Elif KARACA
Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez, 10 ilimizi derinden etkileyen depremlerin, trajik can kayıpları ve doğrudan fiziksel hasarın ötesinde emek, hanenalkı, iş dünyası ve ticaret tarafında da ekonomik aktivite üzerinde önemli etkilere neden olmasının beklendiğini ve şu anda bu potansiyel etkileri anlamaya çalıştıklarını söyledi.
Dünya Bankası’nın duyurduğu yardımın detaylarını ve felaketin Türkiye ekonomisine olası etkilerini EKONOMİ gazetesine değerlendiren Lopez, “Felaketin büyüklüğü konusunda tahminde bulunmamızı sağlayacak hasar değerlendirmesi, yeniden inşa desteği için öncelikli alanları belirlememize de yardımcı olacak. Söz konusu çalışmayla elde edilen ilk rakamların önümüzdeki hafta açıklanmasını bekliyoruz” dedi. Lopez ayrıca, ekonomik zararı tahmin etmek için henüz çok erken olduğunu, felaketin Türkiye ekonomisine etkilerini bütün yönleriyle anlamak için çalıştıklarını ve ilkbahar aylarında yayınlanacak ilk düzenli rapor yayınında ekonomik tahminleri güncelleyeceklerini de belirtti.
Depremlerin ardından Dünya Bankası’nın geçen hafta açıkladığı yardımlar hakkında daha detaylı bilgi verebilir misiniz? Proje bazlı desteklerde süreç nasıl işleyecek, acil toparlanma ve yeniden yapılanma desteklerinde nasıl bir yol izlenecek?
Dünya Bankası Türkiye’nin güneydoğusunda çok büyük can kaybı ve hasara yol açan depremlerin ardından kurtarma ve toparlanma çabalarına destek için 1,78 milyar dolarlık ilk yardımı 9 Şubat’ta duyurmuştu. Mevcut iki proje kapsamında yer alan Şarta Bağlı Acil Durum Müdahale Bileşenleri (CERC) yoluyla ilk aşamada 780 milyon dolar tutarında yardım sağlandı. Bu projeler Türkiye Deprem, Taşkın ve Orman Yangınları Acil Durum Yeniden İnşa Projesi (TEFWER) ve İklim ve Afete Dayanıklı Şehirler Projesi. CERC şu anda Türkiye’de olduğu gibi, ülkelerin acil durum müdahaleleri için ihtiyaç duydukları proje fonlarına hızlı bir biçimde erişebilmelerine olanak tanıyor. Yardım belediye düzeyinde temel altyapının yeniden inşası için kullanılacak. Dünya Bankası, depremden etkilenen hastaneler, okullar, yollar, köprüler, su ve sanitasyon sistemleri vb. altyapıya yönelik yeniden inşa çabalarına da acil destek sağlıyor ve bu kapsamda depremlerden etkilenenler için de 1 milyar dolarlık kaynak hazırlanıyor. Dünya Bankası ayrıca, felaketin büyüklüğünü tahmin etmek, kurtarma ve yeniden inşa desteği için öncelikli alanları belirlemek amacıyla afet risk yönetimi konusundaki kapsamlı deneyimine dayanarak hızlı bir hasar değerlendirmesini de başlatmış bulunuyor.
Dünya Bankası’nın, depremin Türkiye ekonomisi üzerindeki maliyetine dair tahmini nedir?
Felaketin büyüklüğü konusunda tahminde bulunmamızı sağlayacak hızlı hasar değerlendirmesi, yeniden inşa desteği için öncelikli alanları belirlememize de yardımcı olacak. Söz konusu hasar değerlendirmesiyle elde edilen ilk rakamların önümüzdeki hafta açıklanmasını bekliyoruz. Trajik can kayıpları ve doğrudan fiziksel hasarın ötesinde, depremlerin emek, hanenalkı, iş dünyası ve ticaret tarafında da ekonomik aktivite üzerinde önemli etkilere neden olması bekleniyor. Biz de şu anda bu potansiyel etkileri anlamaya çalışıyoruz.
Türkiye için bu yılın ilk çeyreği ve 2023’ün tamamına ilişkin GSYİH büyüme tahmininiz nedir? Depremin, başta büyüme olmak üzere temel makro ekonomik göstergeler üzerindeki etkileri nasıl olacak?
Devam etmekte olan bu korkunç trajedinin ekonomik zararını tahmin etmek için henüz çok erken. Ancak, felaketin Türkiye ekonomisine etkilerini bütün yönleriyle anlamak için çalışıyoruz ve ilkbahar aylarında yayınlanacak ilk düzenli rapor yayınımızda ekonomik tahminlerimizi güncelleyeceğiz.
