Türkiye’nin ekim ayı ihracatı yüzde 7,4 artışla 22,9 milyar dolar olurken, ağustos ayından itibaren gerileyen ithalat ise kısmi bir yükselişle yüzde 1,3 artarak 29,6 milyar dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı da ekimde yüzde 77,3’e yükselirken, dış ticaret açığı 6,7 milyar dolara çıktı. Yılın 9 aylık döneminde ise dış açık 94 milyar dolara ulaştı.
Ticaret Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), Türkiye’nin ekim ayına ilişkin dış ticaret verilerini Ankara’da açıkladı. Ekim ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7,4 artışla 22 milyar 873 milyon dolar oldu. İhracat, yılın 10 aylık döneminde ise yüzde 0,3 artışla 210 milyar 77 milyon dolara ulaştı. Ekim ayında ithalat yüzde 1,3 oranında artışla 29 milyar 594 milyon dolar olurken, yılın 10 aylık döneminde yüzde 1,2 oranında artışla 304 milyar 27 milyon doları buldu.
Dış ticaret hacmi ekimde yüzde 3,9 düşüşle 52,5 milyar dolar olurken, Ocak-Ekim döneminde yüzde 0,8 yükselişle 514,1 milyar dolara çıktı. Dış ticaret dengesine bakıldığında, ekim ayında 6,7 milyar dolarlık açık verilirken, 10 aylık dönemdeki açık 94 milyar dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı ekimde yüzde 77,3’e yükselirken, Ocak- Ekim döneminde bu oran yüzde 69,1’e geriledi.
Hizmet ihracatı 100 milyar doları aşacak
Temmuz ayında ihracatta başlayan aylık yükselişin ağustos, eylül ve ekim aylarında devam ettiğini belirten Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “Kasım ayı ihracatımız da iyi başladı. İlk 4 gün itibariyle olumlu, iyi artış sürecinde olduğumuzu paylaşmak isteriz” dedi.
İhracatçıya bu yılın 10 ayında toplam 8 milyar lira destek ödemesi yaptıklarını belirten Bakan Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü: “Dünya Ticaret Örgütü anlaşma ve şartlarına uygun olarak hazırlanan bu destek modülleri, önümüzdeki yıl artarak devam edecek. Hizmet ihracatımız da iyi gidiyor. Bu yıl 100 milyar dolar seviyesini aşacağız. Hedefimiz, katma değeri yüksek ihracat artışını başarmak, ithalattaki harcamalarımızı azaltabilmek ve çokça ithalat yaptığımız ürünlerin yerli üretimini, yatırımını teşvik ederek yerlileştirebilmek ve cari işlemler dengesinde sürdürülebilir bir iyileşmeyi sağlamak, gümrüklerimizde şeff af, etkin, aktif, hızlı ama kaçak eşya ya da zararlı maddelerle mücadelede de etkin bir çalışma yürütmek.”
Altın ithalatında gerileme var
Enerji ithalatının 2022 yılında 98 milyar dolara çıktığını anımsatan Bolat, şöyle devam etti: “Bu yıl enerji ithalatımız 10 ayda 57,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Aylık ortalama 5,2 milyar dolar enerji faturamız var ve bu çerçevede inşallah 70 milyar doları aşmadan enerji ithalatını tamamlamak istiyoruz. Bu yılın 8 ayında çok güçlü altın ithalatı vardı. Altın ithalatı, ekim ayında da yıllık yüzde 36’lık gerilemeyle yaklaşık 2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ocak-ekim döneminde altın ithalatına 26,5 milyar dolar döviz harcandı. Bu, geçen yılın aynı döneminde 15 milyar 150 milyon dolardı. Yani değer itibarıyla yüzde 75’lik altın ithalatı artışı oldu. Otomotiv ithalatında da geçen yılın 10 aylık dönemine kıyasla yüzde 150 artış yaşandı. Burada da hükümetimiz ve Bakanlığımızın aldığı tedbirler sonucunda artış hızında yavaşlama var ağustos, eylül ve ekim döneminde. 10 ayda 26,2 milyar dolar otomotiv ve yedek parça, aksam ithalatı gerçekleşti. Geçen yılın aynı dönemine göre 12,5 milyar dolar artış var. Ocak-ekim döneminde Türk lirasıyla ithalatta yüzde 141 artış var. Bu dönemde 479 milyar liralık ithalat Türk lirasıyla yapıldı. Bu artış, şüphesiz cari işlemler açığımızın finansmanı açısından olumlu bir gelişmedir.”
Fiyat tutturmada yaşanan sorun döviz kaybına dönüyor
2023 yılı için 255 milyar dolar mal, 110 milyar dolarlık hizmet ihracatı hedefleri olduğunu hatırlatan TİM Başkanı Mustafa Gültepe ise, “10 aylık dönemde bazı sektörlerin yüksek performansına rağmen bazı sektörlerin ihracatında ciddi kayıplar var. Kan kaybında küresel piyasalardaki gelişmelerinde payı olduğunu biliyoruz. Ancak sorun daha çok üretim aşamalarındaki maliyet baskısından kaynaklanıyor. İhracatçılarımızın fi yat tutturmakta yaşadığı sorun ülkemize döviz kaybı olarak geri dönüyor. Eğer bu kayıplar yaşanmasaydı, ihracatımız çift haneli büyümeye devam ederdi” diye konuştu.
İhracatçılar 2023 yılını 200’ü aşkın heyetle tamamlayacak
Ekim ayının pazar çeşitliliğini artırmaya yönelik çalışmaların olumlu sonuçlarını aldıkları bir ay olduğunu söyleyen TİM Başkanı Mustafa Gültepe, “Geçen ay Birleşik Arap Emirlikleri’ne ihracatımız değer bazında 752 milyon dolar arttı. Benzer şekilde Polonya’da 166 milyon dolar, Libya’da 155 milyon dolar, Kazakistan’da 129 milyon dolar artış görüyoruz. Bu ülkelerin farklı coğrafi bölgelerde olduğunun altını çizmek istiyorum. Orta Asya, Kuzey Afrika, Körfez ve Doğu Avrupa ülkelerinde önemli ihracat artışları kaydediyoruz. Ticaret heyetlerimizi bu çeşitliliği gözeterek programlıyoruz. 2023’ü 148 ticaret heyeti ve 53 alım heyetiyle, yani toplamda 200’ün üzerinde heyetle tamamlayacağız.”
Dış ticarette öne çıkan diğer gelişmeler…
Son 12 aylık ihracatta 254,8 milyar dolara ulaştı.
Ekimde ortalama kilogram birim ihracat değeri 1,46 dolar düzeyinde gerçekleşti.
Euro/dolar paritesindeki artış ihracata pozitif yansıdı. Geçen ay parite farkı ihracata 643 milyon dolar katkı verdi. Böylece paritenin bu yıl ihracata katkısı 2,4 milyar dolara yükseldi.
Motorlu kara taşıtları ihracatı Ocak- Ekim döneminde yüzde 17,8 artışla 25,1 milyar dolara ulaştı.
AB’nin 27 ülkesine ihracat 10 ayda yüzde 1 artarak 86,7 milyar dolar, AB’den ithalat ise 87,8 milyar dolar oldu.
Ticaret Bakanlığı’nın yaptığı etki analizine göre, deprem Şubat-Ekim dönemindeki 8 ayda 6 milyar dolarlık ihracat kaybına yol açtı.