Hisse senedi piyasasında yol ayrımı

Piyasalar enflasyon muhasebesiyle birlikte endişe duvarını tırmanıyor. Uzmanlar, birçok şirketin rasyosunun enflasyon köpüğünün ardından değişebileceği konusunda yatırımcıları uyarıyor. Değer yatırımcılarının gözdesi temettü verimliliği yüksek hisselerin yıldızı parlarken, enflasyon muhasebesinin hangi şirketleri primlendireceğine dair çok sayıda tahmin var.

Burak MAVİ

Borsada yılın son çeyreğine doğru şirketler mali tablolarında önemli değişikliklere yol açabilecek bir döneme girdiler. İki yıllık ertelemenin ardından nihayet 2023 yılı sonu bilançolarında kendini gösterecek olan enfl asyon muhasebesiyle birlikte, piyasalar endişe duvarına tırmanıyor. Hisse senedi piyasası önemli bir düzeltmeye hazırlanıyor. Yakın vadede dalgalanacaklar ve bu yüzden riskliler; ama uzun vadede iyi sonuç verme eğiliminde olduklarından öz sermaye varlıklarına şans tanımak gerekiyor. Enfl asyon muhasebesinin hedefindeki düzeltmeye tabi tutulacak parasal olmayan kıymetler, ağırlıklı olarak bilançonun duran varlıklar ve öz sermaye kalemlerinde duruyor. Rasyoların değişimi de tam bu noktadan başlayacak.

RASYOLAR DEĞİŞECEK

Amortismanlar düzenleme sonrası yeni değerler üzerinden ayrılacak; net kâr ve vergi yükümlülüğü azalacak, öz kaynaklarda artış gözlemlenebilecek. Artan öz kaynaklar ise, piyasa değeri/ defter değeri çarpanını enfl asyon düzeltmesi öncesine kıyasla düşürecek. Şirketlerin öz sermayelerindeki artış nedeniyle yine net borç/ öz kaynak oranı gerilerken, kârlılıklarında yaşanacak muhtemel düşüşlerin etkisiyle net borç/FAVÖK (Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr) oranı yükselebilecek. Özetle, hisse senedi piyasasında kartlar yeniden dağıtılıyor. Yatırımcılar, en iyi kararları vermek istese de dramatik piyasa koşullarına yanıt vermek her zaman kolay olmayabiliyor. Hisse senedi piyasasında ısrar eden yatırımcılar, şimdilik nispeten daha güvenli buldukları temettü verimliliği yüksek şirketleri takibe alırken, enfl asyondaki artış, para otoritesini faiz oranlarını yükseltmeye ittikçe, risk-getiri oranları mevduat, tahvil ve altın lehine değişiyor. Böyle anlarda hisse senetlerinden ve hisse senedi fonlarından kurtulup nakde geçme zamanının gelip gelmediğini merak edebilirsiniz. Bu sorunun cevabı, genellikle portföyünüzle yakından ilgilidir. Bunun için bir grup uzmana, enflasyon muhasebesi sonrası yeni normallerin neler olacağını, hangi şirketlerin öne çıkacağını ve hangi seviyelerin alım için uygun olacağını sorduk.

AHLATCI YATIRIM GMY. TONGUÇ ERBAŞ:
ENFLASYON MUHASEBESİNİN EN’LERİ

Enfl asyon muhasebesi varlık ve kaynakların ‘parasal’ ve ‘parasal olmayan’ olmak üzere sınıfl andırılmasıyla oluşturulmaktadır. Enfl asyon dönemlerinde parasal olmayan varlıklar ve parasal kaynaklar işletmeye satın alma gücünün korunması çerçevesinde fayda sağlamakta parasal varlıklar ve parasal olmayan kaynaklar ise negatif etki yaratmaktadır. Bu bağlamda enfl asyon muhasebesi uygulamasında aktifl erini öz kaynakları yerine finansal borçlanma yoluyla finanse eden şirketlerin öz kaynakları pozitif etkilenme yaşayabilecektir. Bilançosunu yabancı para birimi bazında tutan şirketler enfl asyon düzeltmesi kapsamında olmayacaklardır. Şirketler değerlendirilirken sadece enfl asyon muhasebesine göre portföylere eklenmesi mantıklı olmayabilir. Şirketler enfl asyon muhasebesine uyumlu hale gelmek için operasyonları düzenleyecekler veya bu muhasebeleştirme sistemine geçtikten sonra da genel olarak çarpanlarının ve projelerinin uygun olanları ön plana çıkacaktır.

