Selenay YAĞCI
Enflasyonun ve döviz kurunun etkisiyle artan otel fiyatları yerli turistin tercihlerini etkiledi. Yerli turistin yurtiçi tatil harcamaları düşerken, yurtdışı seyahat tercihi yüzde 99 arttı. Antalya’da 5 gecelik otel fiyatına Mısır’a ya da Yunanistan’da 5 günlük uçak dahil tur satın alınabiliyor olması yerli turistin tercih sebeplerinden biri oldu. Temmuz ve ağustos aylarında fiyat makası açılıyor. Yaz tatili planı yapan yerli turistin Mısır ve Yunanistan otellerine olan talebi de yüzde 30 arttı. Turizmciler özellikle Mısır’da vize sorununun çözülmesiyle talep patlaması yaşandığını belirtiyor. Öte yandan pandemiden bu yana en yüksek yurtdışı talebi yaşanıyor. Turizmciler, Mısır’ın Türkiye ile rekabete hızlı başladığını belirterek, turist çekmek için fiyatları indirdiğini kaydediyor.
Turizm gideri yüzde 110,5 arttı
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre bu yılın ilk çeyreğinde yurtdışı çıkış yapan vatandaş sayısı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 99 artarak 2 milyon 69 bin 229 kişi oldu. Yurt içinde ikamet edip başka ülkeleri ziyaret eden vatandaşların harcamalarından oluşan turizm gideri, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 110,5 artarak 1 milyar 400 milyon 108 bin dolar oldu. Bunun 1 milyar 149 milyon 53 bin dolarını kişisel, 251 milyon 55 bin dolarını ise paket tur harcamaları oluşturdu. Geçen yıl ilk çeyrekte yurtiçi seyahat başına ortalama harcama yüzde 97 artarken, bu yıl ilk çeyrekte yurtdışı harcama geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 5 arttı.
Tatilsepeti Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Karayal, hem pandeminin etkisiyle ertelenen talepler hem de uzun süredir iniş çıkışlar yaşamayan kur seviyesi sebebiyle yurtdışı seyahatlerinin 2022 yılı birinci çeyreğine göre yüzde 99 arttığını belirterek, seyahatlerde en çok tercih edilen destinasyonların ise Balkanlar, Karadağ Budva, Mısır, İtalya ve Yunanistan olduğunu ekledi. Karayal, bu çeyrekte çıkış yapan vatandaşların gecelik ortalama harcamasının 84 dolar, kişi başına harcamanın ise 677 dolar olduğunu ifade etti.
Özellikle bayram döneminde yurtdışı turlarda yükseliş olduğunu dile getiren Prontotour Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran, “Bu bayram döneminde yüzde 50’lik bir yükseliş oldu. Mısır, hem ucuz hem de vize kolaylığı nedeniyle tercih sebebi. Mısır turlarına ilgi artıyor. Vize sorununun kalkmasıyla talep patlaması oldu. Vatandaşlar, Antalya’da Rixos’a verilen parayla aynı şekilde uçak dahil Mısır’da Rixos konaklamalı tura gidebiliyor” ifadelerini kullandı. Fiyatıyla da doğru orantılı olarak daha ulaşılabilir olduğu için Yunan Adası ve Mısır turlarının ilgi gördüğünü kaydeden Etstur Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Suat Özbek, “Mevsim itibariyle baharda Mısır, Dubai ilgi görüyor” dedi.
“Baskılanan döviz kârlılık makasını iyice daralttı”
Türkiye’deki konaklama sektöründeki enflasyonun, açıklanmış enflasyondan daha yüksek olduğunu vurgulayan Tur Operatörleri Platformu Başkanı Cem Polatoğlu, Türkiye’de oda fiyatları yüzde 100’ün üzerinde arttı. Yurtdışı seyahatlerde döviz bazında fiyat artışları yüzde 10-15’ler seviyelerinde kaldı. Dolayısıyla fiyat daha uygun hale geldi. Yurtdışında tatil yapmak Türkiye’de tatil yapmaya göre şu an için geçen yıla göre daha kolay hale geldi” dedi.
Otellerin gıda, enerji ve personel giderlerindeki maliyetleri artarken, baskılanan döviz, kârlılıklarındaki makası iyice daralttı. Koşullara göre fiyatlarını revize etmeye başlayan resort oteller, ana pazarlarda fiyat avantajını kaybetmeye başladı. Rusya Tur Operatörleri Birliği, Rus turistlerin 184 dolarlık fark nedeniyle Türkiye yerine Mısır’ı tercih etmeye başlaması nedeniyle uyarılarda bulundu. Mısır’ın son iki yıldır Türkiye ile rekabet edebilmek için fiyatları düşük tuttuğunu söyleyen Alanya Turistik İşletmeciler Derneği Başkanı Burhan Sili, “Sadece Türk turistlerin değil özellikle Rus turistlerin de Antalya yerine tercih ettiğini duyuyoruz. Fakat turistlerin Mısır’daki otellerin, Türk otellerinden daha alt seviyede olduğu gerçeğine hazırlanması gerekiyor” yorumunda bulundu.
Yurtiçinde en çok tanıdıkta kalınıyor
2022’de yurtiçi seyahate çıkan kişi sayısı azalırken seyahat için ödenen para arttı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı “Hanehalkı Yurtiçi Turizm Araştırması”na göre, 2022’de toplam seyahat sayısı bir önceki yıla göre yüzde 0,8 azalarak 52 milyon 327 bin, toplam geceleme sayısı bir önceki yıla göre yüzde 7 azalarak 426 milyon 579 bin oldu. Bu yıl, yurt içindeki seyahatlerde yapılan toplam seyahat harcamaları geçen yıla göre yüzde 96,7 artarak 114 milyar 317 milyon 183 bin TL oldu. Bu harcamaların yüzde 90,6’sını 103 milyar 543 milyon 55 bin TL ile kişisel harcamalar, yüzde 9,4’ünü ise 10 milyar 774 milyon 129 bin TL ile paket tur harcamaları oluşturdu. Seyahat başına ortalama harcama ise 2.185 TL oldu. Seyahate çıkış amaçları yıllık olarak değerlendirildiğinde, yüzde 59,4 ile yakınları ziyaret birinci sırada yer alırken, ikinci sırada yüzde 23,1 ile gezi, eğlence oldu. Seyahate çıkanlar 288 milyon 905 bin geceleme sayısıyla en çok “arkadaş, akraba evinde” konakladı. Bunu 73 milyon 478 bin gecelemeyle ‘kendi evi’, 34 milyon 588 bin geceleme sayısı ile “otel” takip etti.
