Eray ŞEN
Hasat öncesi buğdayda en az 10 lira fiyat bekleyen Çukurova çiftçisi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı kilo başına 8.25 artı 1 lira primi ‘iyi’ buldu. Geçen yıl 6.45 artı 1 lira olan fiyatta, primin değişmemesi ‘burukluk’ yaratırken, geçen yılki gibi sadece TMO’ya ürün verenlere değil, ÇKS’ye kayıtlı bütün çiftçilere prim verilecek olması ise ‘sevindirdi’.
Bu yıl ekim alanlarının azaldığı ancak verimin yükseldiği bölgede buğday hasadının sonuna gelindi. Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, buğday sezonunu EKONOMİ’ye değerlendirdi. ‘Biz aslında 10 lira bekliyorduk” diyen Doğan, şöyle devam etti: “Buğday fiyatları piyasada şu anda 6.5 – 7 bandındaydı. Rusya – Ukrayna savaşı nedeniyle Tahıl Koridoru açıldığından bütün sanayicilerin depolarında ithal buğday var. Adana’daki buğdaya diğer illerden tüccar gelip alıcı olmadı. Cumhurbaşkanının bu fiyatı açıklamasıyla en azından lisanslı depolara ve TMO’ya buğday gidecek. Bu arada, geçen yıl 1 lira prim sadece TMO’ya ürün dökenlere veriliyordu. TMO da az urun aldığı için çiftçilerimizin çoğu mağdur olmuştu. Bu yıl ise Çiftçi Kayıt Sistemi’nde (ÇKS) olan herkese verileceği açıklandı. Geçen yıl yaşanan mağduriyet bu sene giderildi. Bu da işin sevindirici yönü.” Adana ovasında buğday hasadının bitme aşamasında olduğunu kaydeden Doğan, şunları kaydetti:
“Diğer illerde ve Adana’nın kuzey kesimlerinde hasat devam ediyor. Ovada verim dekar başına 650-700 kilo bandında, bazı yerlerde 500 kilo. Kıraç bölgelerde ise verim 80 – 300 kilo arasında değişiyor. Bu sene 1 milyon 400 bin dekar alanda buğday ekildi. Toplam 650 – 700 bin ton bekliyorduk ama verim düşük olduğu için 600 bin tonu biraz geçer diye düşünüyoruz. Geçen yıl ekim alanı daha fazlaydı, verim daha düşüktü, çünkü martta don olayı yaşanmıştı. Ekim alanı her geçen yıl azalıyor. Alternatif ürünler çoğalıyor, sert çekirdekli meyveler, narenciye, sera ürünleri daha çok ekiliyor. Her eken ürün buğday ve pamuk ekim alanlarından çalıyor.
“Açıklanan fiyat, üretimde sürekliliği sağlar”
Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru da 8.25 alım fiyatı artı 1 lira destekleme primini ‘olumlu’ bulduklarını belirterek, “Son yağan bahar yağmurları ile verimdeki artış beklentisiyle açıklanan fiyat, buğday üretim sürekliliği ve gelecek yıl çiftçinin ekim tercihi açısından da önemlidir” ifadesini kullandı.
“Üretim maliyeti 8 bin lirayı geçti”
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Adana Milletvekili, TBMM Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ayhan Barut, buğday üretim maliyetinin tonda 8 bin lirayı geçtiğine dikkat çekerek «Bu karar acilen revize edilip düzeltilmelidir. Buğday fiyatı en az 10 lira olmalı, artı 1 lira prim tüm üreticilere verilmelidir” yorumunu yaptı.
“Bu fiyat çiftçiyi ekime teşvik edecek”
KONYA – 2023 yılı buğday fiyatının çitçiyi buğday ekimine daha çok teşvik edeceğini belirten Orta Anadolu Un Sanayicileri Derneği Başkanı Hüseyin Emre Tekbaş, sürdürülebilir bir piyasa için en iyi fiyatın belirlendiğini söyledi. Dünyada tahıl koridoru ve artan rekolteyle birlikte fiyatların önemli oranda düştüğünü, Türkiye’de de iyi bir rekoltenin beklendiğini belirten Tekbaş, bu ortamda açıklanan fiyatla beraber hem çiftçinin korunduğunu hem de nihai tüketicinin gözetildiğini söyledi. Bu sezon Konya’nın buğday rekoltesinin 2 milyon tonu, arpa rekoltesinin de 1 milyon tonu aşacağının tahmin edildiğini söyleyen Tekbaş, “Bereketli bir sezon yaşayacağız inşallah. Bu bereketli sezonda çitçimizin kar etmesi ve seneye de buğday ekimine yönelmesi değerli. Hammaddesi buğday olan un, makarna, irmik gibi gıda ürünlerinin tüketiciye uygun şekilde arzı önemli. Dünyada buğday fiyatlarının önemli ölçüde düşmesine rağmen açıklanan hububat müdahil alım fiyatları üretici, sanayici ve tüketici için olumlu olmuş, piyasanın beklentileri karşılanmıştır” dedi.
