HÜSEYİN GÖKÇE / TAŞKENT
Ankara’daki OSTİM OSB’nin bir benzeri Özbekistan Cumhurbaşkanlığının girişimleriyle Özbekistan’da da kuruluyor. Bu kapsamda OSTİM bünyesindeki OSTİM Global Proje ve Teknoloji Anonim Şirketi’ne tahsis edilen 100 hektarlık alanda Özbek – Türk Organize Sanayi Bölgesinin inşasına başlandı. Bölgenin tanıtımı amacıyla düzenlenen Özbekistan Türkiye OSTİM İş Forumunda konuşan ASO Başkanı Seyit Ardıç, Özbekistan’ın hızlı gelişen sanayisine Türk iş insanları olarak katkıda bulunmaktan gurur duyduklarını bildirdi. ATO Başkanı Gürsel Baran, kurulacak OSB’nin Orta Asya ekonomisinin can damarı olacağını vurguladı.
OSB’nin tanıtımı, OSTİM Global Proje ve Teknoloji A.Ş. ve OSTİM Global Türk Klasteri Direksiyası ile Özbekistan Yatırım, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle ‘Özbekistan – Türkiye OSTİM İş Forumu”nda yapıldı. Etkinlik kapsamında, Türk ve Özbek firmaları ikili görüşmeler gerçekleştirdiler.
Aydın: Karşılıklı fayda sağlamaya yönelik adımlar gerekiyor
OSTİM Başkanı Orhan Aydın etkinlikteki konuşmasında, söylemden öteye karşılıklı fayda sağlamaya yönelik adımlar gerektiğini belirterek, “Biz aslında aynı coğrafyanın, tarihin, medeniyetin bir bütünün parçalarıyız. Dünyadaki medeniyetlerin başlangıç noktasının Orta Asya ve bu coğrafya olduğunun farkındayız” dedi. Tarih medeniyet irtibatının söylemden ibaret olmaması gerektiğine vurgu yapan Aydın, bunun içinin ekonomik etkinliklerle doldurularak karşılıklı fayda sağlanmasının da önemli olduğunun altını çizdi.
Ardıç: Bölgenin ekonomik kalkınmasına katkı sağlayacak
Özbekistan’ın Doğu ile Batı arasında bilim insanlarının, dinlerin, kültürlerin kesişme noktası olduğunu belirten ASO Başkanı Seyit Ardıç, ülkenin geçmişten aldığı güçle Orta Asya’nın en güçlü ekonomilerinden birisi olma yolunda hızla ilerlediğini söyledi, ASO olarak da bilgi birikimleriyle her türlü katkıyı sağlamaya hazır olduklarını aktardı. Ankara’nın 151 Ar-Ge, 36 tasarım merkezi 13 teknoloji geliştirme ve 13 OSB ile yabancı sermaye için de cazibe merkezi olduğunu vurgulayan Ardıç, ihracatta yüksek teknoloji payının yüzde 13 olduğunu aktardı. Ardıç, OSTİM’in bugün ülke ve dünya pazarları için önemli bir üretim merkezi haline geldiğini, aynı zamanda inovasyon ve girişimcilik ekosistemini geliştiren önemli bir merkez olduğunun altını çizerek, Özbekistan devletinin sanayi bölgesi kurma ve işletme anlayışına yoğunlaşmasının iki ülke arasındaki ilişkileri geliştireceği gibi bölgenin ekonomik kalkınmasına da katkı sağlayacağını anlattı.
Baran: OSTİM sadece Ankara’nın değil Türkiye’nin gözbebeği
Ankara Ticaret Odası(ATO) Başkanı Gürsel Baran, yüzyıllar boyunca Türk-İslam medeniyetine beşiklik eden Özbekistan’ın Cumhurbaşkanı Mirziyoyev’in girişimleriyle başlattığı Üçüncü Büyük Medeniyet Yürüyüşünün sadece Özbekistan için değil insanlık için önemli bir medeniyet göstergesi olduğunu belirtti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da Özbekistan’a büyük önem verdiğine dikkat çeken Baran, karşılıklı yatırımların sürekli geliştiğini, Türk müteahhitlerinin Taşkent City başta olmak üzere 7 milyar dolar değerinde 300’e yakın proje üstlendiğini kaydetti. OSTİM’in sadece Ankara’nın değil Türkiye’nin gözbebeği olduğuna vurgu yapan Gürsel Baran, kurulan Özbek-Türk OSB’nin çok önemli olduğunu belirtti. Baran, OSTİM’de üretim yanı sıra OSTİM Teknik Üniversitesi’nin de önemli bir işlev gördüğünü vurguladı.