DURAN VARLIK ORANINA GÖRE İLK 10 ŞİRKET

Duran varlıklarının öz kaynaklarına oranı yüksek olan şirketlerin enfl asyon muhasebesinden pozitif etkilenmesi söz konusu olabilir. Bu kritere uygun ilk 10 şirket; Global Yatırım Holding, Anadolu Grubu, Biotrend Çevre ve Enerji, İzmir Demir Çelik, Sabancı Holding, Koç Holding, Batıçim, Pegasus, Bosch Fren Sistemleri, Vestel Elektronik şeklinde sıralanıyor.

FİNANSAL BORÇ ORANINA GÖRE İLK 10 ŞİRKET

Benzer şekilde, finansal borçlarının, aktifl ere olan oranı yüksek olan şirketlerin de enfl asyon muhasebesinden olumlu etkilenmesi bekleniyor. Buna göre ilk 10 şirket ise şöyle sıralanıyor: İzmir Demir Çelik, Biotrend Çevre ve Enerji, Global Yatırım Holding, Yayla Gıda, Ülker Bisküvi, Hektaş, Pegasus, Türk Telekom, Karel Elektronik ve Turkcell.

STOK DEVİR HIZINA GÖRE İLK 10 ŞİRKET

Stok elde tutma süresi düşük olan şirketlerin de enfl asyon muhasebesinden pozitif etkilenmesi muhtemel. Buna göre ilk 10 şirket; Hitit Bilgisayar, Borlease Otomotiv, Boğaziçi Beton, Logo Yazılım, Tab Gıda, Mia Teknoloji, Kuyaş Gayrimenkul, Aygaz, BigChefs, Ofis Yem Gıda şeklinde sıralanıyor. Kriterlere göre ayrı ayrı sıraladığımız bu şirketler arasında, Anadolu Grubu, Sabancı Holding, Koç Holding, Vestel Elektronik, Pegasus, Türk Telekom ve Turkcell’e portföylerde yer açılabilir. Genel olarak alımların mart ayı içinde yapılması nispeten daha uygun olacaktır.

TEMETTÜ HİSSELERİNDE ÖNE ÇIKANLAR

Yatırımcılar için nispeten daha güvenli bulunan temettü hisselerinde ise; portföyü temettü verimliliğini dikkate alarak kurmak önemli. Son 5 yıla baktığımızda her yıl temettü veren ve temettü verimliliği en yüksek olan 10 şirket; İskenderun Demir Çelik, Erdemir, Aksa Akrilik, Doğuş Otomotiv, Ege Endüstri, İş Yatırım, Eczacıbaşı İlaç, Akçansa Çimento, Tofaş, TAV Havalimanları, Alarko Holding, Ford Otosan, Doğan Holding, Sabancı Holding ve Enka İnşaat. Bu hisselerden hisse performansı ve finansal tablo gerçekleşmelerini dikkate aldığımızda, bazıları bizim uzun vadeli model portföyümüzde de yer alan Erdemir, Doğuş Otomotiv, Eczacıbaşı İlaç, Tofaş, TAV Havalimanları, Doğan Holding ve Enka İnşaat ön plana çıkıyor. Yine alımlar için mart ayı beklenebilir.

YATAY SEYİRDE MART AYI BEKLENMELİ

Yerel seçimlere kadar olan süreçte belirgin bir yabancı yatırımcı girişi olmadan endeks işlem hacmi 100 milyar TL altında kalmaya devam ederse; yatay piyasanın bizi beklediğini söyleyebiliriz. Borsa İstanbul’da bu durumda uygun olduğu düşünülen hisseler mart ayında kademeli alış yaparak seçim sonuçları beklenebilir. Portföy ağırlığı yıl geneli için; yüzde 25 altın, yüzde 25 sabit getirili Türk Lirası varlığı, (mevduat-tahvil-repo) ve yüzde 50 hisse senedi olacak şekilde dağıtılmalı.

