Evrim KÜÇÜK
Yaklaşan yaz aylarının talebi dizginlemesi ve dünyanın en büyük tüketicisi Çin’in alımlarının hızla düştüğünü gösteren veriler uluslararası piyasalarda kömür fiyatlarında ciddi oranda gerilemeye neden oluyor.
Asya’da gösterge 1 ayda %13 düştü
Newcastle kömür vadeli işlemleri, zayıf talep nedeniyle Ocak 2022’den bu yana en düşük seviye olan ton başına 170 doların altına düştü. Fiyatlar son 1 ayda yüzde 13’e yakın gerileyerek 163 dolar/ton düzeyine inerken, son 12 ay içindeki gerileme neredeyse yüzde 60 oldu. Kömürün talebinin Kuzey Yarımkürede yaklaşan yaz aylarıyla azalması fiyatları baskılarken, fiyatı aşağı çeken diğer bir etken Çin’de üretim artarken ithalatın da azalması. Hükümet madencileri üretimi artırmaya teşvik ettiğinden, Çin’in kömür üretimi Ocak-Şubat 2023’te yıllık yüzde 5.8 artışla 734.2 milyon tona yükseldi. Ülkenin ithalatı da, martta 15 ayın en yüksek seviyesine eriştikten sonra nisanda geriledi. Dünyanın en büyük kömür tüketicisi geçtiğimiz ay 40.2 milyon ton alım yaptı. Mart ayında bu rakam 41.17 milyon tondu.
Hindistan’ın ithalatı kesiliyor
Ayrıca Hindistan, Nisan 2023’te yıllık bazda yüzde 8.67 artışla 73.02 EVRİM KÜÇÜK evrim.kucuk@nbe.com.tr milyon ton rekor kömür üreterek ithalata bağımlılığı azalttı. Fiyatlar da Eylül 2022’de test edilen 440 dolardan 277 dolar geri çekildi. Gösterge New Castle’ın yanında Rus, Güney Afrika ve ABD kömürünün fiyatlarının da istikrarlı bir şekilde gerilediği görülüyor. Dünya Bankası, geçtiğimiz günlerde yayınladığı, küresel emtia görünümü raporunda, kömür fiyatlarının bu yıl yüzde 42 düşmesi, 2024’te ise yüzde 23 düşmesi bekleniyor. Ancak buna rağmen fiyatların 2015-19 ortalamasının üzerinde kalacağı tahmin ediliyor.
Güneydoğu Asya, büyük kömür ithalatçıları ligine giriyor
Güneydoğu Asya, küresel termik kömür ithalatının yalnızca yaklaşık yüzde 12’sini oluşturuyor. Ancak araştırmalar bu coğrafyadaki ülkelerin küresel ithalat içinde payının artacağına işaret ediyor. Bölge rutin olarak yılda 100 milyon tonun üzerinde kömür ithal ediyor ve Kpler’den gelen verilere göre, ithalat 2018’den bu yana yıllık ortalama yüzde 14 oranında arttı. Bu büyüme hızı, Çin için yüzde 3 ve Hindistan için yüzde 13. Bu da Güneydoğu Asya ülkeleri Endonezya, Malezya, Vietnam, Kamboçya ve Tayland’ın kömür ticaretinde önemli bir güç haline gelebileceğine işaret ediyor. ABD Enerji Bilgi İdaresi’ne göre, bölgenin kümülatif kullanımının yılda yaklaşık 200 milyon ton olduğu tahmin ediliyor.
