20 Ocak’ta yeniden Beyaz Saray’a dönecek olan Donald Trump, diğer ülkelere yönelik önemli gümrük vergileri tehdidini sürdürdü ve Kanada ile ABD’yi bir araya getirmek için askeri değil ekonomik güç kullanmaya istekli olduğunu söyledi.
Trump, düzenlediği bir basın toplantısında son haftalarda dile getirdiği Panama ya da Grönland’a karşı askeri güç kullanmayacağına dair kamuoyunu temin edip edemeyeceği sorusuna, “Hayır, bu ikisi konusunda da sizi temin edemem ama şunu söyleyebilirim, ekonomik güvenlik için onlara ihtiyacımız var” dedi. Daha sonra Kanada’ya karşı askeri güç kullanmayacağını, sadece “ekonomik güç” kullanacağını söyledi.
Trump’ın Kanada politikası
Trump, Justin Trudeau’nun dokuz yıllık iktidarının sonunu işaret eden istifasının ardından Kanada’nın “51. devlet” olması gerektiği yönündeki sözlerini tekrarladı. Trump, uzun süredir görevde olan Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun istifasını açıklamasından saatler sonra, ABD’nin Grönland ve Kanada’yı ele geçirmesi gerektiğine dair zorlama görünen önerilerini tekrarladı. Trudeau, iç çekişmeleri ve verimsiz bir hükümet olduğunu gerekçe göstererek pazartesi günü istifasını duyurmuştu.
Trump Trudeau’nun istifası sonrası yaptığı paylaşımda, Kanada’nın ABD ile birleşmesi halinde “Gümrük Tarifeleri olmayacak, vergiler çok düşecek ve sürekli etraflarını saran Rus ve Çin gemilerinin tehdidine karşı tamamen güvende olacaklar. ABD artık Kanada’nın ayakta kalmak için ihtiyaç duyduğu devasa Ticaret Açıkları ve Sübvansiyonlara katlanamaz. Justin Trudeau bunu biliyordu ve istifa etti” ifadelerini kullandı. Trudeau ise Trump’ın son kışkırtmasına “Kanada’nın ABD’nin bir parçası olma ihtimali cehennemde bile yok” cevabını verdi.
Yakın tarihli bir ankete göre Kanadalıların yüzde 80’inden fazlası bu fikre karşı çıkıyor. Trump Kanada’nın ABD’nin bir parçası olması konusunu ilk kez dile getirmiyor. Aralık ayında Kanadalıların “çoğunun” iki ülkenin birleşmesini istediğini iddia etmişti, ancak Leger’in yakın zamanda yaptığı bir anket bu oranın %13 civarında olduğunu gösteriyor. Eleştirmenler, Trump’ın ABD Başkanı olarak göreve başlamasından haftalar önce gelen istifanın zamanlamasının iyi düşünülmediğini öne sürdü. Trump iktidara geldiği ilk gün Kanada mallarına %25 oranında kapsamlı gümrük vergileri uygulamakla tehdit etmişti.
Kanada’nın eski ABD Büyükelçisi David MacNaughton, “İstifa, Trudeau’nun Trump’ın gümrük vergisi tehdidini savuşturmak için artık yapabileceği çok az şey olduğu anlamına geliyor” dedi. MacNaughton, Trudeau’nun bu hamleyi aylar önce yapması gerektiğini, böylece Kanada’nın Trump’ın tarife tehditlerine hazırlanabileceğini söyledi.
‘Grönland’ı yeniden harika yapın’
Trump ayrıca ABD’nin Grönland’ı ele geçireceği iddiasını tekrarlayarak, “Grönland halkının ‘Amerika’yı Yeniden Harika Yap’ (Make America Great Again) olduğunu duyuyorum. Oğlum Don Jr ve çeşitli temsilciler, en muhteşem bölgelerden ve turistik yerlerden bazılarını ziyaret etmek için oraya seyahat edecekler” dedi.
Oğlu Donald Trump Jr’ın Grönland’a gitmeye hazırlandığı sırada Trump, “Grönland inanılmaz bir yer ve ulusumuzun bir parçası haline gelirse ve geldiğinde insanlar bundan muazzam fayda sağlayacak” şeklinde konuştu.
Danimarkalı yayın kuruluşu DR’nin Dışişleri Bakanlığı Başkanı Mininnguaq Kleist’a dayandırdığı habere göre Trump Jr’ın ziyareti kişisel bir ziyaret olacak ve Grönland hükümetiyle görüşmesi için herhangi bir talepte bulunulmadı.
Kuzey Atlantik adası 1979 yılında Danimarka’nın özerk bir bölgesi olana kadar Danimarka’nın sömürgesiydi. Ocak ayında başbakan Mute Egede, adada bağımsızlık referandumu yapılması çağrılarını yineledi. Egede, Trump’ın son iddiaları hakkında henüz bir yorumda bulunmadı ancak aralık ayında Grönland’ın “satılık olmadığını ve asla satılık olmayacağını” söyledi.
Trump daha önce de Grönland ile ilgili iddialarda bulunmuştu. ABD’nin Danimarka Büyükelçiliği için yaptığı seçimi açıklarken şöyle yazmıştı: “Ulusal Güvenlik ve Dünya genelinde Özgürlük amaçları doğrultusunda, ABD Grönland’ın mülkiyetinin ve kontrolünün mutlak bir gereklilik olduğunu düşünmektedir.”
■ 40,6 milyar dolarlık ticaret açığı
Trump, ABD’nin Kanada’ya yılda 200 milyar dolar sübvansiyon sağladığını iddia ediyor. ABD Nüfus Sayım Bürosu verilerine göre, 2023 yılında Kanada ile mal ve hizmetlerdeki toplam ABD ticaret açığı 40,6 milyar dolar olarak hesaplanmıştı. Kanada, ABD’nin en büyük dış petrol tedarikçisi konumunda. Ayrıca ABD nükleer santralleri için en büyük yabancı yakıt kaynağı olan uranyumu ve Amerikan çiftçileri için en büyük gübre kaynağı olan potasyumu da Kanada’dan tedarik ediyor. Kanada doları, Trump’ın 25 Kasım’da Kanada ve Meksika’ya tarifeler koyma tehdidinde bulunmasından bu yana ABD doları karşısında düşüş yaşıyor.
