Selenay YAĞCI
Ülkeler arası sınırları ortadan kaldıran e-ihracat, yüksek kâr oranı, KDV’siz ve esnek ticaret yapma imkânı gibi avantajlarıyla girişimcilere kendi işinin patronu olma imkanını sunuyor.
E-ihracata başlamadan önce doğru ürün seçimi yapmak gerekiyor. Bu seçimi yaparken Türkiye’deki veya globaldeki yazılım araçları kullanılabilir. Satış yapacağımız ülkedeki internette en çok aranan ürünler tespit edilerek doğru ürün seçimi yapılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken şey, ürünlerin sezonluk olmaması. Sürekliliği olan bir ürüne odaklanmak gerekiyor. Aynı zamanda ürün çeşitliliği de geniş tutulmalı. Bu hem tek bir sezona odaklanmayı engelliyor hem de tek bir siparişte sepetteki ürün miktarını da artırmakta etkili oluyor. Burada tamamlayıcı ürünler de devreye sokulabilir.
E-ihracat siteleri ile işe başlama yöntemi ile birlikte mağazası olan kişilerin bir arada satış yaptığı pazar yerlerinde bulunabilirsiniz. Bu yöntem daha uygun fiyatlı, daha hızlı ve daha kolaydır. Kolay bir başlangıç için Amazon, Etsy, Ebay, AliExpress gibi büyük pazarlarda satış yapabilirsiniz. Örneğin, Amazon’da daha çok kitap, oyuncak, sağlık ve bakım ürünleri ilgi görürken Etsy’de el yapımı ürünler, kişiye özel tasarımlar, vintage ve dijital sanat ürünleri tercih ediliyor. Diğer bir yöntem, web sitenizi açarak e-ihracata başlamak. Bu yöntemin size getirdiği en büyük avantaj ise prestij. Açtığınız web sitesinde tarzınızı siz belirleyecek ve ürünlerinizi dilediğiniz gibi sergileyebileceksiniz. Ancak bu yöntem göründüğü kadar kolay değil. Web sitenize müşteri çekmeli ve milyonlarca rakip arasından sıyrılmak için gerekli çalışmaları yapmalısınız. E-ihracata başlarken satış platformlarında satış yapmak daha kârlı olurken, kendi web siteniz üzerinden satış yapmak daha zorlayıcı bir süreçtir.
E-ihracatta hedef pazar seçimi
E-ihracat için temel pazar seçerken kritik sorular şunlardır:
- Sektör veya satışı yapılacak ürün grubunun hedef kitlesi/ müşterileri hangi pazardadır?
- Hangi pazarlarda/ülkelerde müşteri aramak gerekir?
- Öncelikli pazarlar/ülkeler hangileridir?
- İlk kez yapılacak e-ihracat için hangi pazar en ideal seçenektir?
- Tüm unsurların değerlendirilmesinin ardından hedef pazar neresi olmalıdır?
- E-ihracat stratejisi için en önemli adım olan hedef pazar seçimi için değerlendirilmesi gereken diğer konular şunlardır:
- Hedef pazardaki rakiplerin sayısı ve etkinlikleri, hedef pazar seçimin önemli bir maddesidir. Bir pazarda ne kadar rekabet varsa yeni bir oyuncunun tutunma şansı o kadar az olacaktır.
- Hedef pazarın büyüklüğü, potansiyel müşteri sayısına işaret eder. Pazardaki genel maliyetlerle müşteri potansiyeli arasında orantılı bir denge olmalı.
- Satışa sunulan ürün veya hizmetlerin hedef pazardaki hedef kitlenin kültürü ve ekonomik durumuna uygun olması önemli.
- Hedef pazarın siyasi yapısı, e-ihracatla ilgili yasal düzenlemeleri ve bürokratik unsurlar, hedef pazar seçiminde mutlaka değerlendirilmeli.
- Hedef pazarın demografik yapısı, hedef pazar seçimi için bir gelecek vizyonu sunabilir. Yıllık nüfus artış oranı, doğum, ölüm, evlenme ve boşanma oranları gibi demografik bilgiler, hedef pazara yapılacak yatırımların geçerliliği konusunda fikir verebilir.
