Şebnem TURHAN
Borsa İstanbul’da yabancı yatırımcıların takas oranı yüzde 35,93’e çıkarak 11 Mayıs 2022’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Ancak piyasa profesyonelleri son günlerde bu oranda fiili dolaşımdaki payı sadece yüzde 0,12 olmasına rağmen yabancı takas oranı hesaplamasında tamamı yabancı elinde olarak kayda geçen QN B Finansbank’ın etkisini tartışıyor. Bundan sadece 2 ay önce 53.9 lira olan QNB Finansbank hisse fiyatı cuma kapanış itibariyle 403.9 liraya fırladı. Ağustos başında yüzde 29,97 olan yabancı yatırımcı takas oranı da yüzde 35,93’e geldi. Eski Ziraat Porftöy Genel Müdürü Tankut Taner Çelik’in yaptığı hesaba göre QNB Finansbank dışarıda bırakıldığında 29 Eylül itibariyle yabancı payı yüzde 26,82’ye geriledi. Ağustos başında ise QNB hariç yabancı payı yüzde 28,22 seviyesinde bulunuyordu.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrası yeni ekonomi yönetimi ve değişen para politikası nedeniyle yabancı yatırımcıların raporlarına yeniden TL varlıklar girdi. Kredi derecelendirme kuruluşlarından da not görünümünde yükselişler yaşanıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yabancı yatırımcılarla sık sık bir araya geliyor ve Merkez Bankası Başkanı Gaye Erkan’ın da konuşmalarında yabancı yatırımcıların TL varlıklara ilgisinin artmasına dikkat çekiyor.
Yabancı yatırımcının Borsa İstanbul’daki varlığı da oldukça önemli. Piyasa uzmanları hem daha uzun vadeli portföy taşıyan hem de bazı sektörleri tercih eden yabancı yatırımcıların borsada bir denge unsuru da oluşturduğuna işaret ediyor. Yabancı yatırımcının borsadaki varlığı geçmiş dönemlerde yüzde 70’lerin üzerine kadar çıkmıştı. Ancak özellikle 2020 sonrasında yabancı yatırımcı hızla portföy boşalttı ve borsadaki payı haziran başında yüzde 27,43 ile tarihi en düşük seviyesini gördü. Merkez Bankası haftalık menkul kıymet istatistikleri de yabancı yatırımcıların çok hızlı olmasa da 2 Haziran haftasından 22 Eylül haftası sonuna kadar hisse senedi piyasasında 1 milyar 485 milyon dolarlık net alıcı olduğunu ortaya koyuyor. Ama son 1 yıllık süreçte yabancı yatırımcının hisse senedi piyasasındaki pozisyonu net satıcı. Son 1 yıllık sürede yabancı yatırımcılar 1 milyar 59 milyon dolarlık net hisse senedi satışı gerçekleştirdi.
Merkez Bankası’nın menkul kıymet istatistikleri girişin sınırlı olduğunu gösterse ve Borsa İstanbul toplam takas oranındaki yabancı payında anlamlı bir değişim olmasa da Borsa İstanbul’da yabancı takas oranının hızlı artması piyasa profesyonellerinin de dikkatini çekti. Sosyal medyada da son haftalarda en çok gündeme gelen konu borsadaki yabancı oranı oldu. 29 Eylül itibariyle yabancı takas oranı yüzde 35,93 seviyesinde. Bu 11 Mayıs 2022’den bu yana görülen en yüksek seviye. Ancak fiili dolaşımdaki hisse oranı sadece yüzde 0,12 olan QNB Finansbank yabancı oranının bu denli hızlı yükselmesinde büyük bir etki yaratıyor.
QNB Fnansbank hariç yabancı payı %26,82
Tankut Taner Çelik’in yaptığı hesaba göre, 2 Haziran itibariyle QNB Finansbak dâhil yabancı payı yüzde 27,75 iken QNB’nin fiili dolaşımda olmayan hisseleri hesap dışı bırakıldığında yabancı oranı yüzde 25,84 seviyesinde bulunuyor. QNB dâhil yabancı oranında gözle görülün ivme artışı ise 1 Ağustos itibariyle gerçekleşmeye başlıyor. Yüzde 30 seviyesi aşılırken QNB Finansbank hisseleri de 2 Haziran’daki 41.92 liradan 23 Ağustos itibariyle 104.3 liraya kadar fırlıyor. QNB hisselerindeki yükseliş hız kesmeden devam ederken buna paralel QNB dâhil yabancı oranı da yükselişini sürdürüyor. QNB hisse fiyatının 200 lirayı aştığı 19 Eylül’de QNB dâhil yabancı oranı yüzde 32,35’e yükselirken Tankut Taner Çelik’in hesaplamalarına göre QNB hariç yabancı oranı aynı gün yüzde 26,59’a geriliyor. 29 Eylül’e gelindiğinde yani QNB Finansbank hisse fiyatı 403.9 liraya çıktığında QNB dâhil yabancı oranı yüzde 35,93’e çıkıyor. Bu 2 Haziran’a göre 8.18 puanlık bir artışa işaret ediyor. Ancak QNB hariç yabancı oranı hesaplandığında ortaya çıkan pay yüzde 26,82 seviyesi. Bu da 2 Haziran’daki yine QNB hariç oran olan yüzde 25,84’e göre 0.97 puanlık bir artış yaşandığını ortaya koyuyor. Çelik, QNB Finansbank hisseleri hariç yabancı takas oranının azalmasının yabancıların nette satıcı olduğu anlamına gelmeyeceğini belirterek “Katılımlarının az olduğu halka arz hisseleri ve diğer hisselerdeki değer artışları ellerindeki hisselerden daha fazla olduğunda da yabancı payı düşer” diye konuştu.
