Şebnem TURHAN
Yabancı son 4 yılda 70 milyar dolarlık çıkış yaptığı Türkiye piyasalarına uzmanların ifadesiyle yeniden giriş için fırsat kolluyor. Merkez Bankası politikaları, 400 baz puanın altına inen CDS, tahvil faizlerinde normalleşme uzmanlara göre yabancının gelişi için kapıyı aralarken 2024’te Türkiye’nin pozitif ayrışabileceğine işaret ediliyor.
Türkiye ekonomisi son yıllarda olmadığı kadar yabancı yatırımcının gündeminde. Öyle ki son 4 yılda 70 milyar dolarlık yabancı çıkışına şahitlik edildi. Seçimlerin ardından değişen ekonomi politikaları yabancının uzun süredir net satışçı olduğu Türkiye’de yeniden fırsat gözlemesine yol açtı. Uzmanlar, Türkiye’nin 400 baz puanın altına gerileyen 5 yıllık iflas risk primi CDS’leri, Türk tahvil faizlerinde yukarı yönlü seyirle gelen normalleşmeyi, Merkez Bankası’nın sağlıklı iletişimi ile kararlı duruşunu yabancı fiyatlamaları için önemli olduğuna dikkat çekiyor. Ekonomik normalleşme uygulamalarında hata yapılmaması ve büyük bir siyasi diplomatik değişim olmadığı sürece analistlerin beklentisi yılda 15- 20 milyar dolar seviyesinde bir giriş yaşanması sürpriz olmayacak.
İlk 10 ayda yabancı net satıcı
Verilere göre yabancı yatırımcının Türk tahvillerindeki payı 27 Ekim itibariyle yüzde 0,76 ile tarihi en düşük seviyelerinde seyretmeye devam ediyor. Yılbaşından bu yana yabancı yatırımcılar 587.1 milyon dolarlık hisse senedi satışı gerçekleştirirken, 472.2 milyon dolarlık devlet iç borçlanma senetleri ile 0.3 milyon dolarlık özel sektör tahvilleri alımı yaptı. Böylece 2023 yılında yabancıdan 114.1 milyon dolarlık net çıkış gerçekleşti. Son 1 yıllık sürede ise yabancı yatırımcılar 902.7 milyon dolarlık hisse senedi satışı, 423.8 milyon dolarlık DİBS alımı ve 17.4 milyon dolar özel sektör tahvili satışı gerçekleştirirken menkul kıymet piyasasından 496.3 milyon dolar yabancı çıkışı yaşandı. Bu tablonun 2024 başına kadar çok da değişmesi beklenmiyor.
Türkiye 2024’te olumlu ayrışabilir
Ancak uzmanlar değişim sinyallerinin başladığına da işaret etti. Son haftalarda üst üste gelen yabancı yatırım bankalarının raporları da bunu ortaya koyuyor. Özellikle geçen hafta Merkez Bankası Başkanı Gaye Erkan’ın Enflasyon Raporu sunumu sonrasında Morgan Stanley ve Citibank yayımladıkları raporlarda Merkez Bankası’nın sıkı ve kararlı duruşuna dikkat çekerek sıkılaştırmanın devam edeceğinin vurgulanmasını öne çıkardılar.
Orca Marco Finansal Danışmanlık Kurucusu ve Stratejist Evren Kırıkoğlu yabancı yatırımcı tarafında TL cinsi varlıklara yönelik çok büyük bir ilgi olduğunu dile getirerek beklentilerinin de bulunduğunu kaydetti. Kırıkoğlu, 2024’te Türkiye’nin mevcut yeni ekonomi yaklaşımını koruduğu takdirde olumlu ayrışabilecek bir noktada olabileceğine işaret ederek, “Yabancı yatırımcı tabanında Türkiye ve TL cinsi varlıklara dair çok büyük bir ilgi var. Yabancı bir takım farklı haberler bekliyor olabilir bunlar arasında faizlerdeki seyrin netleşmesi, tepe noktanın görülmesi, yabancı swap kısıtlarına dair haberlerin, yerel seçimlerin netleşmesi gibi hikayeler bekleniyor olabilir. Ama hepsinin arka planında ilk fırsat bulduğumuzda TL cinsi varlıklarda pozisyon alalım niyeti olduğu çok çok bariz. Seçimlerden sonra uygulanan politikalar, gerçekleşen tüm diplomatik gelişmeler uluslararası ilginin olduğunu da teyit ediyor” dedi.
