Fikri CİNOKUR
Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Makine Mühendisleri Odası (MMO) Antalya Şube Başkanı İbrahim Atmaca, bina inşaatlarında ‘uzman mühendislik’ uygulamasına geçilmesi gerektiğini belirtti. Atmaca, Kahramanmaraş’ta yaşanan ve 10 ili etkileyen binlerce vatandaşın ölümüne, on binlercesinin yaralanmasına, binlerce binanın yıkılmasına yol açan deprem felaketinin mühendislik mesleğinin önemini çarpıcı bir şekilde bir kez daha gözler önüne serdiğini söyledi.
Deprem ve benzeri afetlerin tekrarını önleyebilmek için birtakım uygulama ve iyileştirmelerin hızla devreye alınması gerektiğini dile getiren Prof. Dr. İbrahim Atmaca, “Ülke tarihimizin en şiddetli depremini yaşamış olsak da felaketin bu kadar ağır olmasının en önemli sebebi alınmayan mühendislik önlemleridir” dedi.
“Afetler, mühendisliğin önemini ortaya koyuyor”
Doğal afetler başta olmak üzere birçok kaza ve olayın mühendislik mesleğinin önemini gözler önüne serdiğine dikkat çeken İbrahim Atmaca, şunları kaydetti: “Zira alınmayan bir mühendislik önlemi ya da yapılan hata veya tam tersi şekilde baştan alınmış teknik önlemler, yaşanabilecek bir olayda çok sayıda insanın hayatına aynı anda olumlu ya da olumsuz tesir edebiliyor. Bir binanın projelendirilmesinden, ruhsatlanmasına kadar her aşamasında çeşitli aşamaları tamamlayarak ‘uzman mühendis’ yetkisini alan teknik insanların yer alması gerekiyor. Diğer taraftan da bir binanın projesinde yer alan mimar, inşaat mühendisi, makine mühendisi, elektrik mühendisi, harita mühendisi ve jeoloji mühendisinin, projenin her safhasını birlikte yürüteceği “bütünleşik tasarım” uygulaması ve ofisleri devreye alınmalıdır. Hepsinden de önemlisi sahibi uzman mühendis olmayan bir şirketin tabelasında mühendislik sıfatının kullanmasının önüne geçilecek yasal alt yapı hızla düzenlenmelidir.” Uzman mühendislik uygulamasının birçok ülkede uygulandığına dikkat çeken Prof. Dr. Atmaca, şöyle devam etti:
“Tecrübe şartı yerine getirilmeli”
‘’Uzman Mühendis belgesi ve yetkisi için öncelikle tanımlanmış bir şekilde belirli bir süre konusunda tecrübeli başka bir uzman mühendisin yanında çalışarak tecrübe kazanma şartı yerine getirilmelidir. Akabinde zorunlu bir eğitim sonrası yapılacak sınavla yetkinliğin kanıtlaması sağlanmalıdır. Hatta meslekteki değişim ve gelişimleri takibi için meslek içi süreçte de yerine getirilmesi gereken şartlar belirlenmeli ve takibi sağlanmalıdır. Geçmişte kısa bir süre meslek odalarından alınan ‘uzman mühendislik’ belgeleri ile bina projeleri yapılıyor ve projeyi yapan mühendisin işi yapmaya ehil olduğunu kontrol eden mesleki denetim süreci gerçekleştiriliyordu. Ancak çıkarılan yönetmelikler ile bu uygulama maalesef son bulmuştur. Önceden kısıtlı bir süre bina projelerinde mecburi olan imza yetkili uzman mühendis uygulaması ve mesleki denetim prosedürü yaşadığımız ağır deprem felaketi sonrası mevzuat ile daha da güçlendirilmiş bir şekilde geri getirilmelidir.’’
Prof. Dr. Atmaca, daha önceleri uygulandığı şekilde sadece projelerde değil şantiyede uygulamayı yapan mühendisten denetimi yapan mühendise, hatta belediyelerde ruhsatlandırma mekanizmasında çalışan mühendislere kadar tüm işleyişte uzman mühendislik belgesi koşulu getirilmesini önerdi.
“Bütünleşik tasarım, sağlıklı yapılar için gerekli”
MMO Antalya Şube Başkanı Prof. Dr. İbrahim Atmaca, “Bina tasarım ve uygulamasında mimar, inşaat mühendisi, makine mühendisi, elektrik mühendisi, harita mühendisi ve jeoloji mühendisinin beraber çalışacağı bütünleşik tasarım ve taahhüt şirketlerinin oluşumunu özendirici yasal önlemlerin alınmasının da, binanın projelendirmesinden şantiyede uygulanmasına kadar sağlıklı yapıların gerçekleşmesi sürecine olumlu katkılar sağlayacaktır” diye konuştu.
