EVRİM KÜÇÜK
ABD seçimlerini izlemesi beklenen küresel ticaretteki daralma endişesi hammadde fiyatlarını baskı altında tutuyor. Enerji, değerli metal ve endüstriyel metalin yanında tarımsal hammadde piyasası da ekonomik belirsizliği hissediyor. Yurtdışı piyasalarda pamuk fiyatları hazirandan bu yana en düşük seviyede. Ancak üretim artışının hız kesmesi nedeniyle 2025 yılında fiyatlarda küçük çaplı bir toparlanma yaşanması bekleniyor.
ABD pamuk vadeli işlemleri pound başına yaklaşık 70 sent civarında istikrar arıyor. ABD başkanlık seçimlerinin yarattığı belirsizliğin de etkisiyle fiyatlar yılbaşına göre yüzde 13, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 6 aşağıda. Gelecek yıl için ise fiyatlarda ılımlı bir toparlanma beklentisi var. 2026’da fiyat artışının devam edeceği tahmin ediliyor. Bu yıl zayıflayan talep fiyatları geriletmişti.
Üretim artış beklentisi %4’e çekildi
ABD Tarım Bakanlığı’nın ekim ayında yayınladığı son değerlendirmesinde, küresel pamuk üretiminin 2024-25 sezonunda büyüme beklentisi, bir önceki değerlendirmesindeki yüzde 5’ten yüzde 4 seviyesine çekildi. Söz konusu dönemde Brezilya’da üretimin yüzde 15, Türkiye’de yüzde 25 ve ABD’de yüzde 33 gibi önemli miktarda artış yaşaması bekleniyor. Fakat dünyanın önde gelen diğer tedarikçilerinde düşüş, küresel üretimi dengeleyecek. Hindistan’ın üretiminde yüzde 6.5, Pakistan’ın üretiminde ise yüzde 10 azalma bekleniyor. Küresel tüketimin da yüzde 2.3 artması beklenirken, küresel stok/kullanım oranının yüzde 70 civarında sabit kalması bekleniyor.
Bu sebeplere dayanarak Dünya Bankası 2024’teki düşüşün ardından pamuk fiyatlarının, arz artışının yavaşlaması nedeniyle 2025 ve 2026’da toparlanması öngörülüyor.
Ortalama beklenti kg başına 2 dolar
Dünya Bankası geçtiğimiz yıl kg başına 2.9 dolarken, bu yıl ortalama 1.90 dolar olması beklenen fiyatların gelecek yıl 2.0 dolar ve 2026’da 2.05 dolara çıkacağını tahmin ediyor. Yine de kuruluş, küresel ekonomik büyümenin beklenenden zayıf olması ve küresel üretimin beklenenden yüksek gerçekleşmesinin fiyatlar için aşağı yönlü risk oluşturacağı uyarısı yapıyor.