Geçinmeye ve üretmeye çalışanların, önceliği iş ve aş olanların çektikleri ekonomik sıkıntılar siyasetin ekonomik gerçeklerin önüne geçmesine imkân vermiyor. Cumhur ittifakının özgül ağırlığı çok yüksek ortağı, son 25 yılda ülkemizin makas değişikliklerindeki etkisi yadsınamayan MHP lideri Bahçeli’nin “bölücü başı gelsin TBMM’de konuşsun” çıkışı bile ekonomik sıkıntıların gündemdeki yerini sarsmadı. Geçim sıkıntısı, asgari ücrette artış beklentisi, maliyet artışları işçi ve işverenin bir numaralı sorunu. Tükettiği mal ve hizmetlerin fiyatları yıl içinde hızla artarken bütün bir yılı sabit bir ücretle geçirerek geçinmeye çalışan emekçi ve emeklilerin başka bir gündemi olamaz zaten.
■ Enflasyon emekçileri ezsin mi? ezmesin mi?
Asgari ücret tartışmasının bugüne kadar hiç görülmedik şekilde erken başlamış olması çekilen geçim sıkıntısının büyüklüğünün göstergesi. Ankara’da girdiğimiz her yerde çarşı pazarda, katıldığımız toplantılarda hep asgari ücret konuşuluyor. Enflasyona yetişemeyerek eriyen alım gücünün ancak ne kadarının yerine konulabileceği herkesi düşündürüyor. Çalışanların da işverenlerin de tüketiciye mal satanların da gözü iktidarın Aralık’ta karar vereceği alım gücü iyileşmesinde. Türkiye’nin önde gelen 126 ekonomisti ortak açıklamayla çalışanların alım gücündeki erimenin mutlaka geriye doğru hesaplanarak yerine konması gerektiği görüşünü ortaya koydular. Enflasyon beklentilerinin kontrol edilemediğinin itirafı olan resmi göstergeler daha çok taze. Enflasyon tahminlerini yukarı doğru güncellemeye hazırlanan ekonomi yönetimi ve başta IMF olmak üzere uluslararası kuruluşlar ise geride kalan enflasyona göre değil tutmayacağı neredeyse kesinleşmiş tahmin ve hedeflere göre ayarlama yapılmasını istiyorlar. Yani dezenflasyonun ağır yükünün enflasyon patlamasında hiç günahı olmayan emekçiye, emekliye yüklenmeye devam edilmesi görüşündeler. Merkez Bankası’nın 8 Kasım’daki Enflasyon Raporu henüz iyileştirilememiş asgari ücretin gelecekte nasıl bir enflasyonla karşılaşacağı tahminini de gösterecek.
■ Eğilmez: “asgari ücret en az yüzde 50 artmalı”
Asgari ücret ve enflasyon konusunda en net değerlendirmeyi Maliyecilerin önemli örgütü Vergi Müfettişleri Derneği’nin (VMD) düzenlediği konferansta önceki Hazine müsteşarlarından maliye müfettişi kökenli duayen ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez’den dinledik. Eğilmez, yoğun ilgi gören 1 Kasım’daki konferansında asgari ücretin alım gücü kayıplarının mutlaka yerine konulması ve en az yüzde 50 artırılması gerektiğini savundu. Böylece ekonomi çevrelerinin görüşlerini izlediği Mahfi Eğilmez de alım gücündeki erimenin giderilmesini savunan iktisatçılara katıldı. Eğilmez’in şu değerlendirmesini dikkatle not ettik: “2024 yılı enflasyonunu kabaca yüzde 50 olarak düşünürsek yılbaşında 17 bin 1 lira olan asgari ücretin alım gücü 8.500 TL’ye geriledi. Yüzde 50 artış yaparsak ancak bunu karşılayabiliriz. Enflasyonu yükseltir ama bu insanların yaşaması lazım. Bu daha önemli.”
■ Ankara’da derin Maliyeciler buluşması
1 Kasım’da vergi yüzsüzlerinin iki ayrı listeyle açıklandığı günde Vergi Müfettişleri Derneği’nin düzenlediği Dr.Mahfi Eğilmez konferansına ilgi büyüktü. Hacı Bayram Veli Üniversitesi İİBF’deki konferansta vergi müfettişleri dışındaki Hazine ve Maliye Bakanlığı bürokratları, TÜRMOB Ankara örgütleri, akademisyenler ve öğrenciler 100. yıl salonunu doldurdular. Konferansı yöneten Nasıl Bir Ekonomi TV YouTube kanalındaki “Paranın İzinde” programı sunucusu arkadaşımız Süheyla Yılmaz’ın soruları salondaki ilgiyi canlı tuttu. Konferansta konuşan Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanı Muhsin Atçı’nın Mahfi Eğilmez’in kariyer başlangıcına atıfta bulunarak “Mahfi Eğilmez olabilmeniz için önce vergi müfettişi olmanız lazım.” sözleri dikkati çekti. Mahfi Eğilmez’in “Cumhuriyet tarihinin en büyük hatasını yaptık. Enflasyon yükselirken faizi indirdik. Şimdi sadece faizle bu durumdan kurtulamayız. Yanında başka şeyler de yapmak lazım.” sözlerini dikkatle not ettik. Mahfi Eğilmez’in Maliye’nin vergi mükelleflerine yönelik “İzaha Davet” uygulamasını akılcı ve olumlu bulduğunu vurgulaması salondaki maliyecilere moral verdi.
■ Cumhuriyet Balosu’nda ekonomi konuşuldu
İş dünyası önderleri Ankara’daki Cumhuriyet Balosu’nda buluştu. İçanadolu Sanayici ve İşinsanları Dernekleri Federasyonu (İÇASİFED), kuruluşunun 20’nci, Cumhuriyetin de 101’nci yılını Cumhuriyet Balosu ile kutladı. Federasyon Başkanı Süleyman Ekinci’nin ev sahipliği yaptığı gecenin onur konuğu TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu oldu. TUSAŞ’a terör saldırısı nedeniyle daha önce ertelenen gecede TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Sönmez, ASO Başkanı Seyit Ardıç, ATO Başkanı Gürsel Baran, Ankara Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı Faik Yavuz önemli konuklar arasında yer aldı. Türkiye’nin istihdam açığının ithal insanlarla kapatılamayacağını belirten Süleyman Ekinci’nin şu soruları geceye damga vurdu: “Bugün 10 milyona yakın işsiz varken biz neden sanayide çalışacak eleman bulamıyoruz. Biz neden planlama yapamıyoruz? Hepimizin bu soruya bir cevap vermesi gerekir.”
