Ali ŞAHİN / Esra ÖZARFAT
Hâlihazırdaki projeler ile 2022’yi oldukça yoğun geçiren Bursa’daki kalıp firmaları otomotiv sektöründeki proje değişimleri ile bir dinlenme dönemine girecek. 2023 yılının ilk yarısını da tam kapasite ile geçirecek firmalar 2023’ün ikinci çeyreği ile birlikte yeni projeler için hazırlık sürecine girecek. Ford Otosan tarafında iki projenin yanı sıra Togg’un SUV modeli başta olmak üzere diğer birçok otomotiv üreticisinin sonlandıracağı projelerin yerini yılsonu itibarıyla 2025-2026 ile modelleri alacak. Sanayi cephesinde üretim devam ederken yeni modeller içinde hazırlıklar başladı. Piyasanın kurallarının değiştiğini belirten üreticiler geçiş süreci için destek istedi.
“Amortisman oranı yükseltilmeli”
Türkiye’deki kalıpçılığın toplam cirosunun 2,5 milyar dolar olduğunu belirten Ulusal Kalıp Üreticileri Birliği (UKUB) Başkanı Şahan Eçin, “Türkiye küresel pazarda yerini korumaya ve artırmaya çalışıyor. Rekabetçilik gücünü arttırmamız için kullanmış olduğumuz makina ve teçhizatlarının güncel teknolojide olması, kurumsal anlamda nitelikli personel istihdamının yeterli ve donanımlı kişiler ile olması gerekli. Bu noktada kalıp üreticilerimize özel olarak uygulanan amortisman oranının %100 den %250’ye çıkartılması veya vergi teşvik/indirimler ile desteklenmeli. Kısaca kredi şeklinde temin edebileceğimiz paraya ulaşımın kolay ve geri ödemelerin makul seviyede olması gerekli. Kalıpçılık OSB konusunda uygun fiyat ve ödeme şartlarına göre yer tahsisi konusunda destek bekliyoruz” dedi.
“İşletme sermayesi ihtiyacı arttı”
Cip krizi dolayısıyla otomotiv sektöründeki yavaşlamanın devam ettiğinin altını çizen Ermetal Şirketler Grubu CEO’su Yesari Süalp “Piyasada ticaretin kuralları değişiyor ama biz bunu ana üreticilere yansıtamıyoruz. Sürdürülebilirlik için finansman desteği gerekli olsa da o kısımda da problemler var. Son iki yılda değişen ekonomik koşullar, yüksek enfl asyon, emtia ve enerji fiyatlarındaki yükselişler işletme sermayesi ihtiyacını arttırdı. Ancak buna karşılık finansmana erişimin zorlaşması işletmeleri olumsuz etkiliyor. EYT’nin de firmalara getirdiği genel bir yük olacak. EYT’nin kıdem tazminatı kadar işgücü kaybına yapacağı etki de önemli bir konu. Sorunun çözümüne yönelik somut adımlar bekliyoruz” dedi.
“Destekleme gerekli”
Yeni projeler öncesi seri imalatta dönemsel sorunlar yaşanabileceğini ancak çelik ve kalıp sektöründe bunun az hissedileceğini belirten Alseko Group Direktörü Halil Koç, “TOFAŞ, Ford, Renault ve Togg’un yeni modelleri ile ilgili projeler var. Beklentilerimiz kötü değil ama bu süreçte hem devletin hem de bankaların bizi desteklemesi ister istemez gerekecek. Bununla birlikte piyasadaki soru işaretlerinin de giderilmesi lazım. 2023 hedefimiz var ve sonraki 3 yıl için de projeksiyonumuz bu yönde. Temkinli bir biçimde piyasadaki bilinmezliklerin de farkında olarak hareket edeceğiz” ifadelerini kullandı.
“Gelecek 10 yıl parlak görünüyor”
Sektörde son 2 yıldır önemli bir yoğunluk yaşandığını söyleyen TKare Mühendislik Genel Müdürü Murathan Toktaş, “Bu yıl yine yoğun geçecektir. 2024’ün başında bir durağanlık olsa da Togg’un sedan ve X-Coupe modelleri için çalışmaların başlaması, Ford’un son çeyrekte başlatacağı bir proje ile birlikte Habaş’ın yapmayı planladığı yerli otomobil sektöre hareket getirecektir. Otomotiv anlamında ülkemiz adına gelecek 10 yılın çok parlak olduğunu söyleyebilirim” ifadelerini kullandı.
“Rekabet avantajı sağlanmalı”
Pikosan Genel Müdürü Tekin Düvencioğlu, belli başlı bilinmezlikler konuşulsa da 2023 yılı yeni projelerle otomotiv ve kalıpçılık için iyi bir yıl olacağını söyledi. Düvencioğlu, “Mevcut projeler zaten birçok kalıpçının kapasitesini doldurdu. Boşalan kapasiteler için yeni projeler geliyor. Kalıpçılar Avrupalı müşteriler ve Togg’un Sedan model için çalışacak. Kalıp sektörüne olumlu yansımaları olacak. Pandemi sonrası Avrupa’dan Türkiye’ye önemli miktarda proje gelişi var. Kalıpçılık sektörünün Uzak Doğulu üreticilerle rekabet edebilmesi için devletimiz tarafından bazı vergi avantajları sağlanması durumunda sektör daha fazla ivme kazanacaktır” diye konuştu.
