Şebnem TURHAN
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in önlem getireceklerinin sinyalini verdiği kredi kartlarında taksitlere yönelik bir değişiklik yapılması piyasanın en üzerinde durduğu konuların başında geliyor. Bireysel toplam 924.7 milyar liralık kredi kartı bakiyesinin 422 milyar lirası taksitli kredi kartı borcundan oluşurken, kurumsal kredi kartları bakiyesi olan 346.3 milyar liranın 150.4 milyar lirası taksitli kredi kartı borcu olarak öne çıkıyor. Toplam taksitli kredi kartı borçları ise 572.5 milyar lira ile yarım trilyonun üzerinde bulunuyor.
Politika faizi artışıyla kart faizleri arttı
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından yeni ekonomi yönetimi ve Merkez Bankası haziran toplantısından bu yana politika faizinde artış gerçekleştiriyor. Yüzde 8,5 olan politika faizi üç ayda yüzde 25’e çıkarıldı. Politika faiz oranlarındaki bu değişim bankaların kredi kartı işlemlerinde uygulayabilecekleri azami faiz oranının hesaplanmasında kullanılan referans faiz oranının da yükselmesine neden oldu. Referans faiz oranı politika faizi artışı öncesinde yüzde 0,81 seviyesinde ve kredi kartı işlemlerinde azami faiz oranı yüzde 1,36 iken, eylül itibariyle referans faiz oranı yüzde 2,26’ya, kredi kartı işlemlerindeki azami faiz oranı da yüzde 2,81’e yükseldi. Bu hafta perşembe günü gerçekleştirilecek Para Politikası Kurulu toplantısında da beklenti faizin 500 baz puan artması yönünde. Bu artış da yine kredi kartı faiz oranlarının artmasına neden olacak.
Bireyselde taksitli kredi kartının oranı yüzde 45,6
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık verileri kredi kartlarında uygulanacak faiz ve gecikme faiz oranları artsa da özellikle bireysel kullanımda artışın hız kesmeden sürdüğünü ortaya koydu. Haziran başında toplam bireysel kredi kartı bakiyesi 721.4 milyar lira seviyesindeyken 8 Eylül itibariyle 924.7 milyar liraya çıktı. Taksitsiz bireysel kredi kartı harcamaları haziran başında 344.8 milyar liradan 8 Eylül’de 502.7 milyar liraya çıktı. Taksitli kredi kartı harcamaları da haziran başında 368.6 milyar lira iken 8 Eylül haftasında 422 milyar liraya çıktı. Kredi kartı harcamaları artarken bu harcamalar içinde taksitli kredi kartı harcamalarının oranı ise nisan sonundan bu yana geriliyor. Nisan ortasında bireysel taksitli kredi kartı harcamaları toplam bireysel kredi kartı harcamaları içinde yüzde 53,4 pay sahibi iken 8 Eylül itibariyle bu oran yüzde 45,6’ya kadar geriledi. Bireysel taksitli kredi kartı harcamalarının toplam bireysel kredi kartı harcamalarındaki oranı 8 puan birden düştü.
Kurumsalda taksitli kartın oranı 14.3 puan düştü
Kurumsal kredi kartlarında ise taksitli ticari kredi kartı harcamalarında daha hızlı bir düşüş yaşandı. Merkez Bankası’nın politika faizi hamlesi öncesinde toplam kurumsal kredi kartı harcamaları bakiyesi 330.2 milyar lira seviyesinde bulunuyordu. Bu rakam 8 Eylül itibariyle 346.3 milyar liraya çıktı. Taksitsiz ticari kredi harcamaları haziran başında 154.4 milyar lira seviyesinde bulunurken 8 Eylül itibariyle 195.9 milyar liraya yükseldi. Taksitli ticari kredi kartı harcamaları haziran başında 175.7 milyar lira iken 8 Eylül itibariyle 150.4 milyar liraya kadar düştü. Mayıs ortasında taksitli ticari kredi kartlarının toplam ticari kredi kartı harcamalarında oranı yüzde 57,7 seviyesinde bulunurken 8 Eylül itibariyle bu oran yüzde 43,43’e kadar indi. Mayıs ortasından bu yana gerileme 14.3 puan oldu.
Geçen hafta bir yayında Bakan Şimşek, “1 Eylül itibarıyla, yıllık kredi kartı üzerinden kredi hacmi yüzde 140 civarında artmıştı. Enflasyonun iki katından fazla. Bu kadar yüksek seyreden bir kredi hacmiyle siz enflasyonu ve cari açığı kontrol altına alamazsınız” demişti. Şimşek, miktarsal sıkılaşmaya gidilebileceğini özellikle taşıt kredilerinde çok net bir şekilde sınırlayıcı bir perspektife sahip olduklarını kaydetmişti. Bu açıklamaların ardından bankacılık sektörü uzmanları, kredi kartlarında asgari ödeme oranında artışa gidilmesi, limitlerde bir değişiklik yapılması, taksit sayısının ve nakit çekme sayısının azaltılması önlemlerinin alınabileceğini dile getirdi.
