ŞEBNEM TURHAN
Seçimlerden sonra uygulanmaya başlayan geleneksel para politikası ve yükselen faizler özel sektöre sermaye ihtiyacı için alternatif sermaye piyasası araçlarına yönlendirdi. Özel sektör borçlanma araçları ihraçları artarken Türkiye Sermaye Piyasası Birliği verilerine göre bu yılın ilk 10 ayında 1506 ihraç yapıldı ve 376 milyar 774 milyon lira kaynak sağladı. İhraçlar özel sektörün sermaye ihtiyacını karşılarken yatırımcının da ilgisi bu araçlara yönelmiş durumda. Yıllık ortalama bileşik getirisi yüzde 40-65 arası değişen özel sektör borçlanma araçları TSPB verilerine 43 bin 554 yatırımcıya ulaştı.
Türkiye Sermaye Piyasası Birliği (TSPB) verilerine göre geçen yılın tamamında özel sektör bin 856 tahvil ihracı gerçekleştirdi. Bu ihraçlardan sağlanan kaynak ise 362 milyar 154 milyon lira oldu. Bu yılın ilk 10 ayında ise yapılan bin 506 ihraca karşılık sağlanan 376 milyar 774 milyon liralık kaynakla 2022 yılın tamamındaki rakam aşıldı. Sıkı para politikasıyla yükselen faizler özel sektörün tahvil ihraçlarının artmasına neden oldu. Artan ihraçlar özel sektöre uygun maliyetli kaynak sağlarken yatırımcı için de fırsat oldu. Uzmanların derlediği verilere göre kira sertifikalara hariç özel sektör borçlanma araçlarında yıllık ortalama getiri son ihraçlarda daha da dikkat çekici seviyelere geldi. Özellikle ekim ayı içinde yapılan ihraçlarda yıllık ortalama bileşik faiz en düşük yüzde 44 olurken en yüksek ise yüzde 66 seviyesinde gerçekleşti. Bu yatırımcıya oldukça iyi bir getiri sunarken son aylarda oldukça dalgalı bir yapı sergileyen pay piyasalarına alternatif yatırım aracı olarak da öne çıktı.
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) verilerine göre bu yıl başında 38.7 bine kadar gerileyen özel sektör borçlanma araçlarında yatırımcı sayısı haziran ayında 47.4 bin ile en yüksek seviyesine ulaşırken takip eden aylarda da 43 binin altına inmedi. Bunun yanı sıra yurtiçi yerleşiklerin finansal varlıkları içinde özel sektör borçlanma araçlarının miktarı da her ay artış gösterdi. TSPB verilerine göre geçen yıl sonunda 167.1 milyar lira seviyesinde olan yurtiçi yerleşiklerin finansal varlıklarında özel sektör borçlanma araçlarının büyüklüğü ekim ayına gelindiğinde 207 milyar 785 milyon liraya yükseldi. Geçen yılsonunda yurtiçi yerleşiklerin finansal varlıkları içinde payı yüzde 1,16 seviyesinde olan özel sektör borçlanma araçları yeniden yükselişe geçerek ekimde payını yüzde 0,97’ye çıkarmayı başardı. Uzmanların verdiği bilgiye göre hem devlet tahvilleri hem Eurobondlar hem de özel sektör borçlanma araçları yatırım sepetindeki payını da arttırmaya başladı. Kaynakların verdiği bilgiye göre tahvillerin yatırım portföylerindeki ağırlığı yüzde 20 seviyesine kadar yükseldi.
TL mevduatın payındaki artış sürüyor
Öte yandan TSPB verilerine göre yurtiçi yerleşiklerin finansal varlıkları arasında TL mevduatın payında artış ekimde de devam etti. Geçen yıl sonunda TL mevduatın payı yüzde 32,1 seviyesindeyken ekim ile beraber bu oran yüzde 36,6’ya çıktı. Yabancı para mevduatta ise 2 puanlık bir gerileme yaşandı ve yurtiçi yerleşiklerin finansal varlıkları içinde yabancı para mevduatın payı yüzde 22,88’e düştü. Devlet iç borçlanma senetleri tarafında ise yurtiçi yerleşiklerin finansal varlıkları içindeki pay geçen yılsonundaki yüzde 21,26 seviyesinden ekim itibariyle yüzde 18,23’e geriledi. Hisse senedi yatırımlarında ise yurtiçi yerleşiklerin finansal varlıkları arasındaki payda çok büyük bir fark yaşanmadı ve Aralık 2022’de yüzde 12,72 olan pay yüzde 12,93’e yükseldi.
Özel sektör kasım ayına da hızlı başladı
Sermaye Piyasası Kurulu’nun son haftalık bülteninde de özel sektörün borçlanma araçları ihraçlarına yönelik izinlerde artış devam etti. SPK bültenine göre Fasdat Gıda 1.5 milyar lira, Ral Yatırım Holding 500 milyon liralık, Eko Faktoring 175 milyon liralık, Vestel Beyaz Eşya 2.5 milyar liralık, Deniz Faktoring 1 milyar 155 milyon liralık, Tera Yatırım 750 milyon liralık, Yapı Kredi Finansal Kiralama 10 milyar liralık, Zorlu Faktoring 225 milyon liralık, Suvla Şarapları 40 milyon liralık, Arçelik 30 milyar liralık, Nurol Yatırım Bankası 10 milyar liralık borçlanma ihracı için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan izin aldı. 2 Kasım’daki bültende ise Yeo Teknoloji 650 milyon liralık, Peker GYO 1.5 milyar liralık, BNP Baribas Finansal Kiralama 2 milyar liralık, Zorlu Enerji 2.5 milyar liralık, Escar Filo 1 milyar liralık, Marka Mağazacılık 1.5 milyar liralık, Dünya Varlık 2 milyar liralık, QNB Finans Yatırım 2.5 milyar liralık, Hedef Araç Kiralama 3.5 milyar liralık, Fina Holding 4 milyar liralık, İş GYO 5 milyar liralık ve Aktif Yatırım Bankası da 50 milyon dolarlık ihraç tavanı onayı aldı.
