Evrim KÜÇÜK
İkindi saati deyince birçok kişinin aklına gelen kahve ve çikolata keyfi giderek daha pahalı geliyor. Dünyanın ön önemli tarımsal üretim merkezlerinin bazılarına kuraklık, bazılarına ise aşırı yağışlar bırakan El Nino hava olayının geri dönüşü kahve ve kakao üreticisi ülkelerde daha sıcak, daha kuru hava beklentisi yaratarak arz açığının şiddetlenmesine ve fiyatların yukarı gitmesine neden olabilir.
Yumuşak emtia fiyatları bu yıl yaklaşık yüzde 24 artışla daha iyi performans gösterirken, tüm ürünleri içeren tarım endeksi ise gerileyen buğday ve mısır fiyatlarının ağırlığıyla yüzde 3 düştü. ED&F Man’in araştırma başkanı Kona Haque, “Tahıl fiyatları düştükçe tüketiciler ekmek ve makarnanın maliyetinin düştüğünü görmeye başlayacak, ancak düşecek hava şartlarının lehte olmadığı şeker, kahve ve kakao fiyatlarında düşüş beklemek zor” diyor.
Kakaonun ton fiyatı 3.180 dolara çıktı
Kakao vadeli işlemleri, sıkılaşan küresel arza ilişkin artan endişeler sebebiyle ton başına 3.180 doların üzerine çıkarak dört haftanın en yüksek seviyesini gördü. Fiyatlar son 1 ayda yüzde 6,3 artarken, son 1 yıllık fiyat artışı yüzde 36 düzeyinde Dünyanın önde gelen kakao üreticisi ülkesi Fildişi Sahili’nde hem kakao çekirdeklerinin hacmi hem de hasat tahminleri düşmeye devam ediyor.
Fildişi Sahili ve Gana’da üretim düşüyor
2022-2023 hasat dönemi için hükümet, 2021-2022 ara kampanyası sırasında hasat edilen 600 bin tondan daha az olan 450 bin tonluk bir hasat öngörüyor. Son veriler, çiftçilerin 1 Ekim’den 28 Mayıs’a kadar olan 2022/23 pazarlama yılı için geçen sezonun aynı dönemine göre yüzde 3 düşüşle Fildişi Sahili limanlarına kümülatif 2,09 milyon ton kakao gönderdiğini gösterdi. El Nino hava olayının zaten bozulan küresel üretim görünümünü daha da bozacağı endişesi var. Zire Gana Kakao Pazarlama Şirketi başkanı Fuad Mohammed Abubakar de, en Batı Afrika’daki kakao çekirdeği üretiminin olumsuz hava koşulları nedeniyle önümüzdeki sezon yüzde 8 düşebileceği açıklaması yaptı.
Kahvenin fiyatı 6 ayın en yüksek seviyesine yakın
Kahve piyasasında da benzer endişeler baş gösterdi. Arabica kahve vadeli işlemleri, El Nino hava modelinin küresel üretim için risk oluşturduğunu söyleyen bir raporun ardından artan ortaya çıkan mahsul endişesiyle ICE’de pound başına 1,9 dolar civarına geri döndü. Bu seviye, 18 Nisan’da ulaşılan altı ayın en yüksek fiyatı 2,05 doların yeniden test edilebileceği tahminlerine neden oluyor. Arabica kahvenin fiyatı şu sırılar, yılın en dip seviyesinin yüzde 32 üzerinde.
Robusta kahvenin üretimi geriliyor
Daha çok ‘instant’ yani hazır kahve üretiminde kullanılan Robusta kahve üretiminin Brezilya’da yüzde 5 düşmesi beklenirken, dünyanın en büyük ikinci robusta ihracatçısı olan Endonezya’da üretimin yüzde 20 düşmesi bekleniyor. Bu durumun, en büyük robusta üreticisi olan Vietnam’da azalan stoklarla birleştiğinde, fiyatları yüksek tutacağı uyarısı yapılıyor sektör uzmanları tarafından.
Kahve pazarı 7.3 milyon torba açık verecek
ICE tarafından izlenen Arabica kahve stokları son dört aydır geriliyor. Stoklar 6 ayın en düşük seviyesi olan 552 bin 221 torbaya (60 kg’lık) indi. Uluslararası Kahve Örgütü (ICO), geçen yıl artan küresel gübre maliyetleri ve olumsuz hava koşullarının mahsulleri olumsuz etkilediği için küresel kahve pazarının 2022/23 (Ekim-Eylül) sezonunda 7.3 milyon torba açık kaydedeceğini bildirdi. ICO’nun açıklamasında şöyle denildi: “COVID-19 salgınından çıkarken kahve tüketiminin geri döndüğü ve ekonomik büyümenin iyileştiği 2021/22 sezonunda verilen 7,1 milyon torbalık bir açığın bile üzerine çıkılacak.”
