İsrail’in abluka altında tuttuğu Gazze’ye yönelik saldırıları ve bölgede büyük bir yıkıma yol açması, başta BM olmak üzere uluslararası kuruluşlardan tepki görürken, sivillerin yaşam hakkına yönelik çağrılar karşılık bulmuyor. Özellikle hastaneler ve diğer sivil alanlara yönelik saldırılar, zaten son derece kötü olan durumu trajediye çeviriyor. İsrail’in saldırılarına ilişkin olarak ABD ve AB yetkililerinin söylemlerinde görülen yumuşama esasında savaşın başka ülkeleri de içine çekerek daha geniş bir bölgeye yayılacağına dair endişeleri bir miktar azaltmıştı. Önce ABD Başkanı Joe Biden, ardından da AB yetkililerinin açıklamaları savaşın en azından şu an için daha tehlikeli bir hal almayacağı izlenimi oluşturmuştu. İsrail’in Gazze’yi işgal etmesinin büyük hata olacağını belirten Biden, Gazze’de savaş kurallarına uyulacağına inandığını söyledi. Biden, İsrail’in Gazze’yi işgalini destekleyip desteklemediği yönündeki soruyu “Bunun büyük bir hata olacağını düşünüyorum. Bana göre, Gazze’de olanlar aşırılıkçı Hamas’la ilgili. Tüm Filistin halkını temsil etmiyor. İsrail’in Gazze’yi işgal etmesi hata olur. Ama girip Hizbullah ve Hamas gibi aşırılıkçıları yok etmesi gerekiyor” şeklinde yanıtladı. Gazze’den sivilleri çıkarmak için insani koridor oluşturulmasını desteklediğini de belirten Biden, Illinois’de bir çocuğun Müslüman kimliği nedeniyle öldürülmesine de tepki gösterdi. Dışişleri Bakanı Antony Blinken de, Mısır ile Gazze arasındaki Refah Sınır Kapısı’nın tekrar açılacağını söyledi.
AB ülkelerinden ortak açıklama
Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, Gazze’ye insani yardım sağlamanın önemini ve iki devletli çözüm temelinde barış sürecine bağlılığını vurguladı. AB Konseyinden yapılan yazılı açıklamada, AB ülkelerinin liderlerinin Orta Doğu’daki durumla ilgili ortak bir açıklamaya imza attığı bildirildi. AB’nin İsrail’e yönelik “terör saldırılarını” kınadığı belirtilen açıklamada, “Bu tür şiddetli ve ayrım gözetmeyen saldırılar karşısında İsrail’in insani hukuk ve uluslararası hukuka uygun olarak kendisini savunma hakkını güçlü şekilde vurguluyoruz. Uluslararası insani hukuk uyarınca tüm sivillerin her zaman korunmasını sağlamanın önemini yineliyoruz” denildi.
İsrail, BM ve diğer uluslararası kuruluşların uyarı ve tepkilerine rağmen Gazze’ye yönelik saldırılarını sürdürürken bölgedeki hastanelere tahliye baskılarının ve saldırılarının yanı sıra su, elektrik, gıda ve diğer temel ihtiyaçlarda kesintilerine devam ediyor. Filistinli gruplar ile İsrail arasındaki çatışmalar sürerken İsrail, Gazze’ye yönelik saldırılarının şiddetini artırıyor.