İNTEGRAL YATIRIM ARAŞTIRMA MÜDÜRÜ SEDA YALÇINKAYA:
DİKKAT ÇEKEN ALIM SEVİYELERİ

Enfl asyon muhasebesi, genellikle şirketlerin finansal raporlama ve performansları üzerinde etkili olur. Ancak, bu etkiler şirketin sektörü, büyüklüğü, borç yapısı ve operasyonel modeline göre değişiklik gösterir. Dolayısıyla şirketlerin stoklarına, stok devir hızına, nakit pozisyonlarına, duran varlıkların öz sermayedeki pozisyonuna bakılmasında fayda var. Böyle bir çalışma yaptığımızda en ön plana Migros, Ford Otosan, Aksa Enerji, Galata Wind Enerji, Turkcell, Türk Telekom, BİM, Biotrend Çevre ve Enerji şirketleri çıkıyor. İster enfl asyon muhasebesi, ister temettü politikası, isterse ihracatı yüksek şirketler ya da değişen makroekonomik koşullara uyum sağlayan şirketler seçilerek bir portföy oluşturulsa da en temelinde seçicilik ve zamanlama ön plana çıkıyor. Dolaysısıyla strateji olarak hangisi seçilirse seçilsin alım taktiği açısından tek bir seviyeden tek bir pozisyona girmek için şu an uygun bir iklim bulunmuyor. Buna karşın kademeli alım için TCELL 54 seviyesine, TTKOM 23 seviyesine, BIOEN 15 seviyesine ve MGROS 300 seviyesine gerilediğinde stratejik olarak uygun olabilir. BIMAS 290 seviyesi aşağı yönde kırılmadıkça portföyde tutulabilir ya da eklenebilir. FROTO için 710 seviyesinin altı stop loss olarak alınabilir. AKSEN için çok aceleci olmamakta fayda olabilir ve GWIND 21 seviyesini aşağı yönde kırarsa izlenebilir.

TEMETTÜ HİSSELERİNDE UYGUN FİYATLAMALAR

Yatırımcı tercihinde öne çıkan bir diğer hisse grubu ta temettü verimliliğiyle ilgili. Temettüyü iki yönü ile değerlendirebiliriz. Şirketler açısından fiyat üzerinde bir sigorta gibi değerlendirebiliriz. Bunun nedeni olarak da hisse fiyatı düştükçe temettü verimi yükselmektedir. Diğer yönü ile incelediğimizde ise düzenli temettü veren şirketler kurumsal olarak da ön plana çıkmakta. Temettü şirketlerinde Coca-Cola İçecek, BİM, Alarko Holding, Ford Otosan, Anadolu Grubu ve Tüpraş’›ı beğeniyoruz. Bu şirketleri incelediğimizde, CCOLA endeks düşüşünde oldukça defansif kaldı. 440 üzerinde kaldığı sürece portföyde yer alabilir ya da bu seviyelere yakın yerlerden ekleme yapılabilir. BIMAS da sektörü gereği güçlü kalan hisselerden. 290 seviyesi aşağı yönde kırılmadıkça portföyde tutulabilir ya da eklenebilir. FROTO için 710 seviyesinin altı stop loss limiti olarak alınabilir. TUPRS için 127 seviyelerine doğru geri çekilmeler alım fırsatı verebilir. AGHOL için 180 seviyesi yakınları alım fırsatı verebilir ya da 205 seviyesinin üstündeki kalıcı seyirler güçlenmeyi destekleyebilir. ALARK için 85 seviyesinin altı stop loss olarak alınabilir. Ancak tüm bu verilere rağmen, şu an borsada tek bir seviyeden tek bir hisseye giriş için uygun bir ortam olmadığını hatırlatmakta fayda görüyorum. Dolaysıyla portföye dâhil edilecek hisselerde kademeli alım uygun bir strateji olarak öne çıkıyor. Endeksin ilk etapta 7800 seviyesi üzerine geçmesiyle pozisyon ağırlığı yüzde 50 üzerine artırılabilir.

