Türk Dünyası İş Forumu, Türk Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği tarafından, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ev sahipliğinde yapıldı. Forumda, Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, Türk Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği Başkanı ve TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu, Macaristan Dış İlişkiler ve Ticaret Bakanı Péter Szijjártó, Kırgız Cumhuriyeti Ekonomi ve Ticaret Bakanı Daniiar Amangeldiev, Özbekistan Cumhuriyeti Ticaret ve Sanayi Odası Presidyum Başkanı ve Özbekistan Gençlik Politikası ve Spor Bakanı Dr. Adham İkramov, Özbekistan Yatırım Sanayi ve Ticaret Bakan Yardımcısı Nazım Hanmuradov, , Kazakistan Cumhuriyeti Ticaret ve Entegrasyon Bakanı Arman Şakkaliyev, Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakan Yardımcısı Elnur Aliyev, Türk Devletler Teşkilatı Genel Sekreteri Kubanychbek Omuraliev ve Türk Yatırım Forunu Başkanı Bagdat Amreyev ile Türk Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği temsilcileri konuşma yaptı. Forumun açılışında konuşan Bakan Ömer Bolat, Türk Devletleri Teşkilatı’nın (TDT) 170 milyonu aşan genç ağırlıklı nüfusu, 1,5 trilyon doları aşan geliri, 1,2 trilyona yaklaşan toplam ticaret hacmi ile önemli bir potansiyele sahip olduğunu ifade etti.
“Coğrafyamızın küresel piyasadaki etkinliğini daha da artıracağız”
Ticaret hacminin artırılmasının en öncelikli konu olduğunu kaydeden Bolat, “Bizler iş insanlarımızın ortaya koyacağı iş birliklerinin sinerjisi ile bir atılım dönemi inşa etmeliyiz. Teşkilatımızın gözlemci üyeler dâhil toplam ihracatı 2022 yılında 537 milyar doları aştı. Teşkilatımıza üye ülkelerin 2022 yılında kendi aralarındaki ihracat toplamı ise yaklaşık 33 milyar dolar seviyesinde. Söz konusu ihracat, ülkelerimizin dünyaya toplam ihracatlarının yüzde 6’sına tekabül ediyor. Daha etkin bir bölge için daha çok çalışmak zorundayız. Bu kapsamda, bugün, teşkilat üyeleri arasındaki ihracatın toplam ihracatlarından aldığı payı 2030 yılına kadar yüzde 10’a ulaştırma hedefini ortaya koymak istiyorum” dedi.
Türk müteahhitlerin küresel piyasada çalışmalarına hız kesmeden devam ederek, 133 ülkede değeri 480 milyar doları aşan yaklaşık 12 bin proje üstlendiğine değinen Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bugüne kadar toplam değeri 219 milyar doları aşan yaklaşık 5 bin 500 proje ile bölge ülkelerinin altyapı ve üstyapısının gelişmesine katkı sunduk. Önümüzdeki dönemde de ekonomik ilişkilerimizin geliştirilmesi ve yatırımlarımızın karşılıklı artırılmasının yanı sıra müteahhitlik sektörümüzün de daha aktif çalışmalar yürütmesini önemsiyoruz. Bizler jeo-stratejik konumumuzun, gücümüzün ve ortaklığımızın üzerinde yükselen yeni dönemde, kilit konumlarımızı hem lojistikte hem de enerjide sürdürme noktasında daha güçlü iş birlikleri kurma kararlılığındayız. Sahip olduğumuz doğal kaynaklar ve gücümüzün esas kaynağı olan beşeri sermayemiz ile coğrafyamızın küresel piyasadaki etkinliğini daha da artıracağız. Hem ticareti, hem de bunun altyapısını birlikte inşa edecek ve küresel risk ve sınamalardan en az etkilenecek bir ekonomik alan tesis edeceğiz.”
“AB gibi bir başarı hikayesi yazmalıyız”
Konuşmasında ülkeler arasındaki ticaret hacminin artırılması, engellerin kaldırması yönünde adımlar atılması gerektiğine dikkat çeken TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Türk Devletleri Teşkilatı’nı oluşturan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkiye ile gözlemci üyeler KKTC, Macaristan ve Türkmenistan yaklaşık 1,3 trilyon dolarlık ekonomik büyüklüğe, 856 milyar dolarlık dış ticaret hacmine ve 174 milyonluk nüfusa sahip. Sadece bu rakamlar bile bir araya geldiğimizde nasıl büyük bir küresel güce dönüşebileceğimizi gösteriyor. Bu gücü harekete geçirmek için önce aramızdaki iktisadi entegrasyonu güçlendirmeliyiz” dedi.
İkili serbest ticaret veya tercihli ticaret anlaşmalarını tamamlamak gerektiğine vurgu yapan Hisarcıklıoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye olarak biz bunu Azerbaycan ve Özbekistan ile gerçekleştirdik. Hizmetler ticareti ve yatırımlar alanında serbest ticaret anlaşması çalışmalarının tamamlanması gerekir. Dijital ekonomi alanındaki ortaklık anlaşması çalışmaları müzakerelerinin de kısa sürede somut bir anlaşmayla sonuçlanmasını diliyoruz. AB benzeri bir bütünleşme başarı hikâyesini biz de yazmalıyız. Kadınları ve gençleri girişimci olmaya yönlendirmeliyiz. Yatırımcıları ülkelerimize çekmek için, uluslararası standartta bir ‘tahkim’ imkânı sağlamalıyız. Biz Türkiye olarak, tahkim sistemini getirdikten sonra, yılda 1 milyar dolar olan FDI girişi, 10 milyar dolarları geçti. İşte bu vizyonla, sizlerle birlikte İstanbul’da, İslam İşbirliği Teşkilatı Tahkim Merkezi’ni kurduk. Hep birlikte buradan yararlanmalıyız.”
“Trans-Hazar hattının inşasına bir an önce başlamalıyız”
Hazar Denizi gibi çok önemli bir geçiş noktasını daha aktif ve daha az maliyetli şekilde kullanmak gerektiğinden bahseden TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Trans-Hazar Doğalgaz boru hattının inşasına bir an önce başlamamız gerekli. Azerbaycan ile Türkmenistan arasındaki işbirliğinden oldukça memnunuz. Rusya-Ukrayna savaşı, Türkmenistan- Azerbaycan doğalgaz boru hattı daha da önemli hale geldiğini bizlere gösterdi. İnanıyorum ki, el ele verirsek hükümetlerimiz ve iş dünyası birlikte çalışırsa, yeni başarı hikâyelerini Türk dünyası da yazacaktır” dedi.