Suriye geçici hükümeti, Ankara'nın Şam üzerindeki etkisinin anlatıldığı kadar güçlü olmadığını ortaya koyuyor. En somut gösterge 24 kişilik hükümette hiçbir Türkmen'e yer verilmemesi.
İran'ın dışlanmasıyla, Suriye üzerinde -ikna ya da güç yoluyla- kimin daha fazla etkili olacağına ilişkin rekabette iki aktör öne çıkıyor; Türkiye ve İsrail.
Suriye'nin güneyini işgal eden, kuzeydeki Kürtler'e "destek mesajları" gönderen İsrail'in en büyük kozu arkasındaki ABD desteği. Esad'ın düşmesinin ardından Suriye'nin elinde kalan ağır silahları bombardımanlarla yok eden İsrail'in aklından, güçlü ordusu olmayan, günlük asayişi sağlayacak kadar polis gücüne sahip bir Suriye'nin geçtiği açık.
Suriye'nin İsrail açısından ikinci önemi ise hava sahası; Ortadoğu'da İran'ın "Şii hilali" bitirildikten sonra İsrail-ABD ikilisinin hedefinde artık doğrudan Tahran var. İsrail güçlerinin Esad'dan kalma hava savunma sistemlerini yok etmelerinin bir başka nedeni de bu; İsrail uçaklarına İran'a giderken tehlikesiz geçiş yolu açabilmek.
TÜRKİYE'NİN PALMİRA'DA ÜS HEVESİ
Ancak İsrail'in bu planı önündeki en büyük engel Suriye'nin güneydoğusunda kalan Palmira'da Türkiye'nin bir askeri üsse talip olması. Üs meselesinin resmen açıklanması için ise, Şam ile Ankara arasında Aralık ayından bu yana devam eden Savunma İşbirliği Anlaşması'nın tamamlanması bekleniyor.
Belli ki Ankara açısından savunma anlaşmasının müzakereleri kolay geçmiyor; Şam'da Ankara'nın etkisi olduğu kadar, Washington'un da sözünün geçtiği unutulmamalı.
Suriye'nin kuzeyi de hareketli;
ABD yönetiminin bastırmasıyla PYD-YPG, bölgedeki diğer Kürt gruplarla (ENKS) anlaşmış durumda. Ayrıca Halep kırsalında da Şam ile PYD-YPG'nin bir anlaşması daha gerçekleşti Türkiye bayram tatilindeyken; Halep'in Kürt nüfusun yoğun olduğu iki mahallesinin "asayişi" PYD-YPG'nin kontrolüne bırakıldı.
Şimdilerde Ahmet El Şara ismini kullanan, HTŞ Lideri Colani'nin başkanlığında oluşturulan Suriye geçici hükümeti de, Ankara'nın Şam üzerindeki etkisinin anlatıldığı kadar güçlü olmadığını ortaya koyuyor. En somut gösterge 24 kişilik hükümette hiçbir Türkmen'e yer verilmemesi. Suriyeli Türkmenler birbiri ardına açıklamalar yaparken durumu kınarken, Ankara'dan hiç ses çıkmaması ise manidar.
KATAR, İSRAİL'LE ORTAK TATBİKATTA
Tüm bunlara bir de Yunanistan'ın evsahipliğinde gerçekleştirilen Iniochos 2025 askeri tatbikatını eklemek gerek; Türkiye'nin yer almadığı tatbikata katılanlar arasında en çok dikkat çekeni İsrail. İsrail-Yunanistan-Kıbrıs Rum Kesimi arasında son dönemde güçlenen ittifak düşünüldüğünde bu pek şaşırtıcı değil. Ancak aynı tatbikatta Katar'ın da yer alması anlamlı. İsrail uçakları bir yandan Gazze'yi bombalarken, diğer yandan tatbikatta Katar uçaklarıyla yan yana uçuyorlar. Gazze için "Arap dayanışması", ABD devreye girene kadar anlaşılan.
Tatbikatta yer alan ülkeler listesi uzun; ABD, İsrail, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, İspanya, Fransa, Hindistan, İtalya, Karadağ, Polonya, Slovenya, ve Yunanistan. Tatbikatta olmayan ülkeler daha dikkat çekici; Türkiye ve İran.
ABD Başkanı Trump'ın Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan "akıllı adam" diye bahsetmesinin ardından ne çıkacağı ise meçhul; Ankara'nın PYD-YPG ile barışması da olabilir, İsrail'le masaya oturması da. Göreceğiz...