TACİRLER YATIRIM MENKUL DEĞERLER ARAŞTIRMA DİREKTÖRÜ KADİRHAN ÖZTÜRK:
ENFLASYON MUHASEBESİ ÇOK SAYIDA RASYOYU DEĞİŞTİRECEK

Genel olarak baktığımızda, enfl asyon muhasebesinin şirketlere etkilerini net kâr, vergi ve rasyolar üzerinde göreceğiz. Enfl asyon muhasebesinin bilançonun parasal olmayan kalemlerine uygulanacağını biliyoruz. Buna istinaden, amortismanlar düzenleme sonrası yeni değerler üzerinden ayrılacak; net kâr ve vergi yükümlülüğü azalacak, öz kaynaklarda artış gözlemlenebilecektir. Artan öz kaynaklar ise, piyasa değeri/defter değeri (PD/DD) çarpanını enfl asyon düzeltmesi öncesine kıyasla düşürecektir. Şirketlerin öz sermayelerindeki artış nedeniyle yine net borç/öz kaynak oranı gerilerken, kârlılıklarında yaşanacak muhtemel düşüşler yüzünden net borç/FAVÖK (Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr) oranı yükselebilir. Enfl asyon muhasebesi sonrasında öne çıkmasını beklediğimiz şirketlere baktığımızda, duran varlıklar/ öz kaynaklar oranı ve stok devir hızı yüksek şirketlerin uygulamadan pozitif etkilenmesini bekliyoruz. Duran varlıklar/öz kaynak oranı yüksek şirketlere örnek olarak; Global Yatırım Holding, Anadolu Grubu, Sabancı Holding, Koç Holding ve Vestel Elektronik gösterilebilir. Stok devir hızı yüksek şirketlere baktığımızda ise; Turkcell, Aksa Enerji ve Enerjisa öne çıkıyor. Enfl asyon muhasebesi sonrası değişen rasyolar ve borsadaki oynaklıktan kaçınma isteği, yatırımcı tarafında temettü hisselerini yeniden gündeme getirebilir. Geçtiğimiz senelerde, çoğu yatırımcının borsadaki oynaklıktan daha az etkilenmek için temettü hisselerine yoğunlaştığını gördük. Geçtiğimiz yılın temettü verimi en yüksek hisselerine baktığımızda, Doğuş Otomotiv, Tüpraş, Akbank, Tekfen Holding, Yapı ve Kredi Bankası ve İş Yatırım karşımıza çıkıyor.

ÖNE ÇIKAN 2 HİSSE

Borsa için kritik noktalardan bir diğeri de 31 Mart’ta yapılması planlanan yerel seçimler. Geçtiğimiz seçim dönemlerinde borsanın gösterdiği performans, yatırımcıları endişelendirse de yerel seçimlerin, 2023 genel seçimlerine kıyasla daha ılımlı olmasını ve borsanın Piyasalar enflasyon muhasebesiyle birlikte endişe duvarını tırmanıyor. Uzmanlar, birçok şirketin rasyosunun enflasyon köpüğünün ardından değişebileceği konusunda yatırımcıları uyarıyor. Değer yatırımcılarının gözdesi temettü verimliliği yüksek hisselerin yıldızı parlarken, enflasyon muhasebesinin hangi şirketleri primlendireceğine dair çok sayıda tahmin var. üzerindeki etkilerinin nispeten daha sınırlı kalmasını bekliyoruz. Seçim öncesi portföy çeşitlendirmesi oldukça kritik bir konu haline gelecek. Yatırımcı tarafında yurt içi hisse senetleri dışında, altın ve yurt dışı hisse senetlerine de ilgi artabilir. Bu kapsamda, mevduat benzeri risksiz enstrümanlar da değerlendirilebilir. Tüm bu gelişmelerle birlikte, durgunluk ve azalması beklenen iç talepten nispeten daha az etkilenmesini beklediğimiz, öne çıkan iki hisse var: Migros’un, güçlü nakit pozisyonu ve enfl asyonist dönemlerde uyguladığı doğru fiyat stratejisi ile Coca-Cola İçecek’in ise yüksek gıda enfl asyonu ve güçlü operasyonel büyüme ile öne çıkacağını tahmin ediyoruz.