Saldırılarında ayrım gözetmeyen ve sivilleri de hedef alan İsrail savaş uçakları, bölgedeki hastaneleri bombalıyor, birçok hastanenin tahliye edilmesi için de baskı yapıyor. İsrail’in doktorlar, hastane çalışanları ve hastaların hayatını riske attığı tahliye talebi, başta Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) olmak üzere uluslararası camiadan tepki gördü. BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Sözcüsü Ravina Shamdasani, İsrail’in Gazze’deki el-Avde Hastanesi’nin boşaltılması talebine ilişkin, “Uluslararası insancıl hukuk, çatışmanın tarafl arının, diğer sorumluluklarının yanı sıra yaralı ve hastaların ayrım yapılmaksızın gözetim altına alınması ve bakılması ilkesini uygulamasını gerektiriyor. Uluslararası insani hukuk uyarınca tıbbi tesislere, sağlık personeline, yaralı ve hastalara yönelik saldırılar yasaktır” değerlendirmesinde bulundu. Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF), İsrail’in, Gazze’deki el-Avde Hastanesi’nin tahliyesi için süre vermesini eleştirerek “Çalışanlarımız, hastaların tedavisine devam ediyor. Gazze’de ayrım yapmaksızın kan dökülmeye devam edilmesini ve sağlık hizmetlerine yönelik saldırıları kesin bir dille kınıyoruz” ifadelerini kullandı.
İsrail ordusunun düzenlediği hava saldırılarında ayrım gözetilmemesi ve sivillerin de hedef olması, başta BM olmak üzere diğer uluslararası kuruluşlar tarafından tepkiyle karşılanıyor.
BM: Uçurumun eşiğindeyiz
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, İsrail’e operasyonlarını uluslararası insani hukuk çerçevesinde gerçekleştirmesi çağrısında bulunarak “Orta Doğu’da uçurumun eşiğindeyiz” ifadesini kullandı. Guterres İsrail’e Gazze’ye insani yardım erişimi sağlaması, Hamas’a da rehineleri serbest bırakma çağrısı yaptı. UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini ise “Gazze’de artık insani yardım sağlayamadıklarını” bildirdi. Uluslararası Af Örgütü de Gazze’nin kuzeyini terk etmek isteyenlerden oluşan konvoya yönelik “güvenli rota”- da gerçekleşen saldırıya ilişkin, “Bu, Gazze’deki sivillerin gidecek güvenli hiçbir yeri olmadığının bir başka acımasız örneğidir. Gitseler de gitmeseler de öleceklerinden korkuyorlar.” açıklaması yaptı. BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardımlar Koordinatörü Martin Griff iths, Gazze’deki hastanelerde ilaçların azaldığını ve morgların taştığını belirterek “Tüm mahalleler yerle bir edilmiş durumda” açıklamasında bulundu.
İran: Savaş diğer cephelere yayılma aşamasına yaklaştı
İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan, İsrail ile Filistinli gruplar arasında yaşanan çatışmalarda siyasi çözüm için sürenin daraldığını ve savaşın diğer cephelere yayılma aşamasına yaklaştığını söyledi. İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, İsrail ile Filistinli gruplar arasında yaşanan çatışmalarda siyasi çözüm için sürenin daraldığını ve savaşın diğer cephelere yayılma aşamasına yaklaştığını söyledi. Abdullahiyan, X sosyal medya platformundan yaptığı paylaşımda Tunus, Malezya ve Pakistanlı mevkidaşları ile telefonda Filistin konusunu görüştüğünü duyurdu. İranlı Bakan, “Bugün, Tunus, Malezya ve Pakistanlı mevkidaşlarımla yaptığım görüşmede, Gazze’de Siyonistlerin işlediği cinayet ve savaş suçlarının bir an önce durdurulması ve bölgeye hızla insani yardım gönderilmesinin gerekliliği vurgulandı. Siyasi çözüm için sürenin daraldığını ve kaçınılmaz olarak savaşın diğer cephelere yayılma ihtimali aşamasına yaklaştığını belirttim” şeklinde konuştu. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani ise ülkesinin İsrail-Filistin çatışmasına müdahale edeceğine yönelik iddiaları reddetti. Tesnim ABD medyasında yer alan “saldırıların devam etmesi durumunda İran müdahale edecek” iddialarına yönelik soru üzerine Kenani, “Biz bu tür açıklamaları (iddiaları) önemsemiyoruz. Gerçek şu ki, Filistin direniş güçlerinin, siyonistlerin süregelen insanlık suçlarına verdikleri karşılıktır. Bu tür uydurma projeler, ABD’nin sorgulamaksızın Gazze halkına saldıran siyonistlere verdiği desteği dünya kamuoyuna izah etme çabasından ibarettir” dedi. İran’ın 14 Ekim’de Birleşmiş Milletler (BM) aracılığıyla İsrail’e “saldırıları durdurmazsan müdahale ederiz” mesajı gönderdiği öne sürülmüştü. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu da Meclisin yeni dönem açılış töreninde yaptığı konuşmada, İran ve Lübnan Hizbullahı’na uyarı yaparak “İrademizi sınamayın. Bedeli çok ağır olur” şeklinde konuştu.
