Avrupa Birliği’nde (AB) konut fiyatları ikinci çeyrekteki hafif yükselişe rağmen, yaklaşık on yıldır ilk defa yıllık bazda düşüş kaydetti. Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) açıkladığı verilere göre AB üyesi ülkelerde konut fiyatları artan faiz oranları, yüksek enflasyon ve zayıflayan ekonomik büyümeye rağmen bu yılın ikinci çeyreğinde birinci çeyreğe göre yüzde 0,3 oranında yükseldi. Ancak 27 üye ülkede fiyatlar, artan mortgage faizleri ve yükselen yaşam maliyetinin pek çok kişi için caydırıcı olması nedeniyle önceki iki çeyrekte düşmüştü. Buna göre, konut fiyatları bir önceki yıla göre AB genelinde yüzde 1,1, euro bölgesinde ise yüzde 1,7 düştü ve 2014’ten bu yana yıllık bazda düşüş kaydedilmiş oldu.
Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) izlediği sıkı para politikası çerçevesinde geçtiğimiz yıldan bu yana yaptığı faiz artırımlarının ardından bankaların da mortgage faizlerini artırıp kredi verme kriterlerini sıkılaştırmasıyla yaklaşık on yıldır devam eden konut fiyatlarındaki artış son buldu. Uzun süre devam eden negatif faiz ve ECB’nin pek çok ülkede mortgage faizlerini sıfıra yakın bir seviyeye düşüren tahvil alımları konut fiyatlarında artışa neden olmuştu. Fiyatlardaki düşüş başlamadan önce, AB genelinde konut fiyatları 2015’ten bu yana ortalama yüzde 50 arttı. İnşaat malzemeleri ve işçilik maliyetlerindeki keskin artış, iptal edilen projeler ve gayrimenkul geliştiricilerin iflaslarından etkilenen ve aralarında Almanya’nın da bulunduğu bazı AB ülkelerinde inşaat sektöründe sıkıntılar yaşanıyor.
Konut fiyatlarında yıllık en büyük düşüş yüzde 9,9 ile Almanya’da, yüzde 7,6 ile Danimarka’da ve yüzde 6,8 ile İsveç’te gerçekleşti. En büyük artışlar yüzde 13,7 ile Hırvatistan’da, yüzde 10,7 ile Bulgaristan’da ve yüzde 9,4 ile Litvanya’da gerçekleşti.
Konut fiyatlarındaki düşüşe karşılık, kiralarda artışın devam ettiği görüldü. 2023’ün ikinci çeyreğinde, kiralar yılın ilk çeyreğine göre yüzde 0,7 artarken, 2022 yılının ikinci çeyreğiyle karşılaştırıldığında konut kiralarındaki artış yüzde 3 oldu.
ECB Başkan Yardımcısı Luis de Guindos, medyada kısa süre önce yer alan bir söyleşisinde, konut fiyatlarındaki düşüşün sürpriz olmadığını, aşırı değerlemelerden sonra bir düzeltmenin söz konusu olacağını belirtmişti. Ticari gayrimenkul konusuna da değinen Guindos, ticari gayrimenkulün ECB’nin “finansal istikrar açısından ana endişe kaynağı” olduğunu söylemişti. Guindos ticariye göre daha dayanıklı gibi görünse de konut tarafına da dikkat edilmesi gerektiğini vurgulamıştı.
Konut fiyatlarında en büyük yıllık düşüş %9,9 ile Almanya’da
Konut fiyatlarında yıllık en büyük düşüş yüzde 9,9 ile Almanya’da gerçekleşti. Almanya’da konut fiyatları yılın ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 9,9 gerileyerek, 2000’den beri en sert düşüşünü kaydetti. Berlin, Hamburg, Münih, Köln, Frankfurt Stuttgart ve Düsseldorf şehirlerinde daire fiyatlarının yüzde 9,8, bahçeli ev fiyatlarının ise yüzde 12,6 düştüğü belirtiliyor. Almanya’da hem inşaat maliyetlerinin hem de faiz oranlarının artırması nedeniyle 2023’ün ilk yarısında apartman inşaat izinlerinde de yüzde 27’lik bir düşüş olmuştu.