DİNAMİK MENKUL DEĞERLER ARAŞTIRMA UZMANI CEYHUN YAVAŞ:
ENFLASYON MUHASEBESİNDEN OLUMLU ETKİLENECEK ŞİRKETLER

Enfl asyon muhasebesinden olumlu etkilenebileceğini düşündüğümüz şirketler öncelikle parasal varlıkları, yükümlülüklerinden fazla olanlar. Buna, aktifl erini borçla finanse eden şirketleri de ekleyebiliriz. Her iki grubu düşündüğümüzde Anadolu Grubu Holding, Sabancı Holding, Koç Holding, Vestel, Türk Telekom, Zorlu Enerji, Anadolu Efes, Ülker, Sasa Polyester, Migros, Kontrolmatik, Arçelik, Turkcell, Enerjisa, Bim, Otokar, Smart Güneş Enerjisi, Karsan, Ford Otosan, Hektaş, Coca-Cola İçecek enfl asyon muhasebesinden olumlu etkilenebilecek şirketler arasında öne çıkıyor. Özellikle yabancı yatırımcının ilgisinin artabileceğine yönelik beklentileri de hesaba kattığımızda, likiditesi yüksek şirketlere portföylerde yer vermek makul bir strateji olabilir. Öte yandan bu yıl temettü verimliliği de hisse seçiminde belirleyici bir kriter olarak öne çıkabilir. Ortodoks politikalara geçişin ilk adımı olarak politika faizleri artırıldı ve beraberinde mevduat faizleri de yükseldi. Bu durum şirketlerin çıkarttıkları tahvillere de yansırken, Borsa İstanbul’da bir miktar baskı hissettik. Bu tablo, özellikle yabancı yatırımcı beklentileriyle birlikte defansif şirketleri ön plana taşıyor. ABD’deki yatırımlarının bilançosuna yansıyacağı bir döneme giren Şişecam, çarpanlar bazında ucuz kalmaya devam eden ve yabancı yatırımcıların ilgisinde olan Koç ve Sabancı Holding ile birlikte yeşil dönüşüm hikâyesini barındıran Tüpraş da portföylerde tercih edilebilir. Özellikle yerel seçime kadar olan süreçte, mali alanda sıkılaşmanın yaşanacağını ancak TCMB’nin rezerv artırım politikalarına hız vereceğini değerlendiriyoruz. Burada risk algısı yüksek yatırımcılar bankacılık başta olmak üzere yabancı yatırımcıların ilgi duyabileceği, likit ve defansif hisselere yönelebilirler. Risk algısı nispeten düşük yatırımcılar ise mevduat faizi ve tahvil seçeneklerini değerlendirebilir. Bu dönemde portföy, ağırlığı mevduat faizi ve tahvillerden oluşacak şekilde, hisse senedi ve altın da dâhil edilerek oluşturulabilir.

INVESTAZ ARAŞTIRMA VE STRATEJİ BİRİM MÜDÜRÜ MEHMET BİLAL BİRCAN:
TEMETTÜ HİSSELERİNE YATIRIM YAPMAK MALİYET AVANTAJI GETİRİR

Enfl asyonun yüksek seyrettiği dönemlerde şirketlerin mali tablolarını yorumlamak zorlaşır. Mali tablolar üzerindeki enfl asyon etkisini arındırmak için uygulanan enfl asyon muhasebesi her şirket için farklı sonuçları beraberinde getirir. Ancak tarihsel olarak, parasal olmayan varlıkları ve borçları yüksek, ticari alacakları ile stok devir süresi düşük şirketlerin pozitif; parasal varlıkları ve ticari alacakları yüksek, borçları ile stok devir süresi düşük şirketlerin ise negatif etkilenmesi beklenebilir. Şirketlerin mali tablolarını bu kriterlerle incelediğimizde, Akfen Yenilenebilir Enerji, Turkcell, Pegasus, TAV Havalimanları, Migros, Ford Otosan, Ülker Bisküvi, Türk Telekom, Şok Marketler, İzmir Demir Çelik, Biotrend Çevre ve Enerji, Koç Holding ve Zorlu Enerji enfl asyon muhasebesinden pozitif etkilenmesi beklediğimiz şirketler arasında yer alıyor. Diğer yandan Bien Yapı Ürünleri, Tukaş, Aselsan, Kordsa Teknik Tekstil, Cw Enerji, QUA Granite Hayal Yapı, Borusan Boru Sanayi, Kardemir (D) ve Karsan Otomotiv’i de enfl asyon muhasebesinden negatif etkilenmesini beklediğimiz şirketler arasında sayabiliriz.

