Döviz kurları yeni yılın ikinci haftasında yeni rekorlarını gördü. Dolar, son 12 ayda 20 bandından 30 bandının üstüne çıkarken, Euro da 33 lirayı aştı.
Şebnem TURHAN
Dolar/TL yeni tarihi zirvesini 30 liraya yükseltti. Yılın 11 günüde yüzde 2’ye yakın yükselen dolarda 2024 sonu beklentileri 40-42 lira arasında şekilleniyor ve bu yıllık yüzde 38-41 artışa işaret ederek beklenen enflasyonun altında bir performans izleyebileceğini ortaya koyuyor.
Genel seçimlerin ardından geçen yıl yaz aylarında hızlı yükselen yılın son çeyreğinde ise daha yatay bir seyirde artan dolar dün 30 lirayı da aşarak yeni tarihi zirvesine çıktı. Böylece bu yılın ilk 11 günüde TL karşısında yüzde 1,82 yükselen dolar yıllık olarak ise yüzde 60 artış sergiledi. TL ise dolar karşısında yıllık olarak yaklaşık yüzde 38 değer kaybına uğradı. Uzmanlar, Merkez Bankası’nın 30 liranın üzerine çıkan dolar hareketine daha önceki dönemlerde olduğu gibi etkide bulunmadığını belirtirken dolar/ TL’nin bu yılı 42 seviyelerinde tamamlamasını beklediklerini dile getirdi.
20 lira seviyesi haziran başında geçildi
Dolar/TL pandemi sonrasında uygulanan geleneksel olmayan düşük faiz hedefleyen para politikalarıyla hızlı hareket etmiş Aralık 2021’de ise 18.36 lirayı sert bir yükselişle aşmıştı. Bu rekor sonrasında kur korumalı mevduat hesabı devreye alınarak çeşitli makroihtiyati önlemler ve dönem dönem Merkez Bankası’ndan yapılan satışlarla kur bir seviyede tutulmaya çalışılmıştı. Hatta piyasa uzmanları dolar kurunda belli seviyelerin savunulduğuna ilişkin yorumlarda bulunmuştu. Yeni ekonomi ve Merkez Bankası yönetiminin geleneksel para politikasına dönüşü ve KKM dönüşlerinde ihtiyaç olanlar dışında döviz satışına başvurmaması kurdaki serbest hareketi güçlendirdi ve haziran başında dolar/TL 20 seviyesini geçti. Ağustos sonuna kadar ise 27 seviyesi aşıldı. Dolar/TL yükselişi ivme kaybetse de trend olarak yeni yılda da devam etti. Ve böylece dolarda psikolojik sınır olarak nitelendirilen 30 lira seviyesi de aşılmış oldu.
ABD’de dün açıklanan açıklanacak enflasyon verileri de küresel çapta doların hareketinde etkili oldu. Bu veriler sonrasında zaten 30 lirayı geçen dolar/TL’de oynaklık arttı. Öte yandan dün ABD New York’ta Merkez Bankası’nın düzenlediği ve Türkiye piyasaları kapandıktan sonra gerçekleştirilen Yatırımcı Günü toplantısının etkileri ise bugünkü fiyatlamalarda daha gözle görülür olacak. Bugün ayrıca uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in takviminde Türkiye değerlendirmesi bulunuyor.
Uzmanlar her ne kadar psikolojik bir sınır olduğu için doların 30 lirayı geçmesinin tedirginlik yarattığını dile getirerek döviz kurlarında kontrollü değer kaybının sinyalinin ekonomi yönetimince daha önce sinyali verildiği gibi devam etmesi nedeniyle seviyenin çok da önemli olmadığına işaret etti. TL’nin değer kaybının sürmesini bekleyen piyasa uzmanlarının yılsonunda dolardaki yükseliş beklentisi ise yüzde 41 seviyelerinde. Bunun da piyasanın yüzde 40-45 seviyesindeki enflasyon beklentisinin ya altında kalacağını ya da kafa kafaya geleceği yorumları yapıldı.
Öte yandan dün 30 seviyesini aşan dolar/TL ABD’li yatırım bankası JPMorgan öngörüsünü revize etti. Bankanın raporunda “Pozitif reel getiriler ve ucuz değerlemeler lira için reel olarak değer kazanma potansiyeli argümanını ortaya koyuyor. Ancak bu, dezenflasyon sürecine devam edilmesine bağlı” denilirken için 2024 yılsonu dolar/TL tahmini 34 seviyesinden 36’ya çıkarıldı.
Raporda, politika hedefleri ve şu ana kadarki uygulamalar cesaret verici olarak değerlendirilirken ilk kazanımların konsolidasyonu ve sağlamlaştırılması için yatırımcıların enflasyonun sürekli bir düşüş yolunda olduğuna dair devam eden kanıtlara ihtiyacı olduğu kaydedildi.
Öte yandan BloombergHT’nin haberine göre UBS Türk lirası ile ilgili analizinde orta vadeli risk/ prim oranının dolar/TL’de kısa pozisyon için hala uygun göründüğünü belirtti.
Borsa İstanbul endeksleri ise dün pozitif bir günü geride bırakırken gösterge tahvil faizlerinde ise yukarı yönlü hareket gözlendi.
