Ekonomi yönetiminin kur korumalı mevduattan çıkış stratejisi kapsamında eylül sonunda önce TL kaynaklı ardından geçen hafta döviz dönüşlü hesaplarda asgari faiz zorunluluğunu kaldırmasıyla birlikte KKM faizi oranlarında düşüş gözleniyor. Bankacılık sektöründe TL kaynaklı KKM faizleri kamuda yüzde 20’nin altına geriledi, özel bankalarda ise yüzde 12’ye kadar indi. Merkez Bankası geçen hafta döviz dönüşlü KKM’de de faiz üst sınırını kaldırdı ancak politika faizinin yüzde 85’inden az olamayacağını duyurdu. Böylece DDM faizi de yüzde 34’te kalacak. Standart TL mevduat faizleri ise yüzde 46 üzerindeki seyrini sürdürüyor. İki bankacılık kaynağından alınan bilgiye göre miktarına göre standart TL mevduat ve döviz dönüşlü KKM’den TL’ye geçişte mevduat faizi yüzde 48-50’ye çıktı. Yılsonu bilanço makyajlama döneminde ise bu oranların yüzde 55’i aşması bekleniyor.
Merkez Bankası üst üste adımlar atıyor
Merkez Bankası’nın parasal sıkılaştırma, sadeleşme adımları ayrıca Türk Lirası mevduatı payının artırılmasına yönelik düzenlemeleri ve kur korumalı mevduattan çıkış adımları devam ediyor. KKM’den çıkış kapsamında ilk temmuz toplantısı sonrasında zorunlu karşılık uygulaması getirdi, eylül ortasında ise KKM hesaplarındaki zorunlu karşılık oranlarını vadeye göre farklılaştırarak arttırdı. Eylül sonu ise TL kaynaklı KKM’lerde asgari faiz zorunluluğunu kaldırıldı. 18 Eylül’de KKM dahil TL payına göre farklılaştırılarak uygulanan yıllık yüzde 8 oranında komisyon sonlandırıldı ve dönüşümlü KKM hesaplarından TL hesaplara geçiş ve yenileme oranına göre farklılaştıran yıllık yüzde 8 ABD doları cinsinden komisyon uygulamasına geçildi.
Döviz dönüşlü KKM’de yeni standart
Ekim toplantısının ardından dönüşümlü KKM hesaplarının yenilenmesi ve TL’ye geçişi hedefl erine göre farklılaştırılan yüzde 8 komisyon uygulaması revize edilerek, KKM hariç TL payına göre farklılaştırılmak üzere yüzde 3 komisyon uygulaması getirildi. 2 Kasım’da ise KKM hesapları için zorunlu karşılık oranları tüm vadelerde 500 baz puan, döviz mevduat/ katılım fonu hesapları için zorunlu karşılık oranları tüm vadelerde 100 baz puan artırıldı. Döviz mevduat/katılım fonu hesaplarına, TL cinsinden tesis edilmek üzere, 400 baz puan ilave zorunlu karşılık getirildi. Son olarak geçen hafta önce şirketlerin döviz dönüşlü KKM hesapları açabilmelerine tarih sınırı geldi, ardından da döviz dönüşlü KKM faiz oranları için asgari faiz zorunluluğu kaldırılarak politika faizinin yüzde 85’inden az olamayacağı şartı getirildi.
KKM’nin toplam içindeki payı 5 puan geriledi
Tüm bu adımlar sonrasında Merkez Bankası’nın hedeflediği gibi standart TL mevduatın payında artış yaşanırken KKM hesaplarının toplam mevduat içindeki payı ise düşüş trendine girdi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre 24 Kasım itibariyle toplam mevduat içinde TL mevduatın payı yüzde 40’a dayanırken kur korumalı mevduatın toplam mevduat içindeki payı da yüzde 20’nin altına geriledi. Bu durum mevduat faiz oranlarında da keskin değişimlere neden oldu. TL kaynaklı kur korumalı mevduat için bankaların uyguladığı faiz oranı kamu bankalarında yüzde 20’ye kadar çekildi, özel bankalarda ise yüzde 12’ye kadar indi. Standart TL mevduat faiz oranları yüzde 46’nın üzerinde. Seçim sonrasında yüzde 36,3 olan standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payı 24 Kasım itibariyle yüzde 39,6’ya yükseldi. 3.3 puanlık artış yaşandı. KKM mevduatın oranı da 26 Mayıs haftasındaki yüzde 24,3’ten 24 Kasım itibariyle yüzde 19,33’e indi. Bu yaklaşık 5 puanlık düşüş yaşandığını gösterdi.
Bilançolarda KKM’deki artış hız kaybetti
Bankacılık sektöründe uzmanların yaptığı hesaplamalara göre kur korumalı mevduatın toplam mevduat içindeki payı yüzde 24 seviyesinde bulunuyor. Bunun yüzde 70’inin ise döviz dönüşümlü olduğu tahmin ediliyor çünkü tüm bankalar bilançolarında KKM’nin TL veya döviz dönüşlü olup olmadığına ilişkin bilgilendirme yapmıyor. Sosyal medya X’te 507 adını kullanan hesabın bilanço sonuçlarından yaptığı hesaba göre ikinci çeyrekte bankacılık sektöründe KKM hesaplarının toplam artış oranı yüzde 5,3 iken üçüncü çeyrek sonunda bu artış oranı yüzde 1,9’a kadar geriledi. Bazı bankalarda ise KKM büyümesi negatife bile döndü. Ancak toplam mevduat içinde KKM’nin oranı ikinci çeyrek sonunda yüzde 22,2 seviyesindeyken üçüncü çeyrek sonunda yüzde 24,1’e yükseldi.
KKM’de 14 haftada düşüş 700 milyar lira
BDDK verilerinden yapılan hesaba göre KKM’den standart TL mevduata dönüşüm hedeflerinin devreye alınmasının ardından 24 Kasım haftasına kadar KKM hesapları 669 milyar 268 milyon lira geriledi. Mayıs sonundan yine 24 Kasım sonuna kadar ise KKM hesapları artışı 240 milyar lirada kaldı. Toplam KKM büyüklüğü 2 trilyon 738 milyar 680 milyon liraya indi. KKM hesaplarının dolar cinsi karşılığı ise 95.5 milyar dolara geriledi. Resmi Gazete’de yayımlanan ve Merkez Bankası’nın yayımladığı tebliğlere göre artık döviz dönüşümlü kur korumalı mevduata verilecek faiz oranı politika faizinin altında olabilecek, ancak yüzde 85’inden az olamayacak. Yapılan değişiklik KKM hesaplarının getirisini azaltarak standart mevduat hesapları karşısında çekiciliğini azaltabilir. TCBM’nin son düzenlemeleri bankacılık sistemi içinde TL payının artmasına odaklanıyor.
