ABD’nin bütçe açığı, Almanya’nın açığından yüzde 2-3 yüksekti. Bütçe açığı farkı, 2024’te yüzde 4 oldu. Başka bir deyişle, Amerikan özel sektörü, Alman özel sektöründen harcama bakımından 2024’te yüzde 4 avantajlıydı.
ABD’deki girişimcilik modeli silikon vadisine boyut kazandırdı. Bununla birlikte, büyük teknoloji şirketleri S&P 500 endeksini yıllarca taşıdı. Ancak bu modelin fark yaratacak kazançları bundan sonra istikrarlı biçimde getirip getirmeyeceği sorgulanmalıdır.
Amerikan ekonomisinin ve piyasalarının farklılığını anlatmak için, ‘‘istisnai ABD’’ ifadesi kullanılır. Bu konjonktür 2018’de başladı. Avrupa piyasalarının temsilcisi Alman DAX endeksi ile S&P 500 endeksi, 2018’e kadar benzer performanslar sergilediler. 2020’de salgının başlamasıyla, ABD para musluklarını açtı. Büyümede kırılma noktası budur. ABD’nin bütçe açığı, Almanya’nın açığından yüzde 2-3 yüksekti. Bütçe açığı farkı, 2024’te yüzde 4 oldu. Başka bir deyişle, Amerikan özel sektörü, Alman özel sektöründen harcama bakımından 2024’te yüzde 4 avantajlıydı.
ABD’de yüzde 7’lik bütçe açığının gidecek yeri kalmadı. Trump’ın hedeflerinden birisi bunu düşürmektir. Öte yandan Avrupa’da paradigma değişikliği yaşanıyor. Almanya şansölyesi Merz, 500 milyar Euro’luk savunma ve altyapı harcamaları paketi konusunda muhalefetle anlaştı. 2010-2012 döneminde, Avrupa’yı sallayan borç krizinde, bütçe açığı ve borç oranları konularında Almanya hiçbir ülkeye taviz vermedi. Almanya önümüzdeki dönemde bu ölçekte borçlanınca, AB’deki diğer ülkeler de borçlanabilecekler. Daha fazla harcama, büyüme demektir. İhracatımızın yarısının Avrupa’ya gitmesinin dışında, Türkiye açısından fırsatların olduğunu düşünüyorum.