Evrim KÜÇÜK
ABD şu an için borcunu yönetebiliyor olsa da uzun vadede ülkenin borçlarının çıkmaza gireceği gerçeği küresel ölçekte dolar para biriminden uzaklaşma eğilimi giderek kuvvetleniyor. Bu durum sadece yatırımcıyı değil, merkez bankalarını da rezervlerini çeşitlendirmeye itiyor. Dünyanın dört bir yanındaki merkez bankaları, artan jeopolitik ve ekonomik risklerin ortasında altın varlıklarını daha da büyütme planı yapıyor.
İlk çeyrekte 228 ton aldılar
Dünya Altın Konseyi’nin (WGC) 2023 Merkez Bankası Altın Rezervleri Anketi’ne göre, altın merkez bankaları tarafından tercih edilmeye devam edecek. Küresel merkez bankası net alımlarını geçen yıl yüzde 152 artarak 1.078 tona yükselten ilgi sürüyor. Bu yılın ilk çeyreğinde 228 ton alım yapan merkez bankaları önümüzdeki 12 ay boyunca alımlarını sürdürecek. WGC’nin 7 Şubat-7 Nisan döneminde 59 bankanın katılımıyla yaptığı anketine göre merkez bankalarının yüzde 71’e gelecek 12 ayda küresel altın rezervlerinin artacağını düşünüyor. Yüzde 24’ü de gelecek 12 ayda kendisinin altın rezervlerini artırma niyetinde.
Doların rezerv içinde payı gerileyecek
Anket, merkez bankalarının ABD dolarının gelecekteki rolü konusunda önceki anketlere göre daha karamsar olduklarını da gösterdi. Bununla beraber altının gelecekteki rolü konusunda daha iyimser bir tablo ortaya konuyor.
Önemli bir portföy çeşitlendirme aracı
Anketten çıkan sonuçların bazıları şöyle:
■ Katılımcıların yüzde 62’si altının toplam rezervlerdeki payının artmasını bekliyor. Geçen yıl artış öngörenlerin oranı yüzde 46 olmuştu.
■ Ankete katılan merkez bankalarının yarısı, dolar cinsinden rezerv yüzdesinin 5 yıl içinde yüzde 40-50 arasında olacağına inanıyor. Bankaların önemli bir bölümü, önümüzdeki beş yıl içinde altın cinsinden toplam rezervlerin oranında hafif bir artış bekliyor. Özellikle gelişmekte olan ülkelerin altın alımında güçlenme yaşanacağı tahmin ediliyor.
■ Gelişmiş ülke bankalarının yüzde 54’ü doların rezervlerde payının gelecek 5 yılda aynı kalmasını beklerken, gelişen ülkelerde bu görüşe katılanların oranı yüzde 20. Gelişen ülkelerin yüzde 56’sı ile rezervlerde doların payının gerileyeceğine inanıyor.
■ Ankete katılan merkez bankalarının yüzde 80’inden fazlası, toplam döviz rezervlerinin bir parçası olarak altını tutuyor.
■ Altını tutmalarına neden olarak da birinci sırada ‘Tarihsel konumu” diyorlar. Altının ‘kriz zamanlarındaki performansı’, ‘uzun vadeli değeri/enfl asyondan korunma aracı’, ‘etkin portföy çeşitlendirmesi’ ve ‘temerrüt riski olmaması’ gibi nedenler izliyor.
Irak bir günde rezervine %2 ekledi
Irak merkez bankası, ekonomik sıkıntı zamanlarında geleneksel bir sığınak olarak görülen değerli metali kademeli olarak stoklamaya yönelik planın bir parçası olarak, geçen hafta altın rezervlerini tek bir günde yaklaşık yüzde 2 artırdı. Merkez Bankası Yatırım Dairesi Genel Müdürü Mazin Sabah’ın verdiği bilgiye göre bir günde 2.5 ton külçe satın alarak rezerv 132.73 tona çıkarıldı. Sabah, bu strateji kapsamında yılın ikinci yarısında daha fazla altın alınacağını belirtti.
Polonya da sarı metale yöneldi
Polonya merkez bankası bir yıldan fazla süredir ilk kez altın alımı yaptı. Banka, nisan ayında rezervlerine 15 ton altın ekleyerek toplam varlığını 244 tona çıkardı. Bu, 2019 ortasından bu yana ülkenin altın rezervlerine yapılan en büyük artış. Merkez bankası alımlarındaki eğilim, kısmen yurtiçi rezerv politikasındaki değişimin bir sonucu. Dünya genelinde altının aksine, döviz varlıkları 2022’de toplamda 950 milyar dolar düştü.
