YENER KARADENİZ/PARİS
Pandemiden sonra Türk vatandaşları için adeta çileye dönüşen, iş dünyası tarafından da tarife dışı engel olarak görülen Schengen vizesinde Türkiye’nin ret oranının yükselmesine tepkiler devam ediyor. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Avdagiç, iş dünyasının Schengen vizesinde yaşadığı sorunlar konusunda AB yetkililerini eleştirerek, “Avrupalı diplomatlara diyoruz ki, bizim makine talep eden iş adamımızın, ülkelerinize gelmesine fırsat vermiyorsunuz. Sonra Çin makinası alıyorlar diye Çin’den şikayet ediyorsunuz. Kendinize zarar veriyorsunuz” dedi.
Avdagiç, İTO’nun milli katılımını düzenlediği SIAL Paris Gıda Fuarı’nda yaptığı açıklamada, bütün kurumların vize sorununun çözümü için etkili bir şekilde çalıştığını belirterek, “Bu konu, devletler nezdinde yürütülebilecek, çözülebilecek bir konu. Biz de İTO olarak iş dünyası penceresinden görüşlerimizi üst düzey AB yetkilileri ile sıkça paylaşıyoruz. Ümit ediyoruz ki makul bir süre içinde vize konusunda ilerleme kat edilir” dedi.
Ret oranı yüzde 21,7’ye yükselmişti
Avrupa Komisyonu’nun son açıkladığı verilere göre, 2023’te vize başvurularının sayısı 2022’ye göre yüzde 37 artışla 10,3 milyonu aşarken; Türkiye 1 milyon 55 bin 885 başvuru ile Çin’den sonra ikinci ülke oldu. Türkiye’den yapılan vize başvuruları toplam Schengen başvurularının yüzde 11’ine yakınını oluşturdu. Ancak Türkiye’nin Schengen vize başvurularındaki ret oranı 2022 yılında yüzde 15,6 iken bu oran geçen yıl yüzde 21,7’ye çıktı. Bu da 169 bin 514 başvurunun kabul edilmediği anlamına geliyor. Oysa şu anda Batı’nın sıkı yaptırım politikalarına rağmen Rusların Schengen vizesi başvurularındaki ret oranı yüzde 19,7 ile Türkiye’nin altında kaldı. Öte yandan 12 yaş üstü kişiler için Schengen başvuru ücretinin 80 Euro olduğu hesaba katıldığında geçen yıl sadece başvurular için 84,4 milyon, 2014’ten bu yana da kabaca 511,4 milyon Euro’luk fatura oluştuğu görülüyor.
Avdagiç, Avrupa Birliği’nin üst düzey yetkilileriyle yaptıkları görüşmelerde artık ezberlenen bir yaklaşım gördüklerine dikkat çekerek, şu yorumu yaptı: “Önce vize başvuruları çok arttı, yetişemiyoruz diyorlar. İkinci olarak da vize verdikleri kişiler içinde geri dönmeyenlerin sayısının çok fazla arttığını öne sürüyorlar. İkisinin de doğru olmadığını kendilerine ifade ediyoruz. Siz, başvuranlara 1 hafta, 1 ay, 3 ay, 6 ay gibi kısa süreli vize verdiğiniz için o kişi tekrar müracaat etmek zorunda kalıyor. Başvuru sayısında artış yok, mükerrerlik var.”
Vize süresi endişeyi gidermiyor
AB’nin mülteci sorununu gerekçe göstermesinin de çelişkili olduğunu vurgulayan Şekib Avdagiç, şöyle devam etti: “Geliyor, mülteci olarak kalıyor iddiasını ileri sürüyorsunuz. Siz o kişiye 1 haftalık veya 10 yıllık vize verdiğiniz zaman ne değişiyor? 1 hafta verdiğinizde de kalacağı varsa kalıyor. Yani vizeyi kısa vermiş olmanız, onun kalma kararını değiştirmiyor.” Avdagiç, vize konusunda makro resimle ilgili süreçleri paylaştıklarını ama İstanbul Ticaret Odası’nı doğrudan ilgilendiren bölümünün ağırlıklı olarak dış ticaret tarafı olduğunu kaydetti. Avdagiç, Çin’in ticari baskısından yakınan AB’nin tedarik sorununu çözebileceği Türkiye’deki iş insanlarına vize vermemek için her türlü bahaneyi ürettiğini kaydetti. Şekib Avdagiç, “Avrupalı diplomatlara diyoruz ki, bizim makina talep eden iş adamımızın, ülkelerinize gelmesine fırsat vermiyorsunuz. Sonra Çin makinası alıyorlar diye Çin’den şikayet ediyorsunuz. Kendinize zarar veriyorsunuz” değerlendirmesinde bulundu.
Gıda ihracatının yüzde 15-16 artması lazım
Türkiye’nin rekor katılımla üçüncü yabancı katılımcı olduğu SIAL’de gıda ihracatına yönelik de açıklama yapan İTO Başkanı Şekib Avdagiç, “Gıda sektörü Türkiye’nin ihracat artışından en az 8-10 puan daha yüksek miktarda artış sağlayacak bir sektör. Türkiye’nin ihracatı yüzde 5-6 artıyorsa gıda ihracatının yüzde 15-16 artması lazım, böyle bir potansiyeli var. Bunun önünü kesen konuları incelememiz ve süratle masadan kaldırmamız lazım. Ben o konuda iyimserim. Gıda ve tarım, Türkiye’nin önü açık sektörlerinden. Türk gıda endüstrisinin özellikle nitelikli pazarlarda imajı ve kalitesi çok iyi” ifadelerini kullandı.