Küresel denetim, vergi ve danışmanlık şirketi PwC’nin ekim ve kasım 2022’de 105 ülke ve bölgede 4 bin 410, Türkiye’den ise 87 CEO’nun katılımıyla gerçekleştirdiği 26. Küresel CEO araştırması çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. İsviçre’nin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) yıllık toplantısında açıklanan araştırma sonuçlarına göre, katılımcı CEO’ların yaklaşık dörtte üçü (yüzde 73) küresel ekonomik büyümenin bu yıl yavaşlayacağını düşünüyor. Bu oran Türkiye’deki CEO’larda ise yüzde 77’ye kadar çıkıyor. PwC’den yapılan açıklamaya göre bu oran, beklentinin sorulduğu son 12 yıllık dönemin en kötümser oranı olarak kayıtlara geçti. 2021 ve 2022 yıllarında yapılan araştırmalarda küresel ekonomik büyümenin iyileşeceğine yönelik olarak sırasıyla yüzde 76 ve yüzde 77’lik iyimser beklentilerin ardından bu yıl ciddi bir kırılma yaşandığı belirtildi. Araştırmadaki bir diğer kritik bulguya göre, CEO’ların yüzde 40’ı, mevcut gidişatın devam etmesi halinde şirketlerinin önümüzdeki 10 yılda finansal olarak varlığını sürdüremeyeceğini düşünüyor. CEO’ların kendi şirketlerinin büyüme beklentilerine olan güveninin de yüzde 26’lık düşüşle geçen yıldan bu yana önemli ölçüde azaldığı görülüyor. Bu oran yüzde 58’lik düşüşün kaydedildiği 2008-2009 mali krizinden bu yana en büyük gerilemeye işaret ediyor.
Birincil riskler yavaşlama ve enflasyon
Geçtiğimiz yılın araştırmasında CEO’lara göre siber güvenlik ve sağlık alanındaki tehditler en önemli endişeler iken, bu yıl ekonomik yavaşlamanın etkileri CEO’lar için birincil endişe haline geldi. Enflasyon (yüzde 40), makroekonomik dalgalanma (yüzde 31), finansal jeopolitik çatışma (yüzde 25), siber riskler (yüzde 20) ve iklim değişikliği (yüzde 14) önümüzdeki 12 ay ve önümüzdeki beş yıl boyunca CEO’ların gündemindeki öncü riskler olarak sıralanıyor. Mevcut koşullar karşısında, CEO’ların yüzde 52’si operasyonel maliyetlerin düşürüldüğünü (Türkiye yüzde 74), yüzde 51’i fiyatların yükseltildiğini (Türkiye %75) ve yüzde 48’i ürün ve hizmetlerin çeşitlendirildiğini (Türkiye yüzde 48) belirtiyor. Liderlerin yüzde 60’ı, önümüzdeki 12 ay içinde işgücünü azaltmayı planlamadıklarını söylerken, yüzde 80’i yetenekleri elde tutmak ve işten ayrılma oranlarını azaltabilmek için personel ücretlerini düşürmeyi düşünmediğini belirtiyor.
Ulu: Liderler kısa vadeli riskler için önlem almalı
Araştırma sonuçlarına ilişkin değerlendirmesinde, makroekonomik dalgalanmalarla küresel yüksek enflasyon ve gergin jeopolitik konjonktürün CEO’larda çok uzun süredir görülmeyen bir karamsarlığa yol açtığına dikkat çeken PwC Türkiye Kıdemli Ortağı Cenk Ulu, “Liderler, şirketlerinin geleceğini etkileyecek uzun vadeli risklere karşı stratejik kararları masaya yatırırken, aynı zamanda kısa vadeli riskleri de belirlemeli ve bu risklere yönelik önlemler üzerinde de harekete geçmeliler” dedi. Liderlerin çalışanlarını ön planda tutup merkeze koymaya devam ettiklerini dile getiren Ulu, “CEO’ların amacı sadece şirketlerini geliştirmek değil, aynı zamanda gelecekte de hayatta tutmak. Bu nedenle kısa vadeli riskler ile uzun vadeli sonuçlara yönelik gündemlerini doğru bir şekilde dengelemeliler” tavsiyesinde bulundu.
