Evrim KÜÇÜK
Dünya daha fazla enerji ve doğal kaynağa aç. Hem toparlanan küresel ekonomi hem de enerji geçişinden kaynaklanan artan talebi karşılamak için hammadde yatırımlarında yeni bir döneme doğru gidiliyor. Bu yıl dünyada madencilik ve enerji alanındaki yatırımlarda yüzde 5’lik ılımlı bir artış öngörülüyor. Ancak gelecek 10 yıl içinde düşük karbonlu enerji arayışlarıyla birlikte harcamalarda patlama bekleniyor.
Küresel enerji ve metal piyasalarıyla ilgili araştırma ve danışmanlık hizmetleri veren Wood Mackenzie; petrol, gaz, elektrik üretimi, yenilenebilir enerji kaynakları ve madencilik alanlarındaki arza yönelik yatırımlar konulu ilk görünüm raporunu hazırladı. Raporda, bu yıl 1.3 trilyon dolarlık yatırıma imza atılacağı tahmin ediliyor. 2020’de dip yapan yatırımlardan yüzde 26 artış ancak geçen yıla göre yüzde 5 artış anlamına gelen bu rakam ılımlı bir büyüklük olarak yorumlanıyor.
Petrol ve gazdaki sermaye harcamaları toparlanmaya devam ediyor. Buradaki yatırımın 2023’te yaklaşık 470 milyar dolar yükselmesi bekleniyor. Metaller ve madencilik yatırım harcamaları bu yıl yüzde 3 artışla 149 milyar doları bulabilir.
Madencilik devlerinin aralarında bakır, kobalt, lityum, nikel ve alüminyum bulunan geçiş için kritik olan metallerde kapasiteye yeni bir organik yatırıma girmeye henüz çok hazır olmadıkları görülüyor.
Ancak gezegenin elektrifikasyonu için kritik olan belirli metaller için yakında yeni bir süper döngü başlayabilir. Rapor, önümüzdeki yıllarda, dünyanın 2050 yılına kadar net sıfıra ulaşma taahhütleri göz önüne alındığında, sermayenin fosil yakıtlardan düşük karbonlu enerjiye ve geçiş metallerine kaymasının olası olduğuna dikkat çekiyor.
Düşük karbonlu enerji yatırımı ikiye katlanmalı
Wood Mackenzie, dünya 2050’ye kadar net sıfıra ulaşacaksa, zaten rekor seviyelerde olan düşük karbonlu enerjiye yapılan yatırımın en az ikiye katlanması ve yakın gelecekte de aynı seviyede kalması gerektiğine dikkat çekiyor.
2023’te en büyük yenilebilir kapasite artışı Çin’de
2022’de Çin’in güneş, rüzgar ve hidro gibi yenilenebilir enerji kapasitesi yılda yaklaşık 145 GW yani yüzde 14 artarken, termik enerji üretimi yılda yaklaşık 35 GW veya yüzde 2.7 arttı. Çin’in 2023’te yaklaşık 45-50 GW kömür yakıtlı üretim kapasitesi ve yaklaşık 200 GW yenilenebilir enerji kapasitesi ekleyeceği tahmin ediliyor. Çin Elektrik Konseyi’ne göre, Çin’in güneş enerjisi kapasitesi artışının bu yıl 100 GW’a yaklaşması muhtemel ve bu, tek bir yılda eklenen en büyük güneş enerjisi kapasitesi olacak.
ABD’de solar yatırımları tam gaz
ABD Enerji Bilgi İdaresi’ne göre, ABD kamu hizmeti ölçeğinde güneş enerjisi kapasitesi 2010’dan bu yana hızla artıyor. EIA, 2023’te ABD genelinde beklenen 54.5 GW’lık yeni kamu hizmeti ölçeğindeki elektrik üretim kapasitesinin yarısından fazlasını güneş enerjisiyle çalışan üretimin oluşturmasını bekliyor. Yeni güneş enerjisi kapasitesinin çoğu, 7.7 GW’ın gelmesinin beklendiği Teksas’ta olacak.
