Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) geçen 20 Mart’ta Merkez Bankası’nın (MB) yazısıyla devreye alınan Özet Döviz Pozisyon Raporu’nun yeni uygulamalarına ilişkin EKONOMİ gazetesine özel açıklama yaptı. Özet Döviz Pozisyon Raporu’nda istenilen verilerin bir işletmenin ticari ve mali bilançosunun oluşturulması ile ortaya çıkan ve mizanının hazırlanmasını gerektiren veriler olduğunu ifade eden TÜRMOB Başkanı Emre Kartaloğlu, “Merkez Bankası tarafından getirilen söz konusu yükümlülüğün kaldırılması ya da yılsonu bilançolardaki verilerin oluşmasını müteakip bu verilerin makul bir süre içinde Merkez Bankası bilgi sistemlerine iletilmesini sağlayacak şekilde mevcut düzenlemenin güncellenmesi gerekmektedir” dedi.
İlgili bankalar tarafından söz konusu yazıların tüzel kişi müşterilerine iletilmesini müteakip TÜRMOB bağlı Odalardan ve bu Odalara üye meslek mensuplarından, istenilen bilgilerin takip eden ayın ilk 10 günü içerisinde gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığına ilişkin çok sayıda talep ve öneri geldiğini ifade eden Emre Kartaloğlu, “Meslek mensuplarımızca iletilen görüşlerin temelinde, Merkez Bankası’nca talep edilen verilerin belirtilen sürelerde oluşturulmasının, muhasebe süreçleri ve mevzuattaki düzenlemeler nedeniyle, muhasebe işlem süreçleri ile vergi mevzuatı ve ticaret hukuku düzenlemeleri çerçevesinde belirtilen sürelerde oluşturulamayacağı yönündedir. Gerek vergi mevzuatı gerekse ticaret hukuku düzenlemeleri çerçevesinde gerçekleştirilen raporlamalar çok daha geniş zaman dilimleri dikkate alınarak düzenlenmiştir” açıklamasını yaptı.
Henüz muhasebeleşme süreçleri devam etmekte
Mevcut düzenlemelere göre 3’er aylık dönemler halinde verilmekte olan Geçici Vergi Beyanlarında dahi bilanço verileri istenmemekte, sadece gelir tablosu verileri mali idareye, beyanname ekinde iletilmektedir. Bilanço verileri ise yılsonu tüm kapanış ve değerleme kayıtları, kontrol ve denetimleri tamamlandıktan sonra ortaya çıkmaktadır. Muhasebe süreçleri, mali ve ticari mevzuat hükümleri de birlikte değerlendirildiğinde, Merkez Bankası bilgi sistemlerine izleyen ayın ilk 10 iş günü içinde aktarılması talep edilen Özet Döviz Pozisyon Raporu verilerinin, işletmelerin muhasebe sistemlerinde fiilen oluşmaması, henüz muhasebeleştirme süreçleri devam etmekte olması ve ayrıca bilanço verilerinin de bu nedenlerle belirtilen sürede oluşamamasından dolayı, meslek mensuplarımız açısından elektronik ortamda Merkez Bankası bilgi sistemlerine iletilmesinin fiilen mümkün olamayacaktır”.
TÜRMOB görüşleri MB’ye iletildi
TÜRMOB olarak konuyla ilgili görüşlerini yazılı ve sözlü olarak Merkez Bankası yetkililerine ilettiklerini kaydeden Kartaloğlu, şu değerlendirmeyi yaptı: “Bir aylık döneme ilişkin gelir, gider, maliyet, ödeme, tahsilat, kredi işlemleri vb. muhasebesel bilgileri oluşturan belgeler en erken izleyen ayın ilk 10 günü içinde muhasebe meslek mensuplarımıza iletilmekte, bu iletilen belgelerdeki veriler meslek mensuplarımızca muhasebe programlarına veri girişi için yoğun emek verilmekte, bilgilerin doğruluğu için karşılıklı iç ve dış mutabakat işlemleri yapılmakta, banka hesap ekstreleri ile muhasebe kayıtları doğrulama ve kontrol işlemlerine tabi tutulmakta ve akabinde muhasebe programındaki veriler yasal defterlere aktarılmaktadır. Kayıt işlemlerini devamlı olarak muhasebe fi şleri, primanota ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan vesikalara dayanarak yürüten müesseselerde muamelelerin defterlere kayıt işlemleri 45 günü bulabilmektedir. Bu kayıtlardan hareketle geçici ve genel mizanlar oluşturulmakta, dönem sonu ve değerleme işlemleri gerçekleştirilmekte ve dönemsel gelir tabloları ile mali durum raporları (bilançoları) en son aşamada oluşturulabilmektedir.