Binlerce Filistinli Refah Sınır Kapısı’nda bekliyor
İsrail Gazze’de geçici ateşkes haberini yalanladı
Kuşatma altındaki Gazze Şeridi’nin güneyinden yabancıların çıkışını ve yardımların bölgeye girişini sağlayacak bir ateşkes anlaşması için diplomatik girişimler başarısız oldu. Mısırlı iki güvenlik kaynağı İsrail’in Gazze’nin güneyine yönelik bombardımanı durdurmayı kabul ettiğini ve yabancı vatandaşların çıkışı için Mısır kontrolündeki Refah sınır kapısının yeniden açılmasının beklendiğini belirtmişti. Ancak İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun makamından yapılan açıklamada, “Şu anda Gazze’de yabancıların çıkması karşılığında ateşkes ve insani yardım söz konusu değil” denildi. İsrail ordusunun baş sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari de Gazze’de ateşkese dair bir planın olmadığını açıkladı. İsrail’in kontrolünde olmayan tek sınır kapısı olan Refah sınır kapısındaki durum hâlâ belirsiz. İsrail ordusu ve ABD’nin İsrail büyükelçiliği konuyla ilgili açıklama yapmazken, Hamas yetkilileri de ateşkes ilan edildiğini doğrulamadılar. Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e düzenledikleri ve 1,300 kişinin öldürüldüğü eş zamanlı saldırılardan bu yana İsrail’in yoğun bombardımanı altında olan Gazze Şeridi’ne yardım ulaştırılması için yoğun diplomatik çalışmalar yürütülüyor. Bölgeyi ablukaya alan İsrail, Hamas’ı bitirmek hedefiyle kara harekâtı düzenlemeye hazırlanıyor. Gazzeli yetkililer İsrail’in düzenlediği saldırılarda şu ana kadar dörtte biri çocuk olmak üzere en az 2,750 kişinin öldüğünü ve yaklaşık 10,000 kişinin de yaralandığını açıkladılar. 1,000 kişinin de enkaz altında kaybolduğuna inanılıyor.
Yüzlerce ton yardım bekletiliyor
Çeşitli ülkelerden gelen yüzlerce ton yardım, Gazze’ye güvenli bir şekilde ulaşması ve bazı yabancı vatandaşların Refah sınır kapısından tahliye edilmesi için bir anlaşmaya varılana kadar Mısır’da bekletiliyor. ABD, Gazze’deki vatandaşlarının bölgeden çıkabilmeleri için geçiş noktasına yaklaşmalarını istedi. ABD hükümeti, 2.3 milyon nüfuslu Gazze Şeridi’nde çifte vatandaşlığa sahip Filistinli Amerikalıların sayısının 500 ila 600 arasında olduğunu tahmin ediyor. Kremlin dış politika danışmanı Yuri Ushakov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in İsrail, İran, Suriye ve Mısır’ın liderleriyle ve Filistinli lider Mahmud Abbas ile ayrı ayrı görüştüğünü açıkladı. Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Sergei Ryabkov ise bölgedeki durumun daha akut hâle geldiğini ve kontrolden çıkma riskinin olduğunu belirterek, İsrail’in faaliyetlerini “keyfi” olarak nitelendirdi.
