14’ü imalat, kalan yüzde 86’lık kısım ise hizmet, ticaret, tarım, inşaat ve madencilik alanlarında konumlanıyor.
Meksan Transformatör Yönetim Kurulu Üyesi Nusret Mend Tavas, kentte kurumsallaşamayan şirketlerden dolayı iş süreçlerinde profesyonel yaklaşımların eksikliğini yaşadıklarını söyledi. Sistemsiz hareket eden şirketlerin kentte kurumsallaşmaya çalışan ve ihracata yönelen şirketlerin de faaliyetlerine set etkisi yaptığını vurgulayan Nusret Mend Tavas, “Bu alandaki bireysel yaklaşımlar tüm sektörleri olumsuz etkiliyor. Artık bireysellikten çıkıp bir bütün halinde ilerlemeliyiz. Aile şirketlerinin birçok avantajlı yönü var. Ancak siz şirketinizi kurumsallaştırmadığınız zaman bu avantajlar hem kendiniz için hem de bölgedeki diğer şirketler için bir dezavantaja dönüşerek tüm işletmeleri uçuruma sürüklüyor” dedi.
“Ortak akıl çerçevesinde yeni bir erke ihtiyaç var”
Şanlıurfa’da sanayiye yönelik sağlanan 6. Bölge Teşvik Programı’nın da plansız kullanıldığını ifade eden Nusret Mend Tavas, “Eğer kontrolsüz yatırımlara, yeni yapılanmalara izin vermeye devam edersek, rekabet dengesini ortadan kaldırarak hem yeni firmalar hem de eski firmalarımızı uçuruma sürükleyeceğiz. Yatırım enerjisi ve sistemlerimizi gerçek ihtiyaç duyulan yatırım alanlarda değerlendirmeliyiz. Bu alanda şirketlerin ve kentin gelişmesi adına ortak akıl çerçevesinde birlikte hareket eden erkler olmalı. Üniversitelerin, ekonomiden sorumlu kamu kurumlarının, sivil toplum örgütlerinin ve meslek örgütlerinin yer aldığı bir yapıya ihtiyaç var. Bu kurum kentimizde belirli bir seviyeye gelmiş şirketlerle ve gelişmekte olacak firmalar için güç birliği çerçevesinde ortaklık kurmaları açısından bire bir ilgilenip, onlara gerçek verilerle yol göstermelidir” diye konuştu.
“Urfa’da stratejik planı olan işletme yok”
Sorunların çözümü için rasyonel piyasa analizlerinden elde edilen veriye dayalı planlara, anayasa niteliğindeki yol haritalarına, uzmanlaşma ve teknoloji yatırımlarına ihtiyaç olduğunu kaydeden Harran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nihat Küçük, “Şu anda Urfa’da özel sektör içerisinde gerçek stratejik planı olan bir aile şirketimiz maalesef bulunmuyor. İlk etapta şirketlerimizin check up’ı yapılmalı ve güçlü ve zayıf yönleri belirlenmeli. Daha sonra bu verilerle kısa, orta ve uzun ölçekli ve kapsamlı stratejik planlar oluşturulmalı. Bu planlar hazırlanırken eş zamanlı olarak şirket anayasası hazırlanmalı ve şirket içinde hem yönetim kademesinde hem de üretim kademesindeki görev ve sorumluluklar yazılı olarak tanımlanmalı. Kurumsallaşma olmazsa şirket yönetiminde ve karar alma süreçlerinde aile bireyleri arasında kişisel rekabetle birlikte çıkar çatışmaları başlıyor ve nihayetinde sermaye bölünerek işletmeler başarısız oluyor. Başarısız her bir işletme yol açtığı kaynak israfının yanı sıra, olumsuz örnekler olarak da toplumdaki potansiyel girişimcilik ruhunu zedeliyor” açıklamasını yaptı.