Kurumlarda gizli liderler

Kurumsal yapılar içinde liderlik her zaman resmî unvanlarla veya yöneticilik pozisyonlarıyla sınırlı değildir. Gizli Liderler, resmî unvanları olmadan da organizasyon içinde büyük bir etkiye sahip olan kişilerdir; iş arkadaşları onların fikirlerine değer verir, rehberlik ve ilham alırlar.

Kurumlarda Gizli Liderler kimlerdir?

Gizli liderler, farklı profillerde karşımıza çıkabilir

·         Bilgi ve Deneyim Sahipleri

Bu kişiler, uzun yıllara dayanan tecrübeleri veya teknik bilgi birikimleri sayesinde, ekibin doğal danışmanları hâline gelirler. Özellikle yeni çalışanlar onlara sık sık başvururlar. Örneğin, bir yazılım ekibinde, resmî yöneticinin ötesinde, 15 yıllık deneyime sahip bir kıdemli yazılımcının ekip üzerindeki etkisi büyük olabilir. Yeni gelenler ona danışırlar ve kritik kararlar öncesinde ekibin görüşlerini yönlendirebilir.

·         Sosyal Bağları Güçlü Olanlar

Güçlü iletişim becerileri olan, insanlarla kolayca bağlantı kurabilen kişiler genellikle gizli liderler hâline gelirler. Çatışmaları yönetir, çalışanların duygusal motivasyonlarını şekillendirirler. Örneğin, bir satış ekibinde, resmi olarak ekip lideri olmayan ancak tüm çalışanların fikirlerini paylaşmaktan çekinmediği bir kişi, aslında ekibin kararlarını etkileyebilir.

·       İşleyişin Merkezinde Olanlar

Kurumu, süreçleri ve ekipleri çok iyi tanıyan kişiler, yöneticilerden daha hızlı ve etkili çözümler üretebilirler. Bu yüzden, herkes kritik anlarda onlara danışır. Örneğin, bir perakende satış mağazasında, müşteri hizmetleri sürecini en iyi bilen bir çalışan, müşterilerle ilgili krizlerde yöneticiden daha fazla etkin olabilir.

·      Değişim ve Yenilik Öncüleri

Şirket içinde yeni fikirler geliştiren ve bunları gayri resmî yollarla yayarak ekip içinde destek bulan kişiler, gizli liderlik rolünü üstlenirler. Örneğin, bir IT firmasındaki genç bir mühendis, yapay zekâ tabanlı yeni bir satış stratejisi önererek, yöneticileri ve ekip arkadaşlarını bu değişime ikna edebilir.

Peki, Gizli Liderlerin kurumlara etkileri nelerdir?

Gizli liderler, organizasyonun başarısı üzerinde doğrudan etkili olabilirler. Ancak, bu etkiler her zaman olumlu olmayabilir.

Olumlu Etkileri:

• Çalışan bağlılığını ve motivasyonu artırırlar

Güçlü bir gizli lider, çalışanların şirkete olan bağlılığını artırabilir. Özellikle yöneticilerle çalışanlar arasında bir köprü görevi görebilirler.

• Değişim yönetimini kolaylaştırırlar

Şirketler değişime direnen çalışanlarla mücadele etmek yerine, gizli liderleri bu sürece dahil ederek daha kolay dönüşüm sağlayabilirler.

• Bilgi Paylaşımını ve İş Birliğini Güçlendirirler

Gizli liderler, çalışanlar arasındaki bilgi paylaşımını hızlandırarak ekiplerin daha verimli çalışmasına yardımcı olabilirler.

Örneğin, bir şirkette dijital dönüşüm süreci başlarken, herkesin güvendiği bir çalışan bu değişime destek verdiğinde, ekiplerin adaptasyonu hızlanır.

Olumsuz Etkileri:

• Resmî yönetimle çatışma yaşayabilirler

Eğer gizli liderler, yöneticilerin politikalarını desteklemezse, organizasyonda bölünmeler yaşanabilir. Örneğin, bir banka şubesinde, çalışanların çoğu belirli bir kişiyi destekliyorsa ve o kişi yönetime karşı mesafeliyse, ekip içinde pasif direnç oluşabilir.

• Kurum kültürüne aykırı etkiler gösterebilirler

Gizli liderler, şirketin belirlediği değerleri benimsememişse, şirket kültürüne zarar verebilirler.

• Yanlış bilgi yayılımına sebep olabilirler

Eğer gizli liderler yanlış bir bilgi veya dedikodu yayarlarsa, bu durum çalışanların moralini bozabilir ve yanlış anlamalara sebep olabilirler.

Kurumlarda Gizli Liderler nasıl tanınır ve nasıl yönetilebilirler?

• Gizli liderleri fark edildiğinde, onları dışlamak yerine sürece dahil edilmelidirler. Onların görüşlerine değer verildiği gösterilmelidir.
• Özellikle büyük değişimler veya stratejik planlamalar sırasında gizli liderlerden fikir almak, çalışanların daha hızlı adapte olmalarını sağlar.
• Gizli liderler, çalışanlar üzerindeki etkileri nedeniyle güçlü birer değişim aracı olabilirler. Yönetim, onları kazanarak şirket içindeki uyumu artırabilir.

Sonuç olarak, Gizli liderler, kurumsal yapılar içinde göz ardı edilmemesi gereken önemli figürlerdir. Eğer doğru şekilde tanınır ve yönetilirse, büyük bir avantaj hâline gelebilirler. Ancak, yönetim onları dışlarsa veya yanlış yönlendirirse, organizasyon içinde bölünmeler yaratabilirler. Bu yüzden, her yönetici “Takımımda kimleri insanlar doğal olarak lider olarak görüyor?” sorusunu sormalı ve bu gizli liderleri organizasyonun başarısı için bir avantaja çevirmelidir.

Kaynakça

Cross, R., & Parker, A. (2004). The Hidden Power of Social Networks: Understanding How Work Really Gets Done in Organizations. Harvard Business School Press.

Kellerman, B. (2008). Followership: How Followers Are Creating Change and Changing Leaders. Harvard Business Review Press.

Ibarra, H. (2015). Act Like a Leader, Think Like a Leader. Harvard Business Review Press.