Osman KILIÇ
İhracatta liderlik koltuğuna oturan kimya sektörü ‘üretim sancısı’ çekiyor. Gerek Avrupa pazarındaki durgunluk gerekse iç pazardaki daralma, kimya sanayinde kapasitelerin yüzde 80’lerden 60’lara kadar gerilemesine neden oldu. Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği (TKSD) Başkanı Haluk Erceber’in verdiği bilgiye göre; kapasite azaltan bazı fabrikalar çalışanlarına zorunlu yıllık izin kullandırıyor. Sektör, Avrupa pazarının canlanmaya başlayacağını düşündüğü nisan ayını bekliyor.
Kimya sanayinde üretimlerin ağustos ayından bu yana önemli düşüşler gösterdiğini kaydeden Erceber, “Hem iç pazar için üretim yapanlar, hem de ihracata çalışanlarda durum aynı” ifadesini kullandı. İç piyasanın normal şartlarda kapasite kullanımının yüzde 80’lerde olduğu bilgisini paylaşan Erceber, ancak kapasitenin ortalama yüzde 55-60’lara kadar gerilediğini söyledi. Bu arada TCMB verilerine göre imalat sanayi genelinde kapasite kullanımı yüzde 76 seviyelerinde seyrediyor.
“Üretimdeki açık sadece ihracatla kapanmaz”
Kimya sektörü 2022 ihracatını, 2021 yılına göre yüzde 32 artırarak, 33,5 milyar dolara taşıdı. Ancak, petrol dışarıda tutulduğunda ihracatta yüzde 30 civarında düşüş söz konusu. İhracat performansına ilişkin Avrupa etkisini değerlendiren Erceber, ihracatın 15 milyar dolarının Avrupa pazarı kaynaklı olduğunu belirterek, “Avrupa’da yüksek enerji kullanan firmalar, enerji tasarrufu nedeniyle hız kesmiş durumlar” diye konuştu.
İhracattaki açılmanın en erken nisan ayı gibi başlayacağını ifade eden Erceber, “Zaten Avrupa kıştan çıkmış olacak. Olumsuz bir durum yaşanmazsa üretim çarklarımız nisan ayı gibi hızlanmaya başlayacaktır” ifadelerine yer verdi.
İhracatta 2022 performansının sürdürülmesi durumunda Türkiye’deki kimya sanayinin canlanacağını kaydeden Erceber, “Ama üretimdeki bu açık sadece ihracatla kapanmaz. Nereden baksak içeride dönen 50 milyar dolarlık bir ticaret hacmi var” diyerek iç pazarın önemine dikkat çekti.
“İşveren maliyeti zorlayacak”
Yeni asgari ücret ve EYT düzenlemesine değinen TKSD Başkanı Haluk Erceber, kimya üretimi yapan firmaların şu an için önünü görmekte zorlandığını, talep edilen ücretlerin firmaları daha da zorlayacağını vurguladı. Maliyetlerin düşürülmesi açısından bir ara üzerinde çalışılan ‘kümelenme’ projesine de işaret eden Erceber, “Kümelenme modeli yapılmış olsaydı firmalar birçok alanda avantaj yakalayabilirlerdi” dedi.
