Elektronik cihazların enerji tüketimini kökten değiştirecek yeni bir teknoloji, bilim dünyasını derinden sarsmaya hazırlanıyor. İnsan beyninin karmaşık işlem yapısı ve olağanüstü enerji verimliliğinden ilham alınarak geliştirilen MEMS Nöristör teknolojisi, gelecekte enerji tüketimine dair çok önemli bir potansiyel sunuyor. Günümüzdeki elektronik cihazların, hafıza ve işlem birimlerinin ayrı çalışmasından kaynaklanan enerji kaybı ve yaşanan gecikmeler artık önüne geçilebilir. Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ULTRAMEMS Araştırma Laboratuvarı'nda geliştirilen bu çığır açıcı buluş sayesinde hem enerji tüketimini minimize etme hem de hız ve verimlilik konusunda yeni bir dönem bizleri bekliyor.
Mikro elektro-mekanik sistemli bir bileşen olan MEMS Nöristör, günümüzde kullanılan geleneksel transistörlerin yerine alabilecek bir teknoloji. Prof. Dr. Barış Bayram ve Araştırma Görevlisi Berre Vize liderliğindeki değerli araştırmacılarımız tarafından geliştirilen bu yenilik, geleneksel transistörlerin çok ötesinde bir verimlilikle çalışarak, gelecekte enerji krizinin çözümüne dair çok önemli bir umut oluşturuyor. Benzer karmaşıklığa sahip hesaplamaları insan beyni günümüzdeki elektronik cihazlara kıyasla çok daha az enerji harcayarak gerçekleştirebiliyor. Bu büyük fark, beynin hafıza ve işlem birimlerini entegre bir yapıda barındırmasından kaynaklanıyor. Oysa geleneksel elektronik cihazlarda bu iki birim ayrı ayrı çalıştığı için enerji kaybı ve işlem süresinde gecikme meydana geliyor. Bilgisayarlarda hafıza modülü ve işlemci arasındaki bu sürekli bilgi transferi hem fazla enerji tüketimine hem de gecikmelere neden oluyor. Ancak geliştirilen MEMS Nöristör ile hafıza ve işlem birimi aynı yapı içinde birleştirildiğinden, enerji tüketimi büyük oranda azaltırken işlem hızı da artırıyor.
MEMS Nöristör teknolojisinin en çarpıcı etkisinin, günlük hayatımızda sıklıkla kullandığımız cep telefonlarında görülmesi bekleniyor. Bugün hemen hemen herkesin yaşadığı şarj sorunu, bu yenilikle tarihe karışabilir. Mevcut transistörlerin MEMS Nöristörlerle değiştirilmesi durumunda cep telefonlarının yılda bir kez şarj edilmesinin yeterli olabileceği belirtiliyor. Bu gerçekleşirse, büyük miktarda enerji tasarrufu ile birlikte elektronik cihazların kullanıcı deneyiminde de devrimsel bir dönüşümün bizleri beklediğini söyleyebiliriz.
MEMS Nöristörlerin kullanımının, veri güvenliği açısından da önemli bir kazanç sağlama potansiyeli barındırdığına dikkat çekiliyor. Günümüzde mevcut cihazların sınırlı işlem kapasitesi nedeniyle birçok veri dış sunuculara gönderilerek işlenmekte. Bu durum, veri gizliliği ile ilgili risklerin oluşmasına sebep oluyor. MEMS Nöristörlerin devreye girmesiyle, bu işlemler artık cihaz içerisinde lokal olarak gerçekleştirilebilecek. Bu sayede günümüzde bulut teknolojisi ile internet üzerinden yapılan birçok işlem, cihaz içerisinde yapılabilir duruma gelecek. Verilerin sunuculara aktarılma ihtiyacının ortadan kaldırılması ile, veri gizliliği ile ilgili risklerin en aza indirilmesi edilmesi mümkün olacak.
MEMS Nöristörlerin geliştirilmesi, sadece bireysel ve endüstriyel kullanımları değil, çevreyi de olumlu yönde etkileyecek. Daha az enerji tüketimi, karbon salınımlarını azaltacak ve daha az elektronik atık oluşmasına neden olacak. Günümüzde yapay zekâ işlemleri genellikle yüksek enerji tüketimi nedeniyle büyük sunucu merkezlerinde gerçekleştiriliyor. Bu merkezlerin soğutulması için ise ciddi miktarda enerji harcanıyor. MEMS Nöristörler ile yapılandırılan sunucular, mevcut sistemlerin aksine düşük enerji tüketimi sayesinde sıcak ortamlarda bile çalışabilecek. Soğutma ihtiyacı kalmadığı için çevresel etkiler de azalmış olacak. Bu sayede bu teknolojinin uzun vadede dünyanın ısınmasının azaltılmasına katkı sağlaması bile mümkün.
MEMS Nöristör teknolojisi, dünyada öncü bir yenilik olarak öne çıkıyor. Tümüyle yerli ve milli imkanlarla geliştirilen bu sistem, ülkemizin teknoloji alanındaki çalışmalarının en önemli çıktılarından biri olma potansiyeline sahip. Bu yenilikle ilgili olarak dünyanın önde gelen teknoloji şirketleri ile iş birliği görüşmeleri yapılması planlanıyor. Dijitalleşmeye yönelik yaşanan ilerlemelerin hayatımıza etki eden birçok alanda iyileşme sağladığını göz önünde bulundurduğumuzda, MEMS Nöristör teknolojisinin sağlık, finans, ulaşım gibi birçok sektörde de önemli katkıları olacağını tahmin edebiliyoruz.
MEMS Nöristör teknolojisi, sadece bugünün sorunlarını çözmekle kalmayıp, geleceğin teknolojik altyapısını da şekillendirecek bir potansiyel barındırıyor. Cep telefonlarından internet sunucularına, yapay zekadan çevre dostu çözümlere kadar geniş bir yelpazede etkisini hissettirecek olan bu yeniliğin çıkış noktasının Türkiye olması bizleri özellikle gururlandırıyor. Bu teknoloji, Türkiye’nin bilim ve teknoloji sahnesindeki yerini güçlendirirken, yerli kaynaklarla küresel bir etki yaratma vizyonunun da somut bir göstergesi. MEMS Nöristör teknolojisi, enerji tüketiminde devrim yaratma kapasitesinin yanı sıra, aynı zamanda teknolojinin sınırlarını yeniden tanımlama gücüyle de geleceğe damgasını vuracak gibi görünüyor. Bu nedenle hem bireylerin yaşam kalitesini artıracak hem de gezegenimizin sürdürülebilirliği için yeni bir umut olacak bu teknoloji şimdiden büyük bir heyecan oluşturmuş durumda.