- Coğrafi yapı, hedef pazar seçiminde önemli bir faktördür. Hedef pazarın iklim şartları, ulaşım imkanları, iletişim olanakları ve taşıma imkanları gibi faktörler ele alınmalı.
- Hedef pazarın sosyoekonomik yapısı, seçim için önemli veriler sağlar. Kişi başı gelir, hane başı gelir, kullanılabilir gelir ve tüketim harcamaları gibi veriler, hedef pazar seçiminde dikkate alınmalı. Hedef pazar seçiminde ayrıca; kültür yapısı, teknolojik imkanlar, siyasi ve hukuki durum gibi faktörlerin ele alınması gerekiyor.
E-ihracatta hedef pazar analizi
E-ihracata karar veren firmaların ilk adımı, hedef pazarın analiz edilmesidir. Hedef pazar analizinde şu başlıklar ele alınmalı:
- E-ihracat için sektöre veya hizmet alanına en uygun ülke veya hedef pazar araştırılmalıdır.
- Hedef pazarın e-ticaret ekosisteminde faaliyet gösteren diğer rakipler ve satış imkanları analiz edilmeli.
- Hedef pazardaki müşterilerin satın alma güçleri, e-ticaret davranışları ve ilgili sektördeki rekabet etraflıca ele alınmalı.
- Hedef pazarın e-ticaret ekosisteminde kullanılan ödeme yöntemleri, ödeme standartları ve ödeme hizmet sağlayıcıları değerlendirilmeli.
- Hedef pazarın lojistik altyapısı konusunda ayrıntılı bilgiler alınmalı, muhtemel riskler belirlenmeli.
- Hedef pazara sunulan ürün portföyü ve ürün fiyatlandırması konusunda hedef kitlenin yaklaşımları doğrultusunda bir strateji oluşturulmalıdır.
- Hedef pazarda veya hedef pazarlarda e-ticaret veya sınır ötesi e-ticaret konusundaki yasal düzenlemeler öğrenilmeli.
- Yasal konularda, bu pazarda e-ihracat yapan firmalardan veya bu alanda eğitim ve danışmanlık hizmetleri veren e-ihracat profesyonellerinden destek alınabilir.
- Hedef pazara yönelik dijital pazarlama stratejileri oluşturulmalı, bu konuda yerel dijital pazarlama şirketleri ile iş birlikleri değerlendirilmeli.
- Hedef pazarda gümrük kontrolleri, depolama, gümrükten serbest bırakma gibi süreçlerin online izlenebilirliği araştırılmalı. Bu konuda yerel firmalarla iş birlikleri değerlendirilmelidir.
- Hedef pazarda ürün teslimat yöntemleri konusunda çalışmalar yapılmalı. Bu konuda hedef pazardaki müşterilerin teslimat tercihleri göz önüne alınmalı. Hedef pazarda alternatif teslimat olanakları sunabilen lojistik firmaları ile iş birlikleri değerlendirilmeli.
- Hedef pazarda müşteri hizmetleri konusunda özel yatırımlar ve/veya iş birlikleri değerlendirilmeli.
E-ihracat yapılacak sitede olması gerekenler
E-ihracat için kurulacak web sitesinde bazı temel özellikler bulunmalıdır. E-ihracat web sitesinde olması gerekenler şunlardır:
- Çoklu dil altyapısı: E-ihracat yapılacak sitenin çoklu dil altyapısı, ürünleri farklı dillerde sunmaya imkan verir.
- Çoklu para birimi: Siteye farklı ülkelerin farklı para birimleri tanımlanmalıdır. Böylece ürünler farklı para birimleri ile satılabilir.
- Çok uluslu yönetim: E-ihracat sitesi, birçok ülkeden farklı yöneticiler atamaya izin vermelidir. Her yönetici, yönetim panelini kendi dilinde kullanabilmeli.
- SEO: Arama Motoru Optimizasyonu (SEO), herhangi bir sitenin trafik alabilmesi için önceliklidir. E-ihracat siteleri için de olmazsa olmazdır. Ülkeye özgü SEO etiket sistemi ile ürünlerin arama hacimleri etiketlenmeli.
- İçerik yönetimi paneli: Ürün bilgileri ve ürün açıklama sayfaları, blog makaleleri, iade şartları ve ürün kullanım bilgileri gibi içeriklerin kaydedilmesi, düzenlenmesi ve güncellenmesi için içerik yönetim paneli oldukça önemlidir.
