Merkez Bankası ve yeni ekonomi yönetiminin kur korumalı mevduattan çıkış için attıkları adımların ardından son iki haftada KKM’den çözülme hız kazandı. 6 Ekim haftasında 74.56 milyar lira azalan KKM hesaplarının büyüklüğü geçen hafta da 72.92 milyar lira daha geriledi. Böylece son iki haftada 147.48 milyar lira düşüş meydana geldi. Merkez Bankası’nın KKM’den standart TL mevduata geçiş uygulamasını duyurduğu 18 Ağustos haftasından bu yana yaşanan 252.26 milyar liralık azalmanın yarısından fazlası son iki haftada oluştu.
8 haftada gerileme 12.3 milyar dolar
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık verilerine göre kur korumalı mevduat hesapları 13 Ekim ile biten hafta itibariyle 3 trilyon 155 milyar 686 milyar lira oldu. Yine BDDK verilerine göre dolar cinsi KKM hesaplarını büyüklüğü de 114 milyar 152 milyon dolar oldu. Bir önceki haftaya göre 3.5 milyar dolar düşüş yaşandı. 18 Ağustos’ta ise KKM hesaplarının dolar karşılığı 126 milyar 430 milyon dolar idi son 8 haftadaki gerileme 12.28 milyar dolara ulaştı.
Yılsonunda kur korumalı mevduat hesaplarının büyüklüğü 1 trilyon 415,3 milyar lira seviyesinde bulunuyordu. 6 Ocak haftasındaki gerilemenin ardından KKM hesapları 25 Ağustos haftasına kadar sürekli artış yaşadı. Bu yıl içinde haftalık en yüksek artış seçimlerin ilk turu öncesindeki 12 Mayıs haftasında 143.6 milyar lira ile gerçekleşmişti. 25 Ağustos’ta biten haftada 39.3 milyar lira, 1 Eylül haftasında 20.32 milyar lira, 8 Eylül haftasında 15.72 milyar lira, 15 Eylül haftasında 26 milyar lira, 22 Eylül haftasında 2.13 milyar lira, 29 Eylül haftasında 1.25 milyar lira düşüş gerçekleşti. Son iki haftada ise KKM hesaplarındaki düşüş ivme kazandı.
Döviz mevduatlarında 717 milyon dolar artış
KKM hesaplarında çözülme hızlanırken yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduat hesaplarında yükseliş geçen hafta devam etti. Merkez Bankası haftalık verilerine göre yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı 1 miyar 530 milyon dolar parite etkisinden arındırılmış olarak ise 717 milyon dolar arttı. Gerçek kişilerinde döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 92 milyon dolar azalırken tüzel kişilerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 809 milyon dolar arttı.
Gerçek kişilerin döviz mevduatında geçen hafta en dikkat çeken değişim altın fiyatlarının yükselişin etkisiyle kıymetli maden depo hesaplarında yaşandı. Gerçek kişilerin kıymetli maden depo hesapları geçen hafta 1 milyar dolar arttı parite etkisinden arındırıldığında ise artış 105 milyon dolara indi. Tüzel kişilerin ise dolar ve Euro hesaplarında yükseliş oldu. Tüzel kişilerin dolar cinsi döviz mevduatı 352 milyon dolar, Euro cinsi döviz mevduatının parite etkisinden arındırılmış olarak dolar karşılığı 420 milyon dolar arttı.
Net rezervler 8 ayın zirvesinde
Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistiklerine göre net uluslararası rezervler 13 Ekim ile biten haftada 1 milyar 319 milyon dolar arttı ve 22 milyar 56 milyon dolara yükseldi. Bu 10 Şubat 2023 haftasındaki 24.4 milyar dolarlık net uluslararası rezerv rakamının ardından ulaşılan en yüksek seviye oldu. Merkez Bankası (TCMB) toplam rezervleri, 13 Ekim haftasında bir önceki haftaya göre 1 milyar 615 milyon dolar artarak 124 milyar 498 milyon dolara yükseldi. 13 Ekim itibarıyla Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 155 milyon dolar artışla 83 milyar 307 milyon dolara çıktı. Brüt döviz rezervler, 6 Ekim’de 83 milyar 152 milyon dolar seviyesinde bulunuyordu. Söz konusu dönemde altın rezervleri 1 milyar 460 milyon dolar artarak 39 milyar 731 milyon dolardan 41 milyar 191 milyon dolara yükseldi.
Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 13 Ekim haftasında bir önceki haftaya kıyasla 1 milyar 615 milyon dolar artışla 122 milyar 883 milyon dolardan 124 milyar 498 milyon dolara çıktı. Toplam rezervlerde mayıs sonundan 13 Ekim ile biten haftaya kadar geçen sürede artış, 26 milyar 40 milyon dolar olurken, bu dönemde toplam rezerv, 15 hafta üst üste artarak 1987 başlangıçlı veri tarihindeki en uzun artış rekorunu da kaydetmişti.
KREDİ HACMİ 10 TRİLYON 751,4 MİLYAR LİRAYA ÇIKTI
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan haftalık bültene göre, sektörün kredi hacmi 13 Ekim itibarıyla 72 milyar 708 milyon lira arttı. Söz konusu dönemde toplam kredi hacmi 10 trilyon 678 milyar 681 milyon liradan 10 trilyon 751 milyar 390 milyon liraya yükseldi. Bankacılık sektöründe toplam mevduat ise bankalar arası dahil geçen hafta 282 milyar 87 milyon lira arttı. Söz konusu haftada yüzde 2,1 yükselen bankacılık sektörü toplam mevduatı 13 trilyon 623 milyar 941 milyon lira oldu. Bültene göre, tüketici kredilerinin tutarı 13 Ekim itibarıyla 8 milyar 956 milyon lira artışla 1 trilyon 453 milyar 147 milyon liraya yükseldi. Söz konusu kredilerin 445 milyar 101 milyon lirası konut, 87 milyar 979 milyon lirası taşıt ve 920 milyar 66 milyon lirası ihtiyaç kredilerinden oluştu. Bu dönemde taksitli ticari kredilerin tutarı 3 milyar 387 milyon lira artarak 1 trilyon 246 milyar 185 milyon liraya yükseldi. Bankaların bireysel kredi kartı alacakları ise yüzde 1,7 artışla 977 milyar 590 milyon liraya çıktı. Bireysel kredi kartı alacaklarının 428 milyar 108 milyon lirası taksitli, 549 milyar 482 milyon lirası taksitsiz borçlardan oluştu. Takipteki alacaklar, 13 Ekim itibarıyla bir önceki haftaya göre 342 milyon lira artarak 169 milyar 49 milyon liraya yükseldi.
YABANCI HİSSEDE 3 HAFTADIR SATICI
Merkez Bankası haftalık menkul kıymet istatistikleri yabancı yatırımcıların son üç haftada hisse senedi piyasasında net satıcı olduklarını ortaya koydu. 29 Eylül ile biten haftada 98.3 milyon dolar, 6 Ekim ile biten haftada 237.8 milyon dolar geçen hafta ise 12.6 milyon dolar net satış yapan yabancı yatırımcıların 3 haftalık hisseden çıkışı ise 348.6 milyon dolara ulaştı. Buna rağmen seçim sonrasında 2 Haziran’dan bu yana yabancı yatırımcı hisse senetlerinde net 1 milyar 136,6 milyon dolarlık giriş yaptı. Devlet iç borçlanma senetlerinde geçen hafta 1.1 milyon dolarlık net satış yapan yabancı yatırımcıların seçim sonrası girişi ise net 517.07 milyon dolar oldu. Böylece hisse senedi ve DİBS’e seçim sonrasında net giriş 1 milyar 653 milyon dolara ulaştı. Yabancı yatırımcıların hisse stoku piyasa değeri 31 milyar 453,3 milyon dolar, DİBS stoku ise 1 milyar 106,2 milyon dolar oldu.
