Fikri CİNOKUR
Başta Türkiye olmak üzere iç ve dış göç tehdidiyle karşı karşıya kalan Antalya’da yüksek kira fiyatlarına sınırlama getirilerek Hollanda örneğinin uygulanması istendi. Konut ihtiyacının giderilmesi için TOKİ ve belediye şirketlerinin kiralık konut üretmeleri gerektiği belirtildi.
Antalya Emlakçılar, Oto Galericileri ve İş Takipçileri Odası Başkanı İsmail Çağlar, Rusya – Ukrayna savaşı sonrası hem Türkiye hem de Antalya’da fahiş kira fiyatlarının gündemdeki yerini koruduğunu anımsattı. Depremlerden sonra ülke genelinde büyük sorun haline gelen kiralardaki fahiş artışa karşı kiralamak için ev üretecek şirketlere vergi avantajı sağlanması gerektiğini belirten Çağlar, şunları kaydetti: “Şu ana kadar sadece satmak için gayrimenkul üreten TOKİ’nin yanı sıra belediye şirketlerinin de sisteme dâhil edilmesi ve kiralama yapabilmeleri üzerinde durulması gerekir. Avrupa ülkelerinde uygulanan formüle göre şirketler belli bir süre kiraya verilmek şartıyla ev veya işyeri üretebiliyor. Yapılacak düzenlemeler ile vergi istisnaları uygulanacağı için bu gayrimenkullerin maliyeti piyasadaki benzerlerinden daha düşük olacak. Gayrimenkul sahibi şirketler, kira geliri elde etmenin yanı sıra bu mülkleri bilançolarına değer olarak da işleyebilecek. Yüksek kira fiyatlarına karşılık TOKİ de kiralık gayrimenkul üretmeli. TOKİ’nin yanı sıra gayrimenkul üreten belediye şirketleri de sisteme dâhil edilmeli.”
“Şirketler vergi ve KDV’den muaf tutulabilir”
Bu uygulamanın hayata geçirilmesiyle kira artışını orta vadede engelleyeceğini öne süren İsmail Çağlar, “Sadece kiralamak amacıyla konut üreten şirketler, kira gelirlerinden alınan vergi ve KDV’lerden muaf tutulabileceği gibi indirim de uygulanmalıdır” dedi. Çağlar şöyle devam etti: “Böylece kiralama amaçlı konut üretimi de cazip hale getirilecek. Kiradan alınan vergi tutarlarının, bu amaçla hizmet edecek şirketlerde farklı uygulanması, yasal alt yapının değiştirilmesi, beyanname zorunluluğu gibi uygulamalarda da farklılığa gidilmesi için çalışma yapılması gerekir. Yasal alt yapının oluşturulması durumunda, satış amaçlı üretim yapan bazı şirketlerin de bu sistemi dönebileceği bekleniyor.”
Hollanda’da kira bedelleri sınırlandı
Hollanda’da yüksek kira artışlarının önüne geçmek için kira bedellerine sınırlama getirme kararı alındığını anımsatan İsmail Çağlar, şunları dile getirdi: “Buna göre, ev sahipleri, evlerini hükümetin belirlediği değerin üzerinde fahiş fiyatlara kiraya veremiyor. Türkiye’de de buna benzer bir yöntem getirilmelidir. Ancak Hollanda’dan farklı olarak kira artışlarına getirilecek limitler bölgesel olmalı. Türkiye’de başta büyükşehirler olmak üzere belli bölgelerdeki kira artışlarına bir sınırlama getirilmeli. Hollanda bunu yaptı. Türkiye’de de benzer bir uygulama artık tartışma konusu olmalıdır. Mülk sahiplerinin mağdur olmaması için de kira gelirlerinden alınan vergilerde indirime gidilmesi gibi değişik formüller devreye alınabilir. Böylece konut arzın karşılanarak kira artışlarını dizginlenmiş olur.”