NAKİT AKIŞINA ODAKLI BİR YATIRIM STRATEJİSİ

Öte yandan, borsada yatırım yapan ve hisse fiyatlarından bağımsız olarak nakit akışlarını korumayı amaçlayan yatırımcılar, temettü ödeyen şirketlere yöneliyor. Bu da temettü verimi yüksek şirketleri bir adım öne taşıyor. Geriye dönüp baktığımızda, Borsa İstanbul’da son beş yıldır düzenli nakit temettü ödeyen ve son beş yıllık brüt temettü verimi ortalaması yüzde 5’in üzerinde olan şirketleri; Pergamon Dış Ticaret, İş Yatırım Ortaklığı, Pınar Et ve Un, Yeni Gimat GMYO, Panora GMYO, Anadolu Hayat Emeklilik, Vestel Beyaz Eşya ve Enerjisa şeklinde sıralayabiliriz. Temettü hisselerine yatırım uzun vadeli ve fiyat hareketlerinden ziyade nakit akışlarına odaklı bir yatırım stratejisi olduğu için yatırımcılar, temettü verimi yüksek, düzenli temettü dağıtan ve mali yapısı güçlü şirketleri her dönem önde tutuyor. Bugün de borsada geri çekilmelerin yaşandığı bir iklimde, temettü hisselerine yatırım yapmak yatırımcılar açısından maliyet avantajı sağlayacaktır. Ancak piyasa koşulları dikkate alındığında, altın ve mevduatın borsaya alternatif konumuna geldiği de bir gerçek. Borsanın, yatırım alternatifl erinin çeşitlenmesiyle gelen bu baskıyı bir süre daha hissedeceğini düşünüyorum. Dolayısıyla böyle bir konjonktürde yatırımcıların risk ve getiri tercihlerini de dikkate alarak; portföy ağırlıklarını yüzde 30 altın, yüzde 30 mevduat ve yüzde 40 hisse şeklinde dağıtmaları makul bir strateji gibi görünüyor. Hisse senetleri için ayrılan kısım da kendi içerisinde yarı yarıya temettü hisseleri ve enfl asyon muhasebesinden pozitif etkilenmesi beklenen şirketlerden oluşacak şekilde ayarlanabilir. Ancak bu ayarlama yapılırken özellikle sektör çeşitliliğine de dikkat edilmesi önem arz etmektedir.

İNFO YATIRIM MENKUL DEĞERLER STRATEJİSTİ ÇAĞLAR TOROS:
GIDA VE GİYİM PERAKENDE ŞİRKETLERİNE OLUMLU YANSIMASI BEKLENİYOR

Türkiye, tarihinde ikinci kez enfl asyon muhasebesi uygulamaya hazırlanıyor. Borsada yılın son çeyreğine doğru şirketler mali tablolarında önemli değişikliklere yol açabilecek bir döneme girdiler. Enfl asyon muhasebesiyle düzeltmeye tabi tutulacak parasal olmayan kıymetler ağırlıklı olarak bilançonun duran varlıklar ve öz sermaye kalemlerinde duruyor. Bunların dışında stoklar da enfl asyon düzeltmesinden etkilenecek önemli kalemler arasında. Aktifl erini daha çok öz sermaye ile finanse eden yani öz sermayesi yüksek şirketler enfl asyon düzeltmesinde zarar yazacak. Tam tersi aktifl erini borç ile finanse eden yani öz sermayesi düşük şirketler ise enfl asyon muhasebesinden kazançlı çıkacak. Bilançolarında parasal olmayan varlıkları yükümlülüklerinden fazla olan şirketlerin enfl asyon muhasebesi düzeltmesi sonrası, mali tablolarında parasal kazanç elde etmelerinin beklendiğini belirtiyor. Enfl asyon muhasebesinin sonuçlarını öngörmek şu aşamada zor; fakat beklentiler perakende şirketlerinin bu durumdan olumlu etkilenebileceği yönünde. Ayrıca parasal olmayan kıymetler açısından bakarsak, eğer parasal olmayan aktif varlığınız daha düşükse, enfl asyon düzeltmesi hem aktif hem de pasifte yapıldığı için sizin giderlerinizi artırıyor. Özetle ve anladığım kadarıyla; XMali sektörler özellikle takip ettiğimiz sektör olan bankacılık tarafında enfl asyon muhasebesi uygulanmayacak. XFonksiyonel para birimi TL olmayan şirketler, enfl asyon düzeltmesi dışında kalacak. XDuran varlıklarının öz kaynaklara oranı yüksek olan şirketlerin, duran varlıkları ve öz sermayelerindeki enfl asyon düzeltmesinden olumlu etkileneceğini düşünüyoruz.

