Şebnem TURHAN
Rekorlarla dolu bir yılı geride bırakan ancak yeni yılın ilk işlem gününden sonra sert kayıplar yaşayan Borsa İstanbul BİST100 endeksi dalgalı seyrine devam ediyor. Yılın ilk işlem gününü 5661,1 puanla kapanış rekoru kırarak tamamlayan BİST100 endeksi devre kesicinin çalıştığı dün itibariyle TL bazlı yaklaşık yüzde 16,5 değer kaybetti. Bu son günlerde yaşadığı düşüşle BİST100 endeksini en fazla etkileyen bankalar ve sanayi şirketleri olurken yeni halka arz edilen şirketler ise tavan tavan seyrine devam etti. Borsa İstanbul dün dalgalı bir seyir izledi. Pozitif açılışla güne başlayan BİST100 endeksi SASA Polyester, TÜPRAŞ ve Ereğli hisselerindeki yükselişe ve desteğe rağmen negatife döndü. Öğleden sonra BİST100 endeksinde satışlar hızlanırken bankacılık, holdingler, halka arz, BİST100 dışı hisseler endeksleri daha sert düştü. Kapanışa doğru ise 17:23’te BİST100 endeksi yüzde 5’in üzerinde düşünce devre kesici çalıştı. Kapanış seansının artından BİST100 günü yüzde 5,19 kayıpla 4729 puandan tamamladı.
Yükselişleri yüzde 60’ı aştı
2 Ocak’tan bu yana yaşanan değişime bakıldığında halka arzı tamamlanan ve işlem görmeye başlayan yeni şirketlerin yükselişte ön plana çıktığı görülüyor. 4 Ocak’ta işlem görmeye başlayan SDT Uzay ve Savunma Teknolojileri ile Oncosem Onkolojik Sistemler 5 gündür tavan tavan gidiyor. Bu dönemde yükselişleri yüzde 60’ı geçti. Yine 22 Aralık’ta işlem görmeye başlayan Tera Yatırım da en hızlı yükselenler listesinde kendine yer buluyor. Yeni gelenler borsadaki bu dalgalı yapıya rağmen pozitif bölgede kalırken halka arz endeksi ise 2 Ocak’tan bu yana yüzde 16,65 kayıpta.
BİST100’de ağırlığı ve etkisi yüksek banka ve sanayi hisseleri 2 Ocak’tan beri sert düşüş yaşıyor. Bankalar arasında en yüksek kayıp yüzde 22,34 ile Yapı Kredi Bankası’nda olurken onu yüzde 21,38 ile Halkbank izledi. Bankacılık endeksi ve bankalar dünü de kayıpla tamamladı. Yine endekste ağırlığı yüksek Aselsan hisseleri 2 Ocak’tan bu yana yüzde 19,25 geriledi, Turkcell yüzde 16,6, Şişecam yüzde 14,53, Koç Holding yüzde 12,86, Sabancı Holding yüzde 12,26, Türk Hava Yolları ise yüzde 11,67 kayıp yaşadı. Böylesi sert hareketlerin yaşanmasının ardından Borsa İstanbul ile Sermaye Piyasası Kurulu devreye girdi. SPK önceki akşam yaptığı açıklamada piyasa bozucu eylemlere karşı gözetim ve denetim faaliyetlerinin sürekli olarak yerine getirildiğini bildirilerek sorumlular hakkında cezai yaptırımlar uygulanacağı kaydedildi.
Yukarı adım kuralı yeniden devrede
Borsa İstanbul’dan yapılan açıklamada da, gün içerisinde devre kesici sisteminin çalıştığı ve açığa satış yapılabilen hisselerde, gün sonuna kadar açığa satış işlemlerinde yukarı adım kuralının uygulanacağını bildirdi. Borsa İstanbul’da halen sadece BIST 50 endeksine dahil hisselerde açığa satış işlemi gerçekleştirilebiliyor. Yukarı adım kuralı ile devre kesicinin sonrası açığa satış işlemlerinde bir sonraki emir hissenin son gerçekleşen fiyatının altında olamıyor. Yukarı adım kuralıyla açığa satış nedeniyle hisse senetlerindeki düşüşlerin ivmesini azaltması hedefleniyor. Analistler yukarı adım kuralının bireysel yatırımcılara değil algoritmik ve makine işlemlerine yönelik daha etkili olacağını dile getirdi. Bireysel yatırımcının açığa satış sonrası bu kurala uyum için araştırma yapmasının zor olduğunu kaydeden analistler eklenecek yazılımla kuralı uygulayabilecek olan ve son günlerde işlemleri dikkat çeken bu makine işlemlerine de önlem alınmış olduğunu kaydetti. Borsa İstanbul’da belli dönemlerde açığa satışta yukarı adım kuralını uygulanıyordu. BIST 50 endeksinde 14 Eylül-4 Ekim 2022 tarihinde uygulanan açığa satışa yukarı adım kuralı 5 Ekim’de iki hisse dışında kaldırılmış, 17 Ekim’de o iki hissede de kuralın kaldırılmıştı.
