Merkez Bankası’nın bankacılık sektörüne kur korumalı mevduattan TL mevduata dönüşüm hedefi kararını açıkladığı günden 1 Eylül ile biten iki haftada KKM hesaplarında düşüş 60 milyar liraya ulaştı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık verilerine göre kararın ilk açıklandığı hafta 39.3 milyar lira, uygulamaya girdiği geçen hafta ise 20.32 milyar liralık gerileme yaşandı. Piyasa uzmanları ilk haftada yaşanan 20.32 milyar liralık gerilemenin ise istenilen hızda olmadığına dikkat çekti. Geçen hafta parite etkisinden arındırılmış olarak 760 milyon dolar azalsa da iki haftada Merkez Bankası verilerine göre ise yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatları 4 milyar dolar artış gösterdi.
BDDK verilerine göre bu iki haftadır süren KKM hesaplarındaki gerileme en son 6 Ocak haftasında yaşanmıştı. Merkez Bankası 20 Ağustos’ta bankacılık sektörüne KKM hesaplarından TL mevduata dönüş hedefi belirlemiş limitlerin altında kalan bankalara ise menkul kıymet alım zorunluluğu getirmişti. Bu hamlenin ardından daha 28 Ağustos’ta devreye girmeden önceki hafta KKM hesaplarında gerileme yaşanmaya başlamıştı.
Tüzel kişilerin döviz mevduatı 1 milyar dolar geriledi
BDDK verilerine göre kur korumalı mevduat hesaplarının büyüklüğü 3 trilyon 348 milyar 326 milyon lira seviyesine indi. KKM’nin dolar cinsi büyüklüğü ise 125 milyar 957 milyon dolar seviyesine geriledi. Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistiklerine göre 1 Eylül ile biten haftada yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 760 milyon dolar azaldı. 25 Ağustos ile biten haftada ise parite etkisinden arındırılmış olarak 4 milyar 782 milyon dolar artmıştı. Böylece iki haftalık değişim 4 milyar dolar seviyesinde oldu. Yurtiçi yerleşik gerçek kişilerin parite etkisinden arındırılmış olarak döviz mevduatı 307 milyon dolar artarken, tüzel kişilerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 1 milyar 67 milyon dolar geriledi.
Merkez Bankası tarafından haftalık verilere göre 1 Eylül ile biten haftada arındırılmamış olarak yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 780 milyon dolar artarak 106 milyar 886 milyon dolara yükselirken, tüzel kişilerin döviz mevduatı 936 milyon dolar azalarak 71 milyar 518 milyon dolara geriledi. Yurt içi yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin toplam döviz mevduatı 1 Eylül ile biten haftada arındırılmamış olarak 156 milyon dolar azalarak 178 milyar 405 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yurt içi yerleşiklerin TL mevduatı aynı dönemde 4.8 milyar TL artarak 7 trilyon 156,7 milyar TL olarak gerçekleşti. Böylece 1 Eylül ile biten haftada yurt içinde yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin toplam mevduatı içindeki döviz mevduat payı 0.4 puan azalarak yüzde 39,9 oldu.
Toplam rezervler 12 haftadır yükseliyor
Merkez Bankası’nın toplam rezervleri 1 Eylül haftasında bir önceki haftaya göre 3 milyar 325 milyon dolar artarak 120 milyar 624 milyon dolara ulaşırken, yükseliş eğilimi üst üste 12’inci haftaya taşındı.
Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistiklerine göre, 1 Eylül itibarıyla Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 2 milyar 811 milyon dolar artışla 78 milyar 766 milyon dolara yükseldi. Brüt döviz rezervler, 25 Ağustos’ta 75 milyar 955 milyon dolar seviyesinde bulunuyordu. Söz konusu dönemde altın rezervleri 514 milyon dolar artarak 41 milyar 344 milyon dolardan 41 milyar 858 milyon dolara yükseldi. Böylece Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 1 Eylül haftasında bir önceki haftaya kıyasla 3 milyar 325 milyon dolar artışla 117 milyar 299 milyon dolardan 120 milyar 624 milyon dolara yükseldi.
