Barış ERKAYA
Bilanço dönemine hızla giriyoruz. Arçelik bilançosuyla start verildi. Bu haftadan itibaren büyük bilançolar birbiri ardında gelmeye başlayacak. Bu bilançolar, 2023’ün nasıl geçebileceğiyle ilgili ilk işaret fişekleri olarak kabul edilebilir. Yani ilk çeyrek aslında yılın geri kalanının da bir ölçüde aynası olacak. Çünkü hem daha düşük olan bir enflasyon dönemini hem de deprem etkilerinin bir bölümünü içeriyor. İçermediği kısım ise kurlarda son günlerde başlayan kıpırdanma. Fakat en azından bu kıpırdanmanın ihracatçı şirketler üzerinde önemli etkileri olabileceğini biliyoruz.
Yatırımcının seçim ve bilanço açmazı
Önümüzdeki 15-20 gün hisse senedi piyasasındaki fiyat hareketleri açısından da önemli. Hem bilançoların geldiği hem de seçim öncesi temkinli hareketlerin yoğunlaştığı bir dönemin aynı anda yaşanıyor olması borsa yatırımcılarını da ciddi bir ikileme sokuyor. Gelecek bilançolara göre pozisyon alma, olası bir seçim sonrası fiyatlamasında da ya zarar etme ya da kârı kaçırma korkusunu bir arada hisseden borsa yatırımcıları açısından bu riskleri minimuma indirmenin yolu ise, seçimdir, kurdur diye çok da bakmadan karlı ve büyüyen şirketlere yatırım yapmaktan geçiyor.
Uzun vadeciler için…
Bu dönemde seçimi kulak arkası etmek isteyen yatırımcılar için uzun vadeli bir analiz ortaya koyduk. Son 5 yılda istikrarlı şekilde kar marjları bir önceki yıla göre düzenli olarak iyileşen şirketleri listeledik. Her yıl bir önceki yıla göre kar marjı iyileşen 29 borsa şirketi bulunuyor. Elbette bu sıralama bankacılık, sigorta, leasing veya factoring şirketleri dışarıda bırakılarak yapıldı. Çünkü hesaplamalar bildiğimiz anlamda ciro üretebilen şirketler üzerinden gerçekleştirildi. Yani bir mal ve hizmet satmayan şirketler kapsama alınmadı. Ayrıca her yıl ciroda bir artış yakalayıp yakalamadıkları da dikkate alındı. Bu nedenle bazı yıllarda ciro düşüşü yaşayan şirketler liste dışı bırakıldı.
Burada bir noktanın daha altını çizmekte fayda var. Şirketlerin kar marjlarının bir önceki yıla göre iyileşmesinden kasıt her yıl kar üreten şirket demek değil. Zarar da etse zarar marjını yıldan yıla azaltan, sonunda da düzelen marjlarla kara geçen şirketler de bu sıralamada yer alıyor.
Sıralamanın zirvesinde Aksa Akrilik bulunuyor. Aksa, 2018’de yüzde 6.34 seviyesinde olan net kar marjını 5 yıl içerisinde yüzde 20’ye yaklaştırarak son 5 yılda net kar marjını en istikrarlı yükselten şirketlerin başında geliyor. Onu bir bilişim şirketi, ARD Grup Bilişim izliyor. ARD, 5 yıl önce yüzde 43.59 olan net kar marjını 2022 sonunda yüzde 55’in de üzerine çıkarmış durumda. Son dönemin yıldız sektörü Aydem Yenilenebilir Enerji ise tabir yerindeyse enerji şirketlerinin son 5 yılda geldiği noktayı konsantre bir halde gözler önüne seriyor. 2018’de yüzde 186 net zarar marjı üreten Aydem, 2021’de son kez zarar edip 2022’de yüzde 26.74 net kar marjına ulaşarak müthiş bir bilanço dönüşümü yaşayanlardan. Boğaziçi Beton da 2018’de net zarar marjıyla başlayıp 2022 sonunda yüzde 13.87 net kar marjı üreten şirketlerden biri.
Kârlı hisseyi yakalamak
Daha önceki analizlerimizde borsada acı çekmemenin yolunun uzun vadeli yatırımcı olmaktan geçtiğini ama bunu yaparken de doğru analizlerle doğru zamanlamada hisse sahibi olmanın önemli olduğunu vurgulamıştık. Elbette borsada en çok kazandıracak olan hisseyi yakalamak falcılıktan öte bir şey değil. Çünkü hisse senedi fiyatlarını etkileyen yegane unsurunun şirketlerin finansal performansları olduğunu söylemek safl ıktan öteye geçmiyor. Fakat sağlam, karlı, büyüyen, büyürken de karlı büyüyen şirketlerin hisse senetlerine yatırım yapmanın, alelade kriterlerle seçilmiş, tek yıl performansına bakılarak yatırım yapılmış hisse senetlerine göre çok daha yüksek potansiyel, çok daha düşük risk önerdiğini de uzmanlar ısrarla hatırlatıyor.
Hep yüksek kâr marjı mı, yoksa giderek yükselen marj mı?
Bu verilerin neden önemli olduğu kısmına gelirsek. Ya da örneğin neden ortalamada en yüksek kar marjına sahip şirketleri listelemediğimiz konusuna. Her yıl ortalama bir net kar marjı yakalayan şirketler elbette çok değerli. Sonuçta ciro artışında da bir istikrar yakalıyorsa sürekli artan bir kar ortaya koyuyor olmasından güzel ne olabilir?
Öte yandan her yıl ciroda artış yakalayıp düzenli olarak da net kar marjlarını iyileştiren şirketler aslında finansal açıdan sürekli kendini de geliştirmeye devam eden şirketler olduğu için her yıl yeni bir sürpriz ortaya koyma, kar tahminlerinin de üzerine çıkma potansiyeli taşımaları nedeniyle daha da değerli olarak nitelendiriliyor.
Sonuçta beklentilerin de üzerine çıkan karlılıklar ortaya koyabilen şirketlerin hisselerindeki fiyat hareketleri de beklentilerin üzerine çıkabiliyor. Her yıl istikrarlı olarak ciro ve net kar marjı yaratan şirketler aslında en iyi finansal kombinasyon olarak kabul ediliyor. Bunu da ortaya çıkarabilmek için listeye aynı şirketlerin son 5 yılın kaçında borsada işlem gördüklerini, işlem gördükleri yılların kaçında pozitif hisse getirisi sağladıklarını, bu süredeki ortalama getirilerinin ne olduğunu da ek iki sütun olarak iliştirdik.
