Duygu GÖKSU
Türkiye, 10 ilin etkilendiği Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremin yaralarını sarmaya çalışıyor. 2020’de deprem gerçeğiyle yüzleşen İzmir’de ise aradan geçen iki yıldan fazla süredir hala yaralar sarılmaya çalışılıyor. Ege Denizi’nde meydana gelen ve 117 kişinin hayatını kaybettiği İzmir depremi, ardında çok sayıda yıkılmış ve ağır hasarlı konut bıraktı.
İzmir depreminde 60 bin konutun hasar aldığını ve binlerce kişinin mağdur olduğunu söyleyen İzmir Depremzedeler Dayanışma Derneği (İZDEDA) Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Özkan, “Henüz bu yaralar bile tam olarak sarılmamışken Kahramanmaraş merkezli 10 ili etkileyen depremde kayıpların bir yıl içinde telafi edilmesi zor görünüyor. Depremden etkilenen iller afet bölgesi ilan edildiği için oradaki vatandaşlar açısından sorunlar daha kolay çözülebilir. İZDEDA olarak deprem bölgesine gideceğiz, depremzedelerin hakları ile ilgili kendilerine destek olacağız. Şimdi talep edenler için bu konuda video çekip göndermeye başladık” dedi.
“1 yıl içinde teslim edilecekti”
İzmir’de ağır hasarlı konut sayısının 5 bin dolayında olduğunu dile getiren Haydar Özkan, “Bunlardan bin 700 tanesi proje alanlarında, kendi yerlerinde yapıldı. Bu konutlar 1-1.5 yıl içinde teslim edildi. 3 bin 600 tanesi için Bayraklı Şehir Hastanesi yanında bir rezerv alan belirlendi. Bunların 500 tanesi iki yıl içinde depremzedelere verildi. Kalan kısmı da konutlar tamamlandıkça verilecek. Oysa konutların bir yıl içinde teslim edileceği söylenmişti” diye konuştu.
“DASK, depremzedeler için tam bir hayal kırıklığı oldu”
Sadece 5 bin dolayında konutun yapıldığını ve 75 bin depremzedenin kaderine terk edildiğini söyleyen Haydar Özkan, “Hasar alan konutların yaklaşık yüzde 40’ı DASK kapsamındaydı. DASK kapsamında ağır hasarlılara 95 bin TL ile 160 bin TL arasında, orta hasarlılara en fazla 15 bin TL’ye kadar, az hasarlılara ise 5 bin TL’ye kadar ödeme yapıldı. DASK süreci depremzedeler için tam bir hayal kırıklığı oldu. Evi orta ve az hasarlı olan depremzedelerin kentsel dönüşüm kredisi kullanarak kendi evini kendisi yapması gerekiyor” diye konuştu.
İzmir Büyükşehir Belediyesi ile beraber Halk Konut projesini geliştirdiklerini ifade eden Özkan, “Proje kapsamında 26 kooperatif kuruldu. 26 kooperatif yaklaşık bin 500 civarında konut demek. Aynı zamanda, devlet desteğiyle de emlak konut projesini geliştirdik. Emlak Konut, parsel bazında aynı imar durumuyla devlet tarafında desteklenerek yapılması için geliştirildi. Emsal ve imar durumuna göre kat sayıları belirlensin istedik. Emlak Konut projesi kapsamında görüşmelerimiz sonuçlanmak üzereydi ancak yine bir deprem felaketi ile karşı karşıya kaldık” ifadelerini kullandı.
“18 yıl vadeli deprem konutu aldık”
30 Ekim 2020 tarihinde meydana gelen depremde evi ağır hasar alan Kadir Kemaloğlu, “Ertesi gün evimiz ağır hasar kaydıyla belediye tarafından mühürlendi. Daha sonra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ekipleri tarafından da ağır hasarlı bina olarak kayıtlara geçti. Yaklaşık 15 gün bekledikten sonra evimize güvenlik güçleri eşliğinde girdik. 1 saat süre verildi. 1 saat içinde alabildiklerimizi aldık. AFAD kira ve taşınma yardımı olarak 3 taksitte 13 bin TL’lik bir meblağ ödedi. İzmir Büyükşehir Belediyesi 10 bin TL ve Karşıyaka Belediyesi de 5 bin TL yardım bedeli ödedi. DASK poliçemize istinaden 148 bin TL’lik poliçe değerimiz eksper incelemesi sonunda Şubat ayında yani depremden 4 ay sonra ödendi. Ardından ağır hasarlı bina sahipleri için rezerv alanda yaptırılan 2 yıl geri ödemesiz 18 yıl vadeli deprem konutlarından başvurumuz sonucu 1 daire için hak sahipliği aldık. Onun kura çekimi ve teslimatları da yapılmaya başlandı. Haziran ayına kadar tamamının teslim edileceği bildirildi” dedi.