ŞEBNEM TURHAN
Ekonomi yönetiminin kur korumalı mevduattan standart TL mevduata geçişi özendirmesi ve son atılan sadeleşme adımlarıyla artan TL mevduat faizleriyle, kur korumalı mevduatın toplam mevduattaki oranı yüzde 20,33’e inerken, standart TL mevduatın oranı ise yüzde 38,55’e yükseldi. Nisanın son haftasında görülen oranlara geri dönülürken standart TL mevduatın oranında 6.5 ayın en yüksek seviyesine ulaşıldı. Yeni Merkez Bankası göreve geldiği ve ilk faiz artışını yaptığı 27 Haziran haftasından bu yana ise TL mevduat yüzde 40,3 arttı. Merkez Bankası verilerine göre 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi de yüzde 46’ya dayandı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık bankacılık sektörü verilerine göre 10 Kasım ile biten haftada sektörde toplam mevduat bir önceki haftaya göre 120.5 milyar lira artarak 13 trilyon 960,2 milyar liraya yükseldi. Bu yıllık bazda yüzde 62,7’lik artışa işaret ediyor. Standart TL mevduat 10 Kasım ile biten haftada bir önceki haftaya göre 193 milyar lira artarak 5 milyar 383 milyar liraya çıkarken, kur korumalı mevduatın büyüklüğündeki gerileme ise devam etti. KKM büyüklüğü 10 Kasım haftasında 82.9 milyar lira azaldı ve 2 trilyon 838,8 milyar liraya geriledi. KKM hesaplarının dolar cinsinden büyüklüğü de 100 milyar 42 milyon dolara indi.
27 Haziran’dan bu yana yüzde 40,3 büyüdü
Yine BDDK verilerine göre yabancı para mevduatların TL cinsinden karşılığı parite etkisinden arındırılmamış olarak 10.3 milyar lira arttı ve 5 trilyon 738,4 milyar liraya çıktı. Merkez Bankası verilerine göre ise yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı 10 Kasım haftasında parite etkisinden arındırılmış olarak 403 milyon dolar arttı.
BDDK verileri yeni Merkez Bankası yönetiminin göre geldiğinden bu yana standart TL mevduatta hızlı bir artış olduğunu da ortaya koydu. 27 Haziran haftasından bugüne standart TL mevduat yüzde 40,3 artış gösterirken, yabancı para mevduatın TL karşılığı parite etkisinden arındırılmamış olarak yüzde 13,35, kur korumalı mevduat ise yüzde 3,62 arttı.
Tüm bu değişimlerin ardından yeni ekonomi yönetimiyle birlikte uygulanan politikalarla ağırlığı artırılan standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payı son ayların en yüksek seviyesine geldi. BDDK verilerine göre 10 Kasım ile biten haftada standart TL mevduatın payı yüzde 38,55’e yükseldi. Bu 28 Nisan haftasındaki yüzde 39,11 seviyesinden sonra görülen en yüksek oran olarak öne çıkıyor. KKM hariç standart TL mevduatın oranı seçim sonrasında kurlardaki yükselişin de etkisiyle gerileyerek eylül başında yüzde 31,6’ya kadar gerilemişti. Ardından Merkez Bankası’nın attığı sadeleşme adımları ve standart TL mevduatı özendirici hamlelerle birlikte eylül başından itibaren payda artış başladı. Önce yüzde 35 seviyesi aşıldı ardından standart TL mevduatın oranı yüzde 40’a dayandı.
Faizlerde de çift haneli artışlar yaşandı
Merkez Bankası da geçen hafta yayımladığı Finansal İstikrar Raporu’nda atılan adımlara dikkat çekerek TL mevduatı önceliklendirilen ve sadeleştirilen makroihtiyati çerçeve sonrasında TL mevduat faizleri politika faizleri ile uyumlu bir patikada hareket etmeye başladığına dikkat çekti. TL mevduatın payının artışında Merkez Bankası’nın hamleleriyle yükselen mevduat faizi oranlarının etkisi büyük oldu. Merkez Bankası verilerine göre 10 Kasım ile biten hafta itibariyle en çok tercih edilen 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi oranı yüzde 45,85’e yükselirken bu 28 Nisan haftasındaki yüzde 28,73 faiz oranının 17.12 puan üstüne işaret ediyor. Toplam TL mevduat faizi de yine 28 Nisan haftasındaki yüzde 21,92 seviyesinden 10 Kasım itibariyle yüzde 40,58’e çıktı. 18.66 puan artış yaşandı. Standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki oranı artarken ekonomi yönetiminin arzu ettiği gibi kur korumalı mevduatın oranında düşüş devam ediyor. BDDK verilerine göre 10 Kasım haftası itibariyle KKM hesaplarının toplam mevduat içindeki oranı yüzde 20,33’e geriledi. Bu oran da 6.5 ayın en düşük seviyesine işaret ediyor. Son atılan adımlarla KKM hesaplarında zorunlu karşılık oranları artırılmış, gerçek kişilerde dönüşüm hedefi yükseltilmişti.
PARA POLİTİKASI KURULU’NDAN BEKLENTİ 250 BAZ PUAN ARTIŞ
Merkez Bankası ve ekonomi yönetimi standart TL mevduatın toplam içindeki payının artışına yönelik hamlelerini sürdürmeyi planlıyor. Bu hafta ise kasım ayı Para Politikası Kurulu toplantısı yapılacak. Yeni Merkez Bankası yönetimi göreve geldiğinden bu yana 5 toplantıda politika faizini 26.5 puan artırarak yüzde 8,5’ten yüzde 35’e yükseltti. Son ekim toplantısında 500 baz puan daha faiz artışı yapılmıştı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına ilişkin AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler ise, politika faizinin 250 baz puan artırılarak yüzde 37,50’ye çıkartılacağını tahmin ediyor. AA Finans’ın, 23 Kasım Perşembe günü gerçekleştirilecek TCMB’nin Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına yönelik beklenti anketi, 12 ekonomistin katılımıyla sonuçlandı. Ekonomistlerin politika faizindeki değişikliğe ilişkin beklentilerinin medyanı 250 baz puan artırım yönünde gerçekleşti. Anket sonuçlarına göre, 250 ila 500 baz puanlık bir artırım öngören ekonomistlerin politika faizi beklentileri, yüzde 37,50 ile yüzde 40,00 arasında değişti. Ekonomistlerin yılsonu politika faizi beklentilerinin medyanı ise yüzde 40,00 oldu.
