Talip ÖZTÜRK
Deprem felaketinden etkilenen 11 ilden biri olan Gaziantep, deprem öncesine dönemedi. Nurdağı ve İslahiye ilçelerinde büyük yıkımın yaşandığı Gaziantep’te yaklaşık 70 bin esnaf depremden etkilendi. Deprem öncesi yüzde 100 kapasiteyle çalışan esnaf, bugün yüzde 30-40 kapasiteyle çalıştığını dile getiriyor. Sektör temsilcilerine göre ciddi zarar yaşayan esnafın yarını görebilmesi için destek verilmesi şart. EKONOMİ’ye konuşan sektör temsilcileri, belirsizlikten yakınarak, “Ya destek verin ya da vermeyeceğiz deyin, önümüzü görelim, başımızın çaresine bakalım” dedi. Esnaf, OHAL bölgesinde yer alan Gaziantep’in, OHAL kapsamından verilen desteklerden faydalanamamasından şikayetçi. En önemli destek Kısa Çalışma Ödeneği ama kent merkezindeki hiçbir işletme bundan faydalanamıyor. Sadece Nurdağı ve İslahiye ilçeleri bu destekten yararlanıyor ancak bu bölgelerde de ayakta kalan işletme sayısı oldukça az.
“Pandemiden daha ağır şartlar içerisindeyiz”
Gaziantep Esnaf Ve Sanatkarlar Odaları Birliği (GESOB) Başkanı İsmet Özcan, esnaf özelinde zararın boyutunun çok yüksek olduğunu belirtti. Şu an en büyük sorunlarının belirsizlik olduğunu söyleyen Özcan, “Bir diğer büyük rahatsızlığımız da sanki Gaziantep depremi yaşamamış gibi davranılması. Merkezde çok şükür yıkım çok fazla değildi ama haftalarca işyerlerimize giremedik. Tüm esnafın ürünü içeride bozuldu. Kimse bunu sormadı. Devlet yardım yapacak mı yapmayacak mı hiç bilmiyoruz. Esnafa kefaletle 250 bin lira ek limit verilecek dediler ama şu an esnafın teminat gösterecek hiçbir şeyi yok. Nurdağı ve İslahiye’de zaten bir tane sağlam yapı yok. Devletten en azından ne yapacaksa söylemesini bekliyorum. Olmayacaksa da söylesinler. Şu an tüm işletmeler yüzde 30-40 kapasiteyle çalışıyor. Bu da kurtarmıyor. Hizmet sektörü çok fazla etkilendi. Herkes bir şey kaybetti ama en çok esnaf kaybetti. Pandemiden daha ağır şartlar içerisindeyiz. OHAL bölgesi olmanın her türlü zahmetini çekiyoruz ama imkanlarından faydalanamıyoruz. Herkes zararına çalışıyor” diye konuştu.
“6 ay sonra ne yapacağız?”
Depremden en büyük zararı hizmet sektörünün aldığını söyleyen Gaziantep Lokantacılar, Kebapçılar, Baklavacılar, Tatlıcılar, Pastacılar Odası Başkanı Abdulkadir Katmerci ise, elektrik kesintilerinin yaşandığı bir aylık sürede işletmelerin elindeki ürünlerin bozulduğunu ve çöpe gittiğini kaydetti. Katmerci, “Depremin ilk gününden itibaren şehrin tüm yükünü küçük esnaflar yani KOBİ’ler olarak bizler göğüsledik ve bundan da şeref duyduk ama yaralarımızı sarma aşamasında hükümetimiz tarafından desteklenmeyi ve cesaretlendirilmeyi talep ediyoruz. İş yerlerimiz kapalı olduğu halde kiralarımızı ödedik. SGK, BAĞ-KUR primleri ve vergilerimiz silinmedi altı ay ötelenerek bizi bekleyen bir sorun yumağına dönüşüyor” dedi.
Küçük esnafın daha fazla mağdur olmaması için işletme başına bir seferlik de olsa en az 15-25 bin lira arası maddi bir destek verilmesini isteyen Abdulkadir Katmerci, “Birçok işletmede çalışan personel farklı illere gitti. Mücbir sebepten dolayı işten çıkaramıyorsun. SGK’sını ödemeye devam ediyorsun. Gidip gelmeyenlerin sayısı çok fazla. Gaziantep şu an için deprem bölgesinden ayrı tutuluyor. Nurdağı ve İslahiye sadece deprem bölgesi olarak geçiyor. Yıkıntı çok fazla olmasa da ticari olarak çöküntü var” şeklinde konuştu.
“11 ilin SGK primlerinin 1500 liraya çekilmesini talep ediyoruz”
Depremin en çok vurduğu illerle ticari bağlantıları olduğu için alacaklarını tahsil edemediklerini dile getiren Abdulkadir Katmerci, şunları söyledi: “Adana, Maraş, Şanlıurfa, Hatay üzerinden ana bağlantılı olduğumuz esnaflarımız var. Yazılmış çeklerin, senetlerin ödenmemesi durumu var. Verilen hizmetin karşılığı alınamıyor. Gaziantep olarak kısa çalışma ödeneğinden faydalanamıyoruz. Bundan faydalanmamız gerekiyor. SGK, BAĞKUR primleri şu an alınmıyor ama 6 ayın sonunda alınacak. Krediler alınmıyor ama 6 ayın sonunda alınacak. Bunların hepsi sorun yumağına dönüşüyor. 6 ay sonra çark nasıl dönecek. Şu an mevcut durumda döndüremezken 6 ay sonra nasıl döndüreceğiz. Depremin etkilediği 11 ilde de SGK primlerinin bin 500 liraya çekilmesini talep ediyoruz ki devlet de alacağını fiyatı aşağı çekerek alabilsin. Her esnaf da bunu ödeyebilsin.”