Şebnem TURHAN
Merkez Bankası’nın 15 Ocak’ın ilk dakikalarında devreye aldığı TL mevduatta 3 aydan uzun vadelerde zorunlu karşılık teşviki 6 ay ve uzun vadeli TL mevduat faizlerinde yükseliş yarattı. Merkez Bankası haftalık verilerine göre 3 aya kadar vadede ortalama TL mevduat faizi 20 Ocak haftasında bir önceki haftaya göre 55 baz puan artışla yüzde 24,57’ye yükselirken 6 aya kadar vadeli TL mevduat faizi 119 baz puan artışla yüzde 14,62’ye çıktı. 1 yıla kadar vadeli TL mevduat faizi de 60 baz puanlık artışla yüzde 13,94 seviyesine geldi.
Merkez Bankası 15 Ocak’ta makroihtiyati önlemlerinde oransal değişiklik yaptı ve Liralaşma Stratejisi kapsamında TL mevduatlardan alınan zorunlu karşılık oranlarını vade yapısına göre değiştirdi. Buna göre TL mevduatta 3 aydan daha uzun süreli mevduat vadelerinde zorunlu karşılık oranı yüzde 0 olarak uygulanacak. Önceki durumda 6 aya kadar vadeli mevduatta yüzde 6, 1 yıla kadar vadeli mevduatta yüzde 4, 1 yıl ve üzeri vadeli mevduatta yüzde 3 zorunlu karşılık oranı vardı. Artık bu oranlar sıfırlandı. Adımın ardından bankacılık sektörü 3 aydan daha uzun süreli TL mevduatta faizlerin yükselişini öngördü.
Merkez Bankası verileri de bu öngörünün hayata geçtiğini ortaya koyuyor. 13 Ocak haftasında yüzde 13,43 seviyesinde olan geçen yıl temmuz başında ise yüzde 18’in üzerinde olan 6 aya kadar vadeli TL mevduat faizi düşüş eğilimine girmişti. Buna karşın 3 aya kadar vadeli TL mevduat yarışı ise kızışmıştı. Merkez Bankası’nın yüzde 60 TL mevduat oranını yakalamak için bankacılık sektörü 3 aya kadar vadede TL mevduat faizlerini yükseltti. Sektörde yüzde 30’un üzerine çıkan 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizleri Merkez Bankası ortalama verisinde ise yüzde 24,57’ye yükseldi.
126 haftanın en düşük seviyesi
TL mevduat faizlerinde yükseliş sürerken diğer yandan TL ticari kredi faizlerinde gerileme devam ediyor. Merkez Bankası verilerine göre 20 Ocak haftasında kurumsal kredi kartı ve KMH hariç TL ticari kredi faizi yüzde 12,61’e düştü. Bu oran 28 Ağustos 2020 haftasından bu yana görülen en düşük seviyeye işaret ediyor. Yani TL ticari kredi faizi 126 haftanın en düşük seviyesine gerilemiş durumda. Bunun yanı sıra tüketici kredi faizlerinde dalgalı seyir var. İhtiyaç kredisi faizi sadece 31 baz puanlık gerileme ile yüzde 29,66’ya inerken taşıt kredisi faizleri 32 baz puanlık artışla yüzde 25,12’ye, konut kredisi faizleri ise 112 baz puanlık artışla yüzde 21,75’e yükseldi. Bankacılık sektörü kaynakları TL mevduat faizlerinde kur korumalı mevduat ürününde Merkez Bankası taraflı ürünlerde faiz üst sınırının kalkması nedeniyle yükselişin süreceğini dile getirdi.
