Şebnem TURHAN
Makroihtiyati önlemler adı altında son yıllarda üst üste gelen regülasyonlara uyum için çalışan bankacılık sektörü, yeni ekonomi yönetiminin sadeleşme adımlarından medet umarken yine bir açmazın içine düştü. Kur korumalı mevduatı azaltmayı ve TL vadeli mevduata dönüştürmeyi hedefleyen yeni adımlar sonrası sektör hesap kitap yapıyor. Toplantı üzerine toplantı yapan hatta önceki gün Merkez Bankası ile de bir araya gelen bankacılık sektörü ilk hamle olarak mobil ve internet şubelerinden döviz dönüşlü KKM hesabı açılmasına son verdi. Şubelerden bu hizmet devam ederken bankacılık sektörü kaynakları tasarruf sahibini ikna için mobil uygulamadan kaldırıldığını dile getirdi. Öte yandan sektör kaynakları mevduatta ikili faiz döneminin de başlayabileceğine işaret etti.
TCMB ile toplantı yapıldı
Bu arada bankacılık sektörü içinde bulunduğu durumun güçlüğünü paylaşmak için dün Merkez Bankası ile de bir görüşme yaptı. Hem bankacılık sektörü kaynaklarından hem de Reuters’in haberinden edinilen bilgiye göre toplantıya yeni Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay katıldı ve bankacıları dinledi. Reuters’in haberinde bankaların eleştirilerini dinleyen Merkez Bankası (TCMB) “zorlukların farkında” olduğu ancak düzenlemelerin sağlıklı aktarım mekanizması için “gerekli” olduğu mesajı verdiği yer aldı.
Bir başka bankacılık sektörü kaynağı ise yeni dönemde ikili bir faiz uygulanması ihtimali bile olduğunu işaret etti. Hiç KKM’ye hiç girmemiş sadece TL mevduat müşterisi olan tasarruf sahiplerine düşük faiz, KKM vadesi dolana ise TL vadeli mevduata cezbedebilmek için yüksek faiz verilebileceğini vurgulayan kaynak, bankaların bu hesapları yapmaya başladığını ifade etti. Bir diğer sektör yetkilisi ise düz TL vadeli mevduatı olan tasarruf sahibinin düşük faiz verilmesi durumunda karşı çıkacağını ve onun da KKM’ye yönelme riski bulunduğuna dikkat çekti.
Şubeden döviz dönüşlü KKM yapılabiliyor
Bir bankacılık sektörü kaynağı, bankalarda an itibariyle sistemlerin tüm kontrolleri yapacak durumda olmadığı ve manuel kontrol sağlanabildiği için mobil ve internet şubelerinden döviz dönüşlü KKM yapılmasını kapatıldığını söyledi. Kaynak, şubelerden şu an işlemlerin yapıldığını dile getirerek KKM müşterisinin TL vadeli mevduata iknası için de birebir görüşme yapılabilen şubelerin daha uygun olduğunu vurguladı.
Tahvil mi yoksa yüksek faiz mi hesabı
Bankaların önümüzdeki dönemde yüksek TL mevduat faizi mi yoksa düşük faizle ne kadar tahvil yükü taşıyabilirim hesabı yaptığını da vurgulayan kaynaklar önümüzdeki dönem TL mevduat faizi yukarı, tahvil faizi aşağı bir hareket yaşanacağını söyleyerek TL mevduat faizlerinde ise yüzde 40’a gelinmesinin muhtemel olduğunu vurguladı.
KKM büyüklüğü 124.74 milyar dolar
Hafta sonu Merkez Bankası büyüklüğü 3.36 trilyon lira, 124.74 milyar dolara ulaşan kur korumalı mevduat hesaplarını azaltmak için yeni uygulamaları devreye aldı. TL dönüşlü KKM hesaplarından TL mevduata geçiş için yüzde 50, döviz dönüşlü KKM hesaplarından TL vadeli mevduata geçiş için ise yüzde 5 hedef kondu. Bankacılık sektörü kaynakları yüzde 25’e kadar gerileyen TL mevduat faizlerinin bu hamleyle yüzde 40 seviyesine kadar yükselmesini beklerken, KKM büyüklüğünde ise yüzde 15’lik bir çözülme yaratabileceğini hesaplıyor. Bankalar 28 Ağustos’ta hesaplama dönemi başlayacak olmasına rağmen bu hafta başında TL vadeli mevduat faizlerinde hareketliliğe başladı ve bazı bankalarda yüzde 33 TL mevduat faizi seviyeleri görüldü. TL mevduat faizleri haziran Para Politikası Kurulu kararı öncesinde yüzde 45-48’e kadar çıkmış, atılan adımlar sonrası yüzde 25’e kadar gerilemişti.
Mevduatın yüzde 36,25’i vadesiz
BDDK verilerine göre haziran sonu itibariyle toplam mevduatın yüzde 36,25’i vadesiz mevduatta. 1 aya kadar vadeli mevduatın toplam mevduat içindeki oranı yüzde 14,34 olurken en çok tercih edilen 3 aya kadar vadeli mevduatın oranı da yüzde 27,32 seviyesinde. 3-6 ay vadeli mevduatın oranı yüzde 15,04, 6-12 ay vadeli mevduatın oranı yüzde 3 ve 1 yıl üzeri mevduatın oranı ise yüzde 4,05 seviyesinde. Bu veriler ışığında vadesiz mevduatta parasını tutan büyük bir çoğunluğun olması nedeniyle bazı sektör uzmanları ikili faizin uygulanmasının mümkün olduğunu savunuyor.
KKM’nin yüzde 70’i döviz dönüşlü
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre sektörde kur korumalı mevduatın toplam mevduattaki oranı yüzde 26 seviyesinde. Bankacılık sektörü kaynaklarının yaptığı ve YUVAM hesabının da dahil edildiği hesaplamalara göre toplam KKM hesaplarının yaklaşık yüzde 70’i ise döviz dönüşlü KKM hesaplarından oluşuyor. Bazı bankalarda döviz dönüşlü KKM hesaplarının oranı yüzde 80’i de aşıyor. Döviz dönüşlü KKM hesapları daha büyük bir oranda olduğu için sektörün de ilk adım olarak mobil uygulamalardan döviz dönüşlü KKM hesabı açılmasını kaldırması sektöre göre oldukça mantıklı.