Dünyada çok fazla getiri fırsatı kalmamışken yabancı yatırımcıların hiç olmadıkları kadar az oldukları Türk varlıklarında pozisyon almalarının normal olduğunu vurgulayan Kırıkoğlu, “Yapılması gereken doğru hamleleri kusursuz devam ettirirsek, gelişen piyasaları endişeye sevk eden jeopolitik süreçler hafifleme gösterirse yabancıdan ilk fırsat verilen noktada TL cinsi varlıklara ciddi girişler olabileceğini düşünüyorum. 2024’te Merkez Bankası’nın Enflasyon Raporu’ndaki tahminlerin tutmasının neden mümkün olduğunu da gösteriyor” diye konuştu. Kırıkoğlu, son 4 senede yabancı çıkışının 70 milyar dolar seviyesinde olduğunu hatırlatarak şunları söyledi: “Aynı tempo ile geri girse yılda ortalama 15-20 milyar dolar eder. Kaldı ki önden yüklemeli giriş izlenir, yani ilk sene daha da fazla olur. Yeter ki ekonomik normalleşme uygulamalarında hata yapılmasın ve büyük sürpriz siyasi/ diplomatik değişim izlenmesin.”
Yerel seçim sonrası politikalara bağlı
TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atılım Murat, yabancı yatırımcının olumlu raporlarının henüz girişlerde görülmediğini belirterek “Kaldı ki bazı jeopolitik gelişmelerde bizim tavrımız çok net olmadığı için, farklı açıklamalar geldiği için yabancı yatırımcının girişi gelecek yıl yapılacak yerel seçimlere kadar zor görünüyor.
Çünkü yabancı yatırımcının kafasında ister istemez seçime kadar bu ekonomi politikalarının devam edeceği fikri var ancak seçim sonrasında ne olacağına yönelik politikalarda değişiklik olur mu konusunda aklında soru işaretleri var. O nedenle görünen o ki olumlu raporların gelmesi içidir, ancak yabancının net şekilde giriş yapması da 2024 seçimleri sonrasında uygulanan para politikasının devam edip etmeyeceğine bağlı” diye konuştu.
Tahvil faizlerinde gözlenen normalleşme de yabancı yatırımcı için önemli
Uzmanlar, geçen hafta 5 yıl vadeli CDS’te yüzde 11 düşüş yaşanmasıyla birlikte hem gelişmekte olan ülkeler sepetinin CDS nezdinde yakalandığının hem de normalleşme çabalarına karşılık alınmış olduğuna işaret ederek bunun Enfl asyon Raporu sunumu haftasında gerçekleşmesinin de Merkez Bankası’ndan gelen mesajlara da yabancı yatırımcı cephesindeki pozitif tepkinin devam ettiğini gösterdiğini dile getirdi. Türk tahvillerinde fiyatlamada yaşanan normalleşmenin de önemli olduğunu vurgulayan uzmanlar, sadeleşme adımları sonrasında tahvil faizlerinde yukarı yönlü seyrin yaşandığını hatırlatarak 10 yıl vadeli tahvilde yüzde 30, 2 yıl vadelide ise yüzde 35’in üzerindeki hareketin bir noktanın ardından önce yerli, devamında ise yabancı yatırımcıdan karşılık bulacağını kaydetti. Dün itibariyle 2 yıllık gösterge tahvil faizi yüzde 38,63, 10 yıllık gösterge tahvil faizi yüzde 30,11, 5 yıl vadeli gösterge tahvil faizi ise yüzde 32,6 seviyelerinde seyretti.
2024 yılı ortasından itibaren başlayabilir
Virtus Glocal Yönetici Ortağı Dr. İnanç Sözer de Türkiye ekonomisinde yüksek enflasyonun kalıcı bir şekilde geride kalmasını sağlayacak politika adımlarının seçimlerden sonra hayata geçirilmesi ile yabancı yatırımcıların Türkiye’yi yeniden radarlarına aldığına şahit olunduğunu belirtti. Sözer, şöyle konuştu: “Jeopolitik gerginliklere rağmen, Türkiye’de izlenen dış politika ve siyasi iradenin de makroekonomik istikrarı sağlamaya odaklanması bu süreci oldukça pozitif etkiliyor. Yurtdışı borçlanmalardaki ilgi şimdiden sınırlı da olsa likiditenin sağlandığına işaret etse de, kayda değer yabancı girişinin ancak önümüzdeki yılın ortasından itibaren başlayacağı kanaatindeyim. TCMB’nin faiz artırımlarında yaptığı sıkılaştırmayı anlamlı bir şekilde faiz dışı araçlarda da yapması ve eşgüdümlü olarak enflasyon hedefini de halihazırdaki yüzde 5,0’ten kredibilite sağlayacak tutarlı bir seviyeye kadar yükseltmesi yatırımcılara güven aşılama noktasında bence kısa vadede yapılması gereken en önemli adımlar… Kısa vadede geçmişin faturaları ve küresel çapta beklenen resesyonun etkileri yatırımcı algısına ve yabancı yatırımcı girişine engel oluştursa da, enflasyonla mücadele konusunda kararlılığımızı artırdığımız müddetçe 2024’ün ikinci yarısından itibaren Türkiye’nin görece pozitif ayrışmasına tanık olabiliriz.”