Sönmez: İkili ticaret 10 ayda 3 milyar dolara yaklaştı
Hizmet İhracatı Genel Müdürü Tarık Sönmez de Özbekistan ile ikili mal ticaretinin 2023 yılında 3 milyar doları aştığını, bu yıl 10 aylık dönemde ise 3 milyar dolara yaklaştığını vurguladı. Hizmet ihracatının da büyüme stratejisi ve cari dengeye katkı bakımından kritik bir önem arz ettiğine değinen Tarık Sönmez, bu kategoride Türkiye’nin dünyada 21’inci sıraya yükseldiği bilgisini verdi.
Özgüven: Forum, yeni fırsatlar sunması açısından önemli
DEİK Türk Özbekistan İş Konseyi Başkanı Özgür Özgüven, ülkeler arasındaki stratejik işbirliği geliştirilmesi yeni fırsatlar açısından önemli platform olacağını belirterek, bunun ekonomik büyüme ve işbirliği için yeni yollar açacağına inandığını bildirdi. Özgüven, 200’ü aşkın iş insanının katıldığı forumun, deneyim ve yeni işbirliği için eşsiz fırsatlar sunduğunu belirtti.
Bekar: Kardeşlik hukukuna dayanan stratejik ortaklık
Türkiye’nin Özbekistan Büyükelçisi Olgan Bekar, kardeşlik hukukuna dayanan stratejik ortaklık temelinde gelişen ilişkilerin benzeri görülmemiş şekilde güçlendiğini bildirdi. Bekar, ülkede kararlılıkla yürütülen reform sürecinin önemli yatırımların çekilmesine yol açtığını kaydederek, “Yeni Özbekistan kuruluşunda Türk iş insanlarının kilit rol oynamasından memnuniyet duyuyoruz” dedi. Büyükelçi Bekar, OSTİM’in tecrübe konusunda zengin birikime sahip olduğunun altını çizerken, Özbek-Türk sanayi bölgesinin iki kardeş arasındaki işbirliğinin somut örneği olduğunu söyledi.
■ “AB’ye gümrüksüz ürün göndermenin avantajı büyük”
Özbekistan Sanayi Ticaret Bakan Yardımcısı Aliyev Akram Zairovich, Özbek ve Türk iş insanlarını bir arada görmekten memnun olduklarını belirtirken, Cumhurbaşkanlarının belirlediği 5 milyar dolarlık ticaret hacminin çok uzak olmadığını kaydetti. Sadece bu yıl 300 Türk şirketinin Özbekistan’da faaliyete başladığı bilgisini veren Zairovich, Cumhurbaşkanının girişimciliğin desteklenmesine özel önem verdiğini, 7 bin ürünün gümrük vergisinin iptal edildiğini, arazi temininin kolaylaştırıldığını anlattı. Zairovich, AB’ye gümrüksüz ürün gönderilmesinin büyük imkan açtığını vurgularken, Özbekistan’ın DTÖ üyelik sürecinin de hızlandığını vurguladı. Taşkent Vali Yardımcısı Sharipov Shuxratovich, Taşkent’ta bulunan önemli Türk yatırımlarından örnekler verirken, ilin ekonomisi ve yatırım potansiyeline ilişkin de sunum yaptı. Shuxratovich, Taşkent’ın doğal kaynaklar açısından zengin olduğunu söyledi.
■ İlk tahsisat Hektaş’a yapıldı
OSTİM Genel Müdürü Adem Arıcı, OSTİM Özbekistan ile ilgili teknik bilgiler verdi. İlk etapta 100 hektar olarak tahsis edilen bölgede, yüksek teknoloji, Ar-Ge faaliyeti yürüten firmalar olacak. Meslek liseleri, anaokulu, sağlık tesisleri, trafo merkezi, doğalgaz çevrim santrali, arıtma tesisi bulunacak. Firmaların çatısında enerji üretim panelleri olacak. 120 bin m2 kapalı fabrika alanı yapılacak. İlk tahsisat 10 hektar ile Hektaş’a yapıldı Ankara Vali Yardımcısı Cihangir Güler de OSTİM’in Özbekistan’ın sanayileşmesinde model alınmasının gurur verici olduğunu kaydetti.