Aktifl erini borç ile finanse eden şirketlerin enfl asyon muhasebesinden olumlu etkilenmesi beklenebilir. Fakat araştırmalarımız kapsamında bankacılık tarafını bir kenara bırakırsak gıda perakende ve giyim perakende sektörü olumlu etkilenebilir.

TEMETTÜ HİSSELERİ RİSK İŞTAHINI ARTIRABİLİR

Yatırımcının ilgisini çeken temettü hisseleriyle ilgili konuşmak için şu an erken bir safh adayız. Yıl sonu kârlılık hesaplamaları henüz başlamadı. Ancak tarihsel olarak baktığımızda, büyük, güvenilir, temel & teknik anlamda güçlü şirketlerin çoğunun yatırımcısına temettü dağıttığını görüyoruz. Bunun bir amacı da yatırımcının ekstra ve düzenli gelir elde etmesini sağlayarak yatırımını devam ettirmesi ve yukarı yönlü fiyat istikrarına destek olması. BİST100 endeksinde ağırlığı olan payların temettü dağıttığını düşünürsek, oluşacak ilgi ile endeksin yukarı gitmesi durumunda bu paylar risk iştahını yüksek tutabilir. Bu durum, temettü verimliliği açısından geçmiş dönem performansıyla dikkat çeken Alarko GYO, Arçelik, BİM, Doğuş Otomotiv, Ford Otosan, Enerjisa, Vestel Beyaz Eşya gibi şirketlere yönelik beklentileri canlı tutabilir. Yine de BİST’in alternatifsiz duruşu, sıkılaşma adımlarının ardından bir miktar değişti. Alternatif yatırım araçlarındaki getiri potansiyelinin artmasıyla birlikte, mevduat, tahvil bono ve altın tarafına geçişler hızlandı. Dolayısıyla 2024, hisse seçimlerinin belirleyici olacağı bir yıl olacağını göze almak gerekiyor. Bu yüzden yerel seçime kadar portföylerdeki ağırlıkların, yüzde 35 hisse senedi, yüzde 5 dolar, yüzde 5 Euro, yüzde 20 TL mevduat, yüzde 10 tahvil-bono ve yüzde 25 altın olacak şekilde dağıtılmasını makul bir strateji olarak takip ediyoruz.

ATA PORTFÖY GMY. BATUHAN ÖZŞAHİN:
BIST TEMETTÜ-25 GETİRİ ENDEKSİNİ ÖLÇÜ ALIYORUZ

Enfl asyon muhasebesi için gerekli şartlar aslında 2021 yılında oluşmuştu. Ne var ki, enfl asyonun bu kadar yüksek seyredeceği bir şekilde düşünülmediğinden ertelenen uygulama, nihayet 2023 yılı sonu bilançolarında kendini gösterecek. Büyük firmaların, bankaların ve çoğu yabancı ortaklı şirketin enfl asyon muhasebesine hazır olduğunu, ancak gecikmeye rağmen birçok küçük şirketin de oldukça hazırlıksız yakalandığını düşünüyorum. Bir diğer sorun da denetim firmalarında konuya hâkim yeterli eleman sayısının varlığına dair sorular. Uygulandığı ilk yıl düzeltmeden kaynaklanan kâr/ zarar farkı geçmiş yıl kâr/zararı hesabında gösterilecek, böylece geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmayacak veya geçmiş yıl zararı zarar olarak kabul edilmeyecek. Değer farkları sadece enfl asyon düzeltmesi uygulaması devam ederse, takip eden yıllarda oluşacak değer farkları üzerinden vergilendirmeye tabi tutulacak. Enfl asyon muhasebesi şirketleri bilanço yapılarına ve iş modellerinin bilançoya yansımasına göre farklı şekilde yansıyacaktır. Muhasebe kayıtlarını iş modelleri dolayısıyla Türk Lirası’ndan başka bir para birimiyle takip eden şirketler (Ereğli, Türk Hava Yolları, Pegasus, Enka gibi) enfl asyon muhasebesinin dışında kalacaklar. Yatırımcıların ilgi gösterdiği temettü dağıtan şirketler ise bizim yatırım teması olarak beğendimiz bir alan. Ve bu alanda Ata Portföy kar payı ödeyen hisse senedi fonu(TEFAS kod:AYA) olarak yönettiğimiz bir fonumuz var. Biz burada benchmarkı BIST-Temettü 25 getiri endeksi olan bir strateji izliyoruz ve son 5 yılda temettü verimliliği yüksek ve gelecekte bu oranları sürdürebileceğine inandığımız şirketlere yatırım yapıyoruz. BİM, Ford Otosan, Tofas, Vestel Beyaz fonumuzda bu kapsamda bulundurduğumuz bazı şirketler. Biz 2024’ün yavaşlayan ekonomik aktivite sonucu şirketlerin karlarındaki azalma, yüksek faizin oluşturduğu alternatif ve enfl asyon muhasebesinin yarattığı belirsizlikler gibi sebeplerden dolayı ilk yarıda daha yavaş, ancak yabancı yatırımcıların düzelen makro göstergelerin etkisiyle artan ilgileriyle birlikte daha hareketli bir ikici yarıyıl olacağını düşünüyoruz.