- Ürün yönetimi paneli: Ürün eklemek için kullanılan paneldir. Her kategoriye uygun ürün ekleme yapılabilir.
- Ziyaretçi tanıma: Lokasyon bazlı ziyaretçi tanıma sistemi ile tasarlanan e-ihracat sitesi, farklı ülkelerden ziyaretçilerin diline ve para birimine göre uyarlanmış şekilde otomatik olarak açılacaktır.
- Fiyat tanımlama: Lokasyon bazlı fiyat tanımlama altyapısı, ürün fiyatlandırmalarını ilgili ülkelerin para birimine uygun biçimde otomatik olarak yapar.
- Kargo entegrasyonları: Sitenin hedef pazardaki kargo şirketleri entegrasyonunu sağlayan uygulamalar.
- Filtreleme: Ürünlerin farklı özelliklerine göre filtreleme seçeneği sunulmalıdır.
- Ürün karşılaştırma: Müşterilerin ürünleri özelliklerine göre karşılaştırma yapmasını imkan tanınmalı.
- Mobil uyumluluk: E-ihracat sitesi, iOS, Android ve Windows Mobile işletim sistemlerini kullanan mobil cihazlarla uyumlu olmalı.
- SSL sertifikası: Ödeme yöntemlerinin güvenliği için SSL sertifikası büyük önem taşımaktadır.
Z kuşağı, e-ticarette arama motorları yerine sosyal medyayı kullanıyor
Küresel ticaretteki payını her geçen yıl artıran ve 2022’de de büyümesini sürdüren e-ticaret için 2023 ve takip eden yılların nasıl geçeceği merak konusu oldu. E-ticaret çözümleri sağlayıcısı Shopify tarafından yayımlanan trend raporunda 2022’nin e-ticaretin baş döndürücü büyüme hızının istikrar kazandığı bir yıl olduğu belirtildi. Raporda 2023’teki e-ticaret büyümesinin pandemi öncesine göre yüzde 5 daha yüksek olacağı ve sonraki yıllarda istikrar kazanacağı tahmin edildi. Courself.co CEO’su ve Shopify’ın Türkiye’den seçtiği ilk e-ticaret koçu Raif Kamacı, 2023 e-ticaret trendlerini değerlendirdi. Salgın döneminde e-ticaret hacimlerinde görülen artışın sektördeki inovasyon ve teknolojinin benimsenmesini en az 5 yıl hızlandırdığına dikkat çeken Raif Kamacı, “Bu kadar dinamik bir pazarda rekabet her geçen yıl zorlaşıyor. Bu duruma rağmen her yıl yeni fırsatlarla geliyor ve doğru nişi bulup, doğru bir yöntemle pazara giren herkesin başarı şansı yüksek” dedi. Raif Kamacı, şu önerilerde bulundu:
- Sağlıklı büyüyen e-ticaret pazarı, sektördeki rekabeti de artırıyor ve tüketici sadakatini kazanmak giderek zorlaşıyor. Satılan üründen bağımsız olarak, tüm e-ticaret profesyonellerinin kolaylık, teslimat hızı, düşük fiyatlar, güncel kampanyalar gibi müşteri deneyimini iyileştiren ayrıntılara özen göstermesi gerekiyor.
- Platform deneyiminden ürün fotoğrafl arına, satış sonrası hizmetlerden aynı gün teslimata, iade politikalarından dijital reklamlara tüm süreçleri müşteri deneyimini önceleyerek tasarlayan girişimciler, rekabette öne geçme şansı yakalayabiliyor.
- Tüm bu aşamalar büyük bütçeler gerektiriyor gibi görünse de e-ticarete sermayesiz ya da düşük sermayeyle de başlamak mümkün. Özellikle stoksuz e-ticaret gibi modeller neredeyse hiçbir masraf yapmadan e-ticaret yapmanın yolunu sunuyor.
- Z kuşağı artık markalara ulaşmak için arama motorları yerine sosyal medyayı kullanıyor. Sosyal medya üzerinden gerçekleştirilen e-ticaret satışlarının önümüzdeki yıl 1 trilyon eşiğini aşacağı ve bu kırılımın 2025’e kadar 2 trilyon dolarlık bir pazar haline geleceği öngörülüyor.
