Evrim KÜÇÜK
Fed’in politika faizini yükseltmeye devam edeceği sinyalini veren toplantı tutanakları gümüş yatırımcısının moralini fena bozdu. Gümüş önceki gün yüzde 6’nın üzerinde şok bir düşüş yaşadı. Teknik analizler gümüşte zayıflamanın süreğine işaret ediyor. Ancak bu uzmanlara göre alım fırsatı. Çünkü talep ve arz dengesinde güneş enerji sektörünün artan iştahı nedeniyle bozulma yaşanacak.
Ons fiyat 22 doları aşağı yönlü kırdı
Fed’in 13-14 Haziran toplantısının tutanaklarına göre, çoğu Fed yetkilisi daha fazla politika sıkılaştırmasının geleceğinin sinyalini verdi, ancak bunun öncekine göre daha yavaş bir hızda olduğunu belirtti. Bu açıklama gümüş fiyatlarını yüzde 6’dan fazla aşağı çekerek önemli bir destek seviyesi olan 22 doların altına çekti. Ons gümüşün fiyatı 21.42 dolar seviyesine düştü. Analistler fiyatların daha da geri çekilmesinin mümkün olduğunu, ancak 23 doların üzerinde anlamlı bir yükseliş beklenebileceğini söylüyor.
Kur desteğiyle 19 TL’nin üzerinde
İç piyasada ise 19 TL’nin hemen üzerinde işlem gören gram gümüş fiyatının, dolar kurunun yükselmesiyle birlikte rekor seviyeye yakın hareket ettiği görülüyor. Gram gümüşün, ons tarafında yukarı doğru yaşanacak hareketlerden güçlü bir destek bulması halinde yeni rekorlar kırabileceği değerlendirmesi yapılıyor.
Güneş enerjisiyle güç topluyor
Gümüş dalgalı bir seyir izlerken kıymetli metale talebin, özellikle güneş enerjisi tarafında artan kullanımla piyasa tahminlerini fazlasıyla aşabileceği belirtiliyor.
Güneş enerji sektörü her yıl toplam gümüş talebinin yüzde 12’sini tek başına kullanıyor. Bu miktar geçtiğimiz yıl 140 milyon ons gümüşe denk geliyordu.
Güneş enerjisi sektörünün bu yıl 160 milyon ons gümüşe ihtiyaç duyduğu görülüyor. Fakat bu yıl itibariyle güneş paneli üreticileri tarafından tetiklenebilecek gümüş talebinin 180-200 milyon onsa kadar çıkabileceği hesaplanıyor.
Talep neden artıyor?
Bu konuda iki faktör çok etkili oluyor. Öncelikle güneş paneli kurulumları daha önceki tahminlerin üzerinde bir hızla artıyor. Diğer taraftan değişen teknoloji daha yoğun gümüş kullanımı gerektiriyor. Güneş enerji üretimine dair öngörülen verilere yakından bakalım.
■ Avrupalı güneş enerjisi girişimleri yılbaşından bu yana 6 milyar dolar topladı; bu, geçen yılın aynı döneminde toplanan fon miktarının beş katı. Avrupa kurulu fotovoltaik (PV) kapasitesi geçen yıl yüzde 20 artarak 237 GW’a ulaştı. AB, 2025 yılına kadar 30 GW’lık yerli üretimi hedefl iyor. Bölgesel üretim arttıkça, Avrupa’da gümüşe olan talep de artacak.
■ Çin güneş enerji panelinde küresel üretim kapasitesinin yüzde 80’ini karşılıyor. 2023 yılı sonu itibariyle Çin’in 2021 yılına kıyasla kurulumunu yaptığı güneş enerji panellerinin üç katını kurmuş olacak.
■ Günümüzde kullanılan baskın güneş paneli teknolojisi pasifl eştirilmiş verici ve arka temas (PERC) hücresidir. Ancak bu tasarımın yerini başka bir teknoloji almaya başladı; Tünel oksit pasifl eştirilmiş kontak (TOPCon) ve heteroeklem (HJT) yapılar. Güneş panellerinde uygulanan bu teknolojik değişiklik daha fazla gümüş kullanımını getirir. Geleneksel olarak kullanılan PERC hücreleri watt başına yaklaşık olarak 10 mg gümüş kullanırken yenilenmiş teknolojik yapıdaki TOPCon hücreler watt başına 13 mg gümüş ihtiyacı duyuyor. Ayrıca HJT yapısı ise ek olarak watt başına 22 mg gümüş kullanıyor.
■ Güneş enerji sektörü artık bu yeni teknolojilere yönelmektedir. 2023 yılı sonu itibariyle yeni güneş enerji panel üretimlerinin yüzde 80’inin bu yeni teknoloji ile yapılacağı hesaplanıyor. Yeni teknolojiler ek enerji kapasiteleri yaratırken bu durum birim panelde yüzde 50 ila 150 civarında ek gümüş kullanımını getirecek.
■ Uluslararası Enerji Ajansı’na göre 2021 ve 2030 yılları arasında güneşten üretilen enerji 7 kat artmış olacak. Bu her yıl güneş enerji üretiminin yaklaşık olarak yüzde 25 artacağı anlamına geliyor. Bunu her yıl gümüş talebinin yüzde 25 seviyede artacağı şeklinde de okuyabiliriz.
■ Arz tarafına bakıldığında ise ons gümüş üretiminde 2015 yılından bu yana düşüş göze çarpıyor. Buna kısa vadede bir çözüm üretilemeyecek gibi görünüyor. Bu da kısa ve orta vadede gümüş açıkları anlamına geliyor.