Rezervlerdeki yukarı yönlü eğilim üst üste 12’inci haftaya taşınırken, mayıs sonu itibarıyla 98,5 milyar dolar seviyesinde bulunan rezervler, 1 Eylül itibarıyla 120,6 milyar dolar seviyesine çıktı. Böylece mayıs sonundan söz konusu tarihe kadar geçen sürede artış, yaklaşık 22,1 milyar dolara ulaştı. Söz konusu dönemde net rezerv 20,6 milyar dolar artış gösterdi ve 16,2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Merkez Bankası net uluslararası rezervleri de geçen hafta 1 Eylül haftası itibariyle 16.15 milyar dolara yükseldi. 25 Temmuz haftasında net rezervler 14.34 milyar dolar seviyesinde bulunuyordu. Haftalık net rezervlerde artış 1.81 milyar dolar seviyesinde oldu. Merkez Bankası’nın swap hariç net rezervi de geçen hafta -58.5 milyar dolar olurken bir önceki hafta -58 milyar dolar seviyesinde bulunuyordu.
Yabancıdan DİBS’e 32 ayın en güçlü girişi
Merkez Bankası haftalık menkul kıymet verilerine göre yabancı yatırımcılar geçen hafta hisse senedi ve tahvil piyasasında alıcı idi. Hisse senedi piyasasında net 253.9 milyon dolarlık, devlet iç borçlanma senetlerinde ise net 375 milyon dolarlık alım yapan yabancı yatırımcılar son haftalardaki net satıcı seyirlerine de nokta koydu. Bu DİBS’e bu denli güçlü yabancı girişi 29 Ocak 2021 haftasındaki 414 milyon dolarlık girişten bu yana görülmemişti. Verilere göre şirket borçlanma senetlerine gelen 7 milyon dolarlık net satışla geçen hafta, yabancıların işlemleri 622 milyon dolarlık net alışa işaret etti. Yılbaşından beri ise hisse senedinde 69 milyon dolarlık DİBS’te ise 423 milyon dolarlık net giriş yaşandı.
BANKACILIK SEKTÖRÜ KREDİ HACMİ 10.42 TRİLYON LİRA
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan haftalık bültene göre, sektörün kredi hacmi 1 Eylül itibarıyla 75 milyar lira arttı. Söz konusu dönemde toplam kredi hacmi 10 trilyon 349 milyar 698 milyon liradan 10 trilyon 424 milyar 761 milyon liraya yükseldi. Bankacılık sektöründeki toplam mevduat da (bankalararası dahil) geçen hafta 42 milyar 535 milyon lira arttı. Söz konusu haftada yüzde 0,3 artan bankacılık sektörü toplam mevduatı, 12 trilyon 934 milyar 627 milyon lira oldu. Verilere göre, tüketici kredileri tutarı, 1 Eylül itibarıyla 4 milyar 351 milyon lira artışla 1 trilyon 438 milyar 525 milyon liraya yükseldi. Söz konusu kredilerin 447 milyar 669 milyon lirası konut, 87 milyar 447 milyon lirası taşıt ve 903 milyar 409 milyon lirası ihtiyaç kredilerinden oluştu. Söz konusu dönemde taksitli ticari kredilerin tutarı 2 milyar 507 milyon lira artarak 1 trilyon 208 milyar 805 milyon liraya yükseldi. Bankaların bireysel kredi kartı alacakları da yüzde 3,6 artışla 992 milyar 296 milyon liraya çıktı. Bireysel kredi kartı alacaklarının 419 milyar 545 milyon lirası taksitli, 502 milyar 752 milyon lirası taksitsiz oldu. BDDK haftalık verilerine göre, bankacılık sektöründe takipteki alacaklar, 1 Eylül itibarıyla bir önceki haftaya göre 875 milyon lira artarak 172 milyar 891 milyon liraya yükseldi. Söz konusu takipteki alacakların 148 milyar 255 milyon lirasına özel karşılık ayrıldı.