İKON MENKUL PORTFÖY ARACILIĞI BİRİM YÖNETİCİSİ DOĞANCAN ÖNCAN:
İHRACATÇI ŞİRKETLER İZLENEBİLİR

Türkiye özellikle 2020’den itibaren ucuz para dönemine girilmesiyle birlikte ihracatçı şirketlerin bu hacimlerini yüksek oranlarla arttırdığına şahit olduk. Öncelikle bu ucuz para döneminde ihracatını arttıranlar olduğu gibi gelişimlerine katkı sağlayan şirketler de öne çıktı. Çünkü bir süre için birçok şirket, Ar-Ge ve benzeri durumlara kaynak ayıramayabilir. Borsa İstanbul endekslerindeki ihracat lideri şirketlerin 2023 performansında öne çıkanlara göz attığımızda başı çeken şirketler havacılık tarafında Türkiye Hava Yolları, dayanıklı tüketim tarafında Vestel Beyaz Eşya ve otomotiv sektöründe de Ford Otosan başı çekiyor. Teknik olarak baktığımızda THYAO için ilk önemli bölge 220, daha altında 190/200 bölgesi dikkat çekiyor. VESBE için 14.30 seviyesi dikkat çekerken FROTO için ise 725 ya da daha aşağıda 650 seviyeleri gözlenebilir. Temettü hisseleri ise kuşkusuz her uzun vadeli yatırımcının dikkatinde olan zaman zaman değişen ama bir istikrarı olan yatırım türüdür. Temettü yatırımcısı olmak kuşkusuz sabır ve uzun vadeli bir durumdur. Değer yatırımcılarının çoğu aslında bir noktada temettü yatırımcısıdır. 2023 verilerine baktığımızda İnfo Yatırım, Atlas Menkul Kıymetler, Tekfen Holding, Naturel Gaz gibi şirketler temettü verimliliği açısından öne çıkıyor. Burada herhangi bir seviyeden bahsetmek şimdilik doğru olmaz. Çünkü enfl asyon ve halen süren negatif reel faiz ortamında hisse senedi piyasasında doğal kâr satışları sonrası mevcut trendinin devam etme ihtimali yüksek olduğu için uzun vadeli temettü yatırımcısı olmayı düşünen kişiler, temettü veren şirketleri değerlendirebilirler. Gelecek için direkt hisse ismi vermek doğru olmasa da teknik olarak 100 ve 200 günlük ortalamalarına yakın olan şirketler, yani zirvesinden kâr satışına maruz kalmış, fiyatı düşmüş hisselere bakılabilir. Seçime kadar sürecek durumda, her ne kadar mevduat faizleri yüzde 45 seviyelerine kadar gelmiş olsa da yüzde 65’e yakın 2023 yılı enfl asyonu göz önüne alındığında halen negatif reel faiz ortamının varlığını hissediyoruz. Döviz kuru her gün swap oranı kadar yükseliyor. Dolayısıyla artan vergiler de göz önüne alındığında enfl asyon ateşinin düşmesi kısa vadede halen zor. Bu sebeple döviz kuru karşısında avantajlı, döviz borcu az olan ve ihracatçı şirketler tercih edilebilir.