Merkez Bankası’nın dövizden dönüşlü kur korumalı mevduat hesabında faiz üst sınırını kaldırması, bankaların döviz forward işlemlerinde maliyetlerin artırılmasıyla KKM’nin şirketlerce kendini koruma için kullanılması ve TL mevduat oranında yüzde 60 hedefini tutturmak için bankaların yarışı KKM’de her hafta yeni rekor kırılmasını sağlıyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) haftalık verilerine göre 3 Mart haftasında KKM hacmi 1 trilyon 577 milyar 190 milyon liraya yükseldi. 6 Ocak’tan bu yana KKM’deki yükseliş 207.2 milyar lirayı buldu.
Haftalık artış 25.4 milyar lira oldu
BDDK verilerine göre 6 Ocak haftasında 1 trilyon 370 milyon liraya gerileyen KKM büyüklüğü, 13 Ocak haftasında 3.4 milyar lira artışla 1 milyar 373 milyon liraya, 20 Ocak haftasında 12.2 milyar liralık artışla 1 trilyon 385 milyar liraya çıkmıştı. 27 Ocak haftasıyla KKM’de faiz üst sınırının kaldırılmasıyla birlikte KKM’deki haftalık artış hız kazandı. 27 Ocak haftasında 21.2 milyar lira, 3 Şubat haftasında 48.9 milyar lira, 10 Şubat haftasında 27.6 milyar lira, 17 Şuat haftasında 16.4 milyar lira artan KKM hacmi 24 Şuat haftasında ise 51.9 milyar lira artışla son zamanların en hızlı yükselişine imza attı. 3 Mart haftasında ise KKM hesaplarındaki haftalık büyüme 25 milyar 365 milyon lira oldu. İvme kaybı yaşansa da KKM’deki büyüme sürüyor.
Döviz mevduatında düşüş hız kesti
Merkez Bankası’nın haftalık para ve banka verileri ise 20 Ocak haftasından bu yana gerileyen döviz mevduat hesaplarındaki düşüşün ivme kaybettiğini ortaya koydu. Verilere göre 3 Mart haftasında yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 112 milyon dolar azaldı. Oysa 20 Ocak’tan bu yana 10.2 milyar dolarlık bir düşüş yakalanmıştı. Verilere göre 20 Ocak haftasında 616 milyon dolar, 27 Ocak haftasında 2 milyar 85 milyon dolar, 3 Şubat haftasında ise 1 milyar 46 milyon dolar, 10 Şubat itibariyle biten haftada 251 milyon dolar, 17 Şubat haftasında ise 2 milyar 16 milyon dolarlık azalma gerçekleşti. 24 Şubat haftasında ise 4 milyar 157 milyon dolarlık parite etkisinden arındırılmış düşüş olmuştu. 3 Mart haftasında gerileme 112 milyon dolara kadar indi.
Tüzel müşterilerin dolar mevduatında artış
Yurtiçi yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı geçen hafta parite etkisinden arındırılmış olarak sadece 6 milyon dolar artarken, tüzel kişilerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış şekilde 118 milyon dolar azaldı. Tüzel kişilerin dolar cinsi döviz mevduatı artarken gerçek kişilerin dolar cinsi döviz mevduatı geriledi. Gerçek kişilerin dolar cinsi döviz mevduatı 215 milyon dolar azalırken, Euro cinsi döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 85 milyon dolar arttı. Tüzel kişilerin dolar cinsi döviz mevduatı 533 milyon dolar artarken Euro cinsi döviz mevduatının parite etkisinden arındırılmış olarak 645 milyon dolar azaldığı görüldü. Böylece 3 Mart ile biten haftada yurt içinde yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin toplam mevduatı içindeki döviz mevduat payı 0,2 puan azalarak yüzde 39,8’e geriledi. Toplam mevduatlar içindeki döviz payı 2014 başındaki yüzde 33 seviyesinden yıllar itibariyle artış göstererek 3 Mart 2023 itibariyle yüzde 39,8’e yükseldi.
Net uluslararası rezervler 489 milyon $ arttı
Merkez Bankası haftalık verilerine göre 3 Mart haftası itibariyle IMF tanımlı net uluslararası rezervler 489 milyon dolar artışla 20 milyar 684.9 milyon dolara yükseldi. 24 Şubat haftasında net uluslararası rezervler 20 milyar 195,9 milyon dolar seviyesindeydi. Bu hafta pazartesi Suudi Arabistan’ın açıkladığı 5 milyar dolarlık döviz depo hesabı gelecek hafta yayınlanacak verilerde takip edilecek. Hazine’nin dün tamamladığı 2.25 milyar dolarlık Eurobond ihracı ise 14 Mart tarihinde kasaya girecek. Öte yandan geçen hafta Merkez Bankası toplam rezervleri bir önceki haftaya göre 811 milyon dolar azalarak 120 milyar 359 milyon dolara geriledi. 3 Mart itibarıyla Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 1 milyar 699 milyon dolar azalışla 70 milyar 281 milyon dolara indi. Brüt döviz rezervleri, 24 Şubat’ta 71 milyar 980 milyon dolar seviyesinde bulunuyordu. Söz konusu dönemde altın rezervleri ise 888 milyon dolar artarak 49 milyar 190 milyon dolardan 50 milyar 78 milyon dolara çıktı. Böylece Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 3 Mart haftasında bir önceki haftaya kıyasla 811 milyon dolar azalışla 121 milyar 170 milyon dolardan 120 milyar 359 milyon dolara geriledi.
Yabancı yatırımcı marta alımla girdi
Merkez Bankası haftalık menkul kıymet istatistiklerine göre 3 Mart haftasında yabancı yatırımcılar net 136.9 milyon dolarlık hisse senedi ve 69.1 milyon dolarlık Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) alırken, 3.1 milyon dolarlık Şirket Borçlanma Senetleri (ŞBS) sattı. Yabancılar 24 Şubat haftasında hisse senedi piyasasında 259.5 milyon dolarlık net satış gerçekleştirmişti. Yabancı yatırımcıların 24 Şubat itibarıyla 25 milyar 633,7 milyon dolar olan hisse senedi stoku, 3 Mart’ta 26 milyar 381,4 milyon dolara çıktı. Aynı dönemde yurt dışında yerleşik kişilerin DİBS stoku 1 milyar 309,2 milyon dolardan 1 milyar 382,9 milyon dolara yükselirken, ŞBS stokları 78,3 76,3 milyon dolardan 75,2 milyon dolara indi.
Kredi hacmi 8 trilyon lirayı aştı
BDDK haftalık verilerine göre, bankacılık sektörün kredi hacmi 3 Mart itibarıyla 86 milyar 752 milyon lira arttı. Toplam kredi hacmi 8 trilyon 1 milyar 643 milyon liradan 8 trilyon 88 milyar 395 milyon liraya çıktı. Bankacılık sektöründeki toplam mevduat (bankalararası dahil), geçen hafta 94 milyar 564 milyon lira arttı. Söz konusu haftada yüzde 1 artan bankacılık sektörü toplam mevduatı, 9 trilyon 530 milyar 761 milyon lira oldu.
